«پل ورسک سالم است و هیچ مشکلی برای تردد قطارها وجود ندارد»؛ این جملهای است که یکی از مدیران راهآهن با اطمینان میگوید و شایعات ناایمن بودن این پل تاریخی را انکار میکند.
به گزارش پایگاه خبری ترابران، شایعات درباره امنیت پل ۸۷ ساله ورسک، یکی از شاهکارهای مهندسی دوره پهلوی، زیاد شده و هر سال در حال تکرار است. در آخرین نمونه چندی پیش خبری منتشر شد که شمارش معکوس برای تخریب این پل تاریخی بهدلیل ناایمن بودن آغاز شدهاست. شایعات حتی به جاهای باریکتر نیز کشیده شد و برخی در فضای مجازی مدعی شدند به ساکنان برخی از خانههای بومی منطقه فرصتی چند روزه برای ترک کاشانهشان داده شده است تا این بنای قدیمی راحتتر تخریب شود!
با افزایش گمانهزنیها مدیران راهآهن سکوت خود را شکستند و مجبور به اطلاعرسانی درباره وضعیت ایمنی این پل شدند. رحمان معصومی، مدیر کل راهآهن شمال مأمور شد که به رسانهها بگوید «پل ورسک سالم است و هیچ مشکلی برای تردد قطارها وجود ندارد.»
با این حال برخی شنیدهها نیز از این حکایت دارد که سیستم پایش آنلاین پل ورسک در یکی دو سال اخیر قطع شده است و پایش برخط که از تهران و ساری انجام میشد طی این سالها انجام نمیشود.
حالا روحالله تقیزاده، سرپرست اداره کل خط و سازههای فنی شرکت راهآهن نیز در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری ترابران بر ایمن بودن پل ورسک مهر تایید میزند و میگوید: این پل دائماً در حال پایش است و هیچ مشکلی از نظر ایمنی ندارد.
او توضیح میدهد: «چون پل ورسک پل شاخص است و در مسیر تهران به شمال هم قرار دارد همه آن را میبینند و دربارهاش صحبت میکنند. این در حالی است که ما پلهایی شبیه به این پل و با همین سازه زیاد داریم.»
به گفته سرپرست اداره کل خط و سازههای فنی شرکت راهآهن؛ بیش از ۳۰ هزار پل در کشور وجود دارد که مستمراً بهصورتهای مختلف پایش میشوند که پل ورسک هم یکی از آنهاست.
تقیزاده با بیان اینکه شبیه پل ورسک در کشور بسیار است تأکید میکند: «این پل کاملاً سالم است و هیچ مشکلی ندارد. وضعیت ایمنی پل ورسک هر چند سال یکبار با جزئیات بررسی میشود و دائماً در حال پایش است. این مقوله درباره همه پلهای کشور صدق میکند.»
او یادآور میشود: «آخرین بازدید مدیریتی از پل ورسک به حدود یک ماه پیش بازمیگردد که بنده نیز حضور داشتم. پایههای پل را بازرسی کردیم و مشخص شد این پل هیچ مشکل فنی ندارد.»
این مدیر در بدنه راهآهن با بیان اینکه برخی عمر مفید این پل را ۷۰ سال در دانستهاند، خاطرنشان میکند: «عمر مفید سازههای راهآهن بر مبنای عملکرد آنها است. یعنی این نیست که بگویند عمر مفید ۷۰ سال است و همان ۷۰ سال هم تخمین زده شود. یعنی ممکن است در شصت سالگی پل با بررسیها مشخص شود که پل همان شاخصها و قابلیتهای قبل را دارد و میتواند به عمرش ادامه دهد.»
تقیزاده سپس میگوید: «ممکن هم هست بعد از ارزیابی سازه این نتیجه حاصل شود که پل دیگر قادر نیست قابلیتهایی که بر اساس آن طراحی شده بود را ارائه دهد، آن زمان پل را مقاومسازی یا بهسازی و نهایتاً تعویض میکنند. این روند در همه پروژههای عمرانی وجود دارد. گاهی نگهداری سازه آنقدر هزینهبردار میشود که هزینه نگهداری به ساخت سازه جدید غلبه میکند و آنجاست که آن سازه کنار گذاشته و سازه جدید طراحی و جایگزین میشود. اما درباره پل ورسک و پلهایی که در این مسیر هستند با اطمینان باید گفت که عمدتاً به این وضعیت نرسیدهاند و زمانی که به این وضعیت برسند برای آنها تصمیمگیری میشود. اما اکنون در مرحله عمر مفید هستند و مشکل خاصی ندارند.»
۸۷ سال از عمر پل ورسک میگذرد و قطارها روزانه بارها از روی آن عبور میکنند، اما این پل هنوز کمر خم نکرده است. به تازگی متنی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که یادآور شده است 17 سال از عمر قانونی پل ورسک میگذرد!
سازندگان ورسک گارانتی 70 ساله برای آن نداده بودند
البته این باور قدیمی که سازندگان پل ورسک گارانتی ۷۰ ساله برای این پل داده بودند از سوی کارشناسان رد میشود. مهندس سیدحسین کیا درباره این باور غلط اینگونه توضیح میدهد: «برخی بحث ضمانت ۷۰ ساله پل ورسک را مطرح میکنند. این در حالی است که هیچگاه سازندگان پل این چنین گارانتی را نداده بودند و یکی از باورهای غلطی است که جا افتاده. نه برای این پل بلکه در هیچ سازهای هیچگاه نمیتوان گارانتی داد. سازندگان این پل هم هیچگاه گارانتی نداده بودند.»
او در ادامه به بررسی عمر مفید پل ورسک میپردازند و میگوید: «ساختمانها، ابنیهها و سازهها یک عمر مفید دارند، اما موضوع مدت زمان بهرهبرداری از آنها مسئلهای جداست. ممکن است سازهای مانند این پل در اثر بارگیری مداوم دچار خستگی شود اما مدت زمان بهرهبرداری از این پل میتواند تا ۴۰۰ سال هم باشد. الان هم اگر پلهای دوره ساسانی را بررسی کنید میبینید که تا همین چند سال پیش خودروها از آن عبور میکردند.»
کیا سپس میافزاید: «برای پل ورسک هم بهاندازهای ضریب اطمینان دیده شده است و این ضریب اطمینان آنقدر بالاست که بعید است بهرهبرداری از آن با مشکل مواجه شود.»
او در همین حال تاکید میکند که ادامه بهرهبرداری از پل ورسک مستلزم نگهداری مناسب است. او با تاکید بر این نکته بر این باور است که تاکنون عملکردها در نگهداری از پل ورسک قابل قبول بوده است.
گفته میشود در زمان افتتاح پل ورسک، رضاخان پهلوی مهندس سازنده این پل را مجبور میکند به همراه خانوادهاش زیر پل بایستند تا اگر عبور نخستین قطار از روی پل باعث ریزش این سازه شد، او و خانوادهاش قربانی عدم ایمنی پل باشند. این روایت چه واقعی باشد چه افسانه، اما ایمنی پل شگفتانگیز ورسک به اندازهای بوده است که ۸۷ سال است استوار و محکم بر جای ایستاده است.