شناسنامه کانتینر چیست و چه اهمیتی دارد؟
شناسنامه کانتینر، یک سند یا مجموعه‌ای از اطلاعات فنی و شناسایی است که مشخصات کامل یک کانتینر را در صنعت حمل ونقل بین المللی نشان می‌دهد و مورد استفاده قرار می گیرد؛ اما بسیاری از افراد هنوز نمی دانند دقیقاً چه اطلاعاتی در این سند ثبت می شود یا چرا وجود آن تا این حد حیاتی است. در این مقاله با هم بررسی می کنیم که شناسنامه کانتینری چیست، چه اطلاعاتی در آن ثبت می شود، چگونه کدگذاری می شود، چه استانداردهایی دارد و چرا برای امنیت، ردیابی و حتی کاهش هزینه حمل کانتینر اهمیت دارد.
شناسنامه کانتینری چیست؟
در صنعت حمل و نقل بین‌المللی، هر کانتینر مانند یک واحد مستقل با هویت منحصربه‌فرد عمل می‌کند که باید به‌طور دقیق شناسایی و مدیریت شود. این وظیفه بر عهده سندی است که اطلاعات ضروری فنی، عملیاتی و مدیریتی را به شکل فیزیکی یا دیجیتال ثبت می‌کند؛ سندی که در اصطلاح به آن «شناسنامه کانتینری» گفته می‌شود. در حالی که شناسنامه کانتینر بیشتر به اطلاعات فنی و شناسایی هر کانتینر اشاره دارد، نوع کانتینری آن مجموعه‌ای جامع از مدارک و اطلاعات مورد نیاز برای مدیریت، حمل، ترخیص و رهگیری محموله‌ها را در بر می‌گیرد.
اطلاعات موجود در شناسنامه کانتینرها:
- شماره شناسایی کانتینر (container number)
- یک کد منحصر به فرد شامل حروف و ارقام (مانند (ABCU1234567 که طبق استاندارد ISO 6346 تعریف شده است.
- مالک کانتینر
- نام شرکت مالک یا اپراتور کانتینر.
- ابعاد و وزن
- طول، عرض، ارتفاع، وزن خالص، وزن ناخالص و ظرفیت حجمی کانتینر.
- نوع کانتینر
- مانند کانتینر خشک, (Dry) یخچالی, (Reefer) تانکری، فلت رک و غیره.
- سال ساخت و سازنده
- تاریخ تولید و کارخانه یا کشور سازنده کانتینر.
- وضعیت فنی و بازرسی‌ها
- تاریخ آخرین بازرسی، نوع تست های انجام شده (مانند تست CSC یا ACEP)، و وضعیت فعلی کانتینر از نظر ایمنی.
- کد CSC (Convention for Safe Containers)
- نشان می‌دهد که کانتینر از نظر ایمنی برای حملونقل بین‌المللی تأیید شده است.
نحوه کدگذاری شناسنامه کانتینری
کدگذاری شناسنامه کانتینری معمولاً بر اساس استاندارد بین‌المللی ISO 6346 انجام می‌شود. این کد به هر کانتینر یک شناسه منحصربه‌فرد اختصاص می‌دهد که در حملونقل جهانی استفاده می‌شود.
کدگذاری کانتینرها یکی از مهم‌ترین بخش‌های شناسنامه آن‌هاست؛ چرا که پایه و اساس شناسایی و ردیابی آن‌ها در سطح بین‌المللی را شکل می‌دهد و در تمام مسیرهای حمل و نقل دریایی، زمینی و هوایی معتبر و قابل شناسایی است.
ساختار کد شناسنامه کانتینری (ISO 6346):
فرمت کلی:
XXX U 123456 7
| بخش | تعداد کاراکتر | توضیح |
| کد مالک (Owner Code) | 3 حرف | معرف شرکت مالک کانتینر(مثلا: MSK برای Maersk) |
| شناسه نوع (Equipment Category Identifier) | 1 حرف | معمولا حرف U برای کانتینرهای کالا(Cargos)
حرف J تجهیزات جانبی کانتینر(مثل ژنراتور) حرف Z تریلر یا شاسی(Chassis) |
| شماره سریال (Serial Number) | 6 رقم | شماره منحصربه فرد برای شناسایی کانتینر |
| رقم کنترلی (Check Digit) | 1 رقم | برای اعتبار سنجی صحت کل کد(با الگوریتم ریاضی خاص) |
- کد شناسنامه کانتینری روی بدنه کانتینر چاپ یا درج شده و توسط اپراتورها، گمرک و نرم‌افزارهای لجستیکی برای ردیابی استفاده می‌شود.
- اسکن بارکد یا RFID نیز در برخی سیستم‌ها برای خواندن سریع این کد استفاده می‌شود.
سیستم‌های استاندارد کدگذاری
در حوزه لجستیک، حمل ونقل و شناسایی کالا و کانتینرها، سیستم‌های استاندارد کدگذاری نقش بسیار مهمی در یکپارچگی، ردیابی، و تبادل بین‌المللی اطلاعات دارند. اینجاست که استاندارد ISO 6346 وارد می‌شود. این استاندارد توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) تدوین شده و تمامی شرکت‌های کشتیرانی، خطوط حملونقل و اپراتورهای لجستیکی موظف به رعایت آن هستند.
در ادامه، مهم‌ترین سیستم‌های استاندارد کدگذاری معرفی می‌شوند:
- استاندارد ISO 6346 (کد گذاری کانتینرها)
- مخصوص کانتینرهای حمل و نقل بین المللی
- ساختار: 4 حرف + 6 رقم + 1 رقم کنترلی (مثال MSKU1234567)
- شامل اطلاعات مالک، نوع کانتینر، رنگ، آرم‌ها، علائم هشداردهنده، شماره و رقم کنترلی
- BIC Code (Bureau International des Containers)
- کدی استاندارد برای شناسایی مالک کانتینرها در سطح بین‌المللی گفته می‌شود.
- هر شرکت کشتیرانی دارای کد اختصاصی است.
- ساختار: 4 حرف (3 حرف اول کد مالک + حرف چهارم نشان دهنده نوع تجهیز(
- CSC (Convention for Safe Containers)
- توسط سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) تصویب شده و الزامات ایمنی کانتینرها را مشخص می‌کند
- هر کانتینر باید دارای پلاک CSC معتبر باشد تا مجوز بارگیری در کشتی‌های تجاری را داشته باشد.
- اطلاعات مربوط به ایمنی و مقاومت فیزیکی کانتینرها در آن ثبت می‌شود.
- CSC Plate شامل اطلاعات: شماره سریال کانتینر، تاریخ ساخت، کشور سازنده، حداکثر وزن مجاز برای بارگیری، حداکثر ظرفیت بار، وزن خالی کانتینر، فشار مجاز بر روی سقف و کف کانتینر، تاریخ بازرسی بعدی یا تاریخ انقضا گواهی ایمنی.
- HS Code (Harmonized System Code)
- سیستم طبقه‌بندی کالاها توسط گمرک جهانی (WCO)
- معمولاً شامل 6 تا 10 رقم
- کاربرد در ترخیص گمرکی، تعرفه‌ها، و آمار تجاری
- UN/LOCODE (United Nations Location Code)
- استاندارد شناسایی مکان‌ها (بندر، فرودگاه، شهر)
- 5 کاراکتر: دو حرف اول کد کشور (ISO 3166) + سه حرف برای موقعیت (مثال IRBND برای بندرعباس در ایران(
- GTIN (Global Trade Item Number)
- استاندارد جهانی شناسایی کالاها (GS1)
- شامل انواع مختلف: GTIN-13 (مثل بارکد های EAN) ، GTIN-14 برای واحدهای بسته بندی بزرگ
- IMO Number (International Maritime Organization Number)
- شماره منحصربه فرد برای کشتی‌ها و برخی تجهیزات دریایی
- فرمت IMO 123456:
- ) UN Numberبرای کالاهای خطرناک(
- شماره شناسایی بین‌المللی برای مواد و کالاهای خطرناک طبق مقررات (ADR/IMDG)
- مثال: UN 1203 برای بنزین
- EAN/UPC (European/Universal Product Code)
- سیستم بارکدگذاری کالاها برای مصرف‌کننده نهایی
- UPC (12 رقم، معمولا در آمریکا)
- EAN (13 رقم، استاندار جهانی)
تأثیر شناسنامه کانتینر بر هزینه حمل و امنیت محموله
از نظر هزینه حمل کانتینر، وقتی اطلاعات دقیق درباره ابعاد، وزن، نوع کانتینر و شرایط بارگیری در اختیار شرکت کشتیرانی و اپراتورهای لجستیکی باشد، تخصیص فضا در کشتی یا وسیله حمل، با دقت و بدون نیاز به تغییرات یا جابه‌جایی مجدد انجام می‌شود. این کاهش دوباره‌کاری‌ها، به معنای صرفه‌جویی مستقیم در هزینه‌ها است.
از سوی دیگر، در حوزه امنیت محموله، وجود اطلاعاتی مانند نوع محموله، کدهای هشدار (مثلاً کالاهای خطرناک)، و سوابق بازرسی در شناسنامه، به اپراتورها کمک می‌کند تا استانداردهای ایمنی را رعایت کرده و از بروز حوادث جلوگیری کنند.
نتیجه گیری
در دنیای پیچیده حمل و نقل، جایی برای بی‌نظمی و حدس‌وگمان وجود ندارد. این سند پایه‌ای برای مدیریت مدرن حملونقل و زنجیره تأمین است و بدون آن، عملکرد درست سیستم‌های لجستیکی بین‌المللی ممکن نیست. شناسنامه کانتینر دقیقاً پاسخی به این نیاز برای نظم، شفافیت و استانداردسازی در زنجیره حملونقل بین‌المللی است . از لحظه‌ای که یک کانتینر وارد چرخه حملونقل می‌شود تا زمانی که در مقصد تخلیه می‌گردد، اطلاعات دقیق، استاندارد و قابل اعتماد آن تعیین‌کننده کیفیت و امنیت کل فرآیند است.
در صورت نیاز به مشاوره یا خدمات تخصصی در زمینه شناسنامه و کدگذاری کانتینر، با اطمینان خاطر با شرکت مکران آریا دریا تماس بگیرید؛ کارشناسان ما آماده پاسخ‌گویی و ارائه راهکارهای حرفه‌ای به شما هستند.
مشاوره و درخواست نرخ :
