بازار حبوبات ایران به دلیل افزایش مصرف داخلی و محدودیت تولید، همواره به واردات وابسته بوده است. در این مقاله از منظر واردات به بررسی بازار حبوبات ایران در سال ۱۴۰۴ می‌پردازیم و به سؤالات مهم واردکنندگان درباره شرایط، چالش‌ها و فرصت‌ها پاسخ می‌دهیم.
وضعیت کنونی بازار واردات حبوبات
در سال ۱۴۰۴ نیاز بازار ایران به حبوبات حدود یک میلیون تن برآورد می‌شود که حدود ۳۰٪ این نیاز (۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تن) از طریق واردات تأمین می‌گردد. بیشترین وابستگی وارداتی در محصولاتی مانند عدس سبز، نخود سیاه (لپه)، لوبیا چیتی و ماش وجود دارد.
آمار واردات در سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۴:
-
مجموع واردات: ۴۳ هزار تن
-
عمده واردات: عدس (۲۵ هزار تن)
-
کشورهای اصلی مبدأ: امارات متحده عربی، روسیه، ترکیه، کانادا و هند
شرکای تجاری اصلی در واردات حبوبات
بازار ایران دارای تنوع در مبادی واردات است، اما چند کشور نقش ویژه‌ای دارند:
| محصول | کشورهای اصلی مبدأ واردات |
|---|---|
| عدس | کانادا، روسیه، امارات (صادرات مجدد) |
| نخود لپه | هند، اتیوپی، استرالیا |
| لوبیا چیتی | ترکیه، ازبکستان، قزاقستان |
| ماش | ترکمنستان، افغانستان |
امارات متحده عربی به دلیل سهولت نقل‌وانتقال پول و ترخیص سریع‌تر، به هاب اصلی صادرات مجدد حبوبات کانادایی و استرالیایی به ایران تبدیل شده است.
تعرفه گمرکی واردات حبوبات در سال ۱۴۰۴
بر اساس مصوبه دولت در اردیبهشت ۱۴۰۴، تعرفه واردات حبوبات به ۱٪ کاهش یافته است. این کاهش تعرفه یک فرصت بسیار مناسب برای واردکنندگان ایجاد کرده است تا بتوانند محصولات را با قیمت تمام‌شده کمتری وارد بازار کنند.
| محصول | تعرفه گمرکی (۱۴۰۴) |
|---|---|
| عدس | ۱٪ |
| نخود | ۱٪ |
| لوبیا | ۱٪ |
| ماش | ۱٪ |
مشکلات ارزی و راه‌حل‌ها
یکی از چالش‌های اصلی واردکنندگان در سال ۱۴۰۴، تأمین و تخصیص ارز نیمایی است. نرخ ارز نیمایی در این سال بین ۴۲ تا ۵۰ هزار تومان در نوسان بوده و تأخیر در تخصیص ارز تا چند ماه به طول می‌انجامد.
پیشنهادهایی برای مدیریت چالش ارزی:
-
ثبت سفارش زودهنگام و برنامه‌ریزی برای تأخیر احتمالی در تأمین ارز
-
استفاده از روش‌های جایگزین انتقال پول (تهاتر، ارزهای محلی با کشورهای همسایه، یا استفاده از هاب‌های منطقه‌ای مانند امارات و ترکیه)
-
همکاری با بانک‌ها و صرافی‌هایی که کانال‌های انتقال امن‌تری دارند
روند ترخیص گمرکی و مسائل بوروکراتیک
یکی از مشکلات واردکنندگان، معطلی محموله‌ها در گمرک است. در سال ۱۴۰۴، حدود ۵ هزار تن حبوبات در گمرک‌ها رسوب کرده‌اند که عمدتاً به دلیل تأخیر در تخصیص ارز بوده است. این معطلی‌ها ریسک فساد و افزایش هزینه را در پی دارد.
راهکارهای پیشنهادی برای تسهیل ترخیص:
-
درخواست استفاده از «مسیر سبز گمرکی» مخصوص کالاهای فسادپذیر
-
ترخیص با ضمانت‌نامه بانکی و تعهد ارزی برای جلوگیری از توقف کالا
-
هماهنگی با انجمن‌ها و اتحادیه‌های صنفی برای حل سریع‌تر مشکلات بوروکراتیک
نوسانات قیمت‌ها و فرصت‌های وارداتی
در نیمه اول سال ۱۴۰۴، بازار ایران شاهد افزایش شدید قیمت حبوبات به دلیل کمبود محصول داخلی و مشکلات ارزی بوده است. این موضوع فرصتی برای واردکنندگان ایجاد کرد تا با ورود به‌موقع محصولات، سود مناسبی کسب کنند.
با توجه به آغاز فصل برداشت و ورود محموله‌های وارداتی، پیش‌بینی می‌شود در نیمه دوم سال ۱۴۰۴ قیمت‌ها متعادل‌تر شده و بازار به سمت ثبات پیش برود. به همین دلیل، واردکنندگان باید به‌سرعت نسبت به واردات و عرضه محصولات خود اقدام کنند تا از فرصت بازار استفاده حداکثری نمایند.
توصیه‌های راهبردی برای واردکنندگان در سال ۱۴۰۴:
-
متنوع کردن مبادی وارداتی برای کاهش ریسک‌ها
-
ثبت سفارش فصلی و متناسب با تقاضای بازار برای کاهش هزینه‌های انبارداری
-
استفاده از بسته‌بندی‌های جذاب و برندینگ قوی برای ایجاد مزیت رقابتی در بازار داخلی
-
همکاری مستمر با انجمن حبوبات برای پیگیری سریع‌تر مشکلات تخصیص ارز و ترخیص گمرکی
چشم‌انداز واردات حبوبات در نیمه دوم ۱۴۰۴
به دلیل کاهش قیمت‌های جهانی و تثبیت نسبی نرخ ارز، چشم‌انداز واردات حبوبات مثبت ارزیابی می‌شود. پیش‌بینی می‌شود دولت نیز با تسریع فرآیند تخصیص ارز و ترخیص کالا، از واردات حمایت بیشتری به عمل آورد. بنابراین، نیمه دوم سال ۱۴۰۴ فرصت مناسبی برای واردکنندگان است تا با برنامه‌ریزی دقیق، سودآوری خود را افزایش دهند.
سال ۱۴۰۴ سالی پرچالش اما پر از فرصت برای واردکنندگان حبوبات است. اگر مشکلات ارزی و گمرکی به درستی مدیریت شوند، واردکنندگان می‌توانند از فضای فعلی بازار برای توسعه تجارت و کسب سود استفاده کنند.
در مکران آریا دریا با شناخت دقیق نیازهای بازار و تجربه تخصصی در واردات حبوبات، خدمات حمل و ترخیص را به‌گونه‌ای طراحی کرده‌ایم که فرآیند ثبت سفارش، تخصیص ارز و ترخیص کالا از گمرک برای واردکنندگان به سادگی و شفافیت انجام شود. تیم ما با بهره‌گیری از مسیرهای مطمئن و شبکه‌ای گسترده از شرکای بین‌المللی، هزینه‌ها و ریسک‌های واردات حبوبات را به حداقل رسانده و راه را برای ورود مطمئن کسب‌وکار شما به بازار حبوبات ایران هموار می‌کند.
