تصور کنید بارتان به بندر رسیده، اسناد کامل است و آماده ترخیص هستید. اما خط کشتیرانی ترمزتان را میکشد:
«ترخیصیه صادر نمیشود. کشتی اعلام General Average (خسارت مشترک) کرده است.»
شما اعتراض میکنید: “اما کانتینر من سالم است! چرا باید خسارت بدهم؟”
پاسخ این است: در قانون دریایی، اگر کاپیتان برای نجات کل کشتی از یک خطر واقعی (مثل آتشسوزی یا طوفان)، بخشی از بارها را فدا کند یا هزینهای سنگین متحمل شود، همه (حتی شمایی که بارتان سالم مانده) باید سهم خود را بپردازید.
تا زمانی که تکلیف این پول مشخص نشود، بار شما گروگان خط کشتیرانی است. حالا چه باید کرد؟
دو راه پیش روی شماست:
دو مسیر متفاوت برای آزادسازی کالا:
۱. در صورت نداشتن بیمهنامه (الزام به سپردن ودیعه نقدی) اگر محموله فاقد بیمه باشد، طبق قوانین دریایی، صاحب کالا شخصاً مسئول تأمین تضمین مالی است.
-
روش اجرا: ارزیاب خسارت (Average Adjuster) بر اساس برآوردهای اولیه، درصدی از ارزش کالا (بهطور مثال ۲۰ تا ۳۰ درصد) را بهعنوان سپرده نقدی (Cash Deposit) تعیین میکند.
-
پیامد: شما ملزم هستید این مبلغ را فوراً به حساب صندوق خسارت مشترک واریز کنید. این نقدینگی تا زمان تکمیل محاسبات نهایی و صدور صورتحساب قطعی (که فرآیندی معمولا طولانی است) بلوکه خواهد ماند.
۲. در صورت داشتن بیمهنامه (جایگزینی ضمانتنامه معتبر) در این حالت، شرکت بیمه با اعتباری که دارد، مانع از خروج نقدینگی شما میشود.
-
روش اجرا: پس از اعلام خسارت از سوی شما، شرکت بیمه فرم استانداردی به نام Average Guarantee (ضمانتنامه نامحدود) صادر کرده و مستقیماً به خط کشتیرانی تحویل میدهد. شما نیز صرفاً فرم تعهدنامه مالک کالا (Average Bond) را امضا میکنید.
-
پیامد: با پذیرش این ضمانتنامه توسط خط کشتیرانی، کالا بدون نیاز به پرداخت وجه نقد، رفع توقیف شده و اجازه خروج میگیرد. در واقع، تعهد پرداخت نهایی از دوش شما برداشته شده و به شرکت بیمه منتقل میشود.
۳ دام خطرناک که باید مراقب باشید
برای اینکه در این پروسه نقرهداغ نشوید، این سه نکته تجربی را جدی بگیرید:
۱. قدرتِ “کلوز C” را دستکم نگیرید برخلاف تصور عموم، حتی ارزانترین نوع بیمه (کلوز C) هم خسارت مشترک را پوشش میدهد. هیچ بهانهای برای بدون بیمه حمل کردن بار (حتی در مسیرهای کوتاه) وجود ندارد. ریسک نکنید.
۲. خطر کماظهاری (Under-Insurance) اگر برای صرفهجویی، ارزش کالا را در بیمهنامه کمتر از واقعیت (Invoice + کرایه) اعلام کرده باشید، گرفتار میشوید. در زمان خسارت مشترک، سهم شما بر اساس ارزش واقعی بازار محاسبه میشود، اما بیمه فقط به اندازه مبلغ بیمهشده پول میدهد. مابهالتفاوت را باید از جیب بدهید. همیشه کالا را به ارزش واقعی (۱۱۰٪ ارزش CIF) بیمه کنید.
۳. سرعت عمل یعنی پول پروسه اداری و صدور ضمانتنامه زمانبر است. در تمام این مدت، کانتینر در بندر خوابیده و دموراژ کنتور میاندازد. به محض شنیدن خبر، همان روز به بیمه اطلاع دهید. هر روز تأخیر، سود شما را میبلعد.
حرف آخر
خسارت مشترک خبر نمیکند. اینکه بار شما سالم است، شما را از پرداخت هزینه معاف نمیکند. تفاوت یک بازرگان حرفهای با آماتور در همین لحظات بحرانی مشخص میشود: اولی با یک تماس با بیمه بار را آزاد میکند، دومی باید نقدینگی خود را پای کشتی بریزد.
مشاوره و درخواست نرخ در واتساپ :
