رامتین موثق گزارشگر
استاد دانشگاه علم و صنعت نوسان نداشتن و تغییر نکردن قیمت خودرو را به دلیل داشتن ذخایر ارزی دانست و گفت: «مسئولان این عدم تغییر قیمت را نتیجه واردات قلمداد می‌کنند، در حالی که قیمت خودرو از دلار تبعیت می‌کند به صورتی که اگر دلار افزایشی باشد، خودرو هم گران می‌شود و اگر دلار ثابت باشد، بازار خودرو نیز در آرامش می‌ماند.»
به گزارش پایگاه خبری ترابران، چندی است بازار خودرو در رکود است و این رکود در صحبت‌های گوناگون نمود پیدا می‌کند. شاید بتوان فروش ثبت‌نامی و مرحله‌ای خودرو را نشان از رکود در بازار آن دانست. در این بین باید دید اقدامات دولت به عنوان بازیگر نقش اصلی در این بازار چه بوده است.
اول ماه جاری وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان این که مردم در خرید خودرو عجله نکنند شرایط رو به بهبود است، گفته بود: «با واردات خودرو، افزایش تولید و سیاست‌های در پیش گرفته دولت، آرامش به بازار خودرو بر می‌گردد تا دغدغه‌ها کاهش یابد.»
عباس علی‌آبادی با تاکید بر اینکه با اقدامات انجام شده آرامش نسبی خوبی در بازار خودرو حاکم شده است، مدعی شده بود که واردات خودروهای نو و دسته دوم هم به نتایج خوبی رسیده که نشان از تعادل در بازار عرضه و تقاضا دارد.
او اعلام کرده بود که لایحه واردات خودروی کارکرده تصویب و به زودی ابلاغ می‌شود و درباره خودروهای مناطق آزاد هم مقدمات کار انجام شده تا نگرانی‌ها و تقاضای مردم در این حوزه پاسخ داده شود.
وعده واردات خودروی اقتصادی
در ذهن عامه مردم خودروی وارداتی و به اصطلاح خارجی به‌عنوان خودروی لوکس و گران‌قیمت شناخته می‌شود، اما با از سرگیری دوباره واردات مسئولان ذی‌ربط وعده دادند این خودروها «اقتصادی» هستند و شاید بسیاری از مردم بتوانند آن را خریداری کنند. مثلاً منوچهر منطقی، معاون وزیر صمت در مرداد سال 1401 گفته بود که واردات خودروهای اقتصادی در اولویت است. همین سخنان نسنجیده دولتمردان مردم را به بهبود وضعیت قیمتی خودرو در کشور امیدوار کرده بود.
واردات خودرو با سیاست‌های فعلی در رفاه عامه مردم تاثیری ندارد حتی در مجموع رفاه مردم را پایین می‌آورد و ممکن است بازار را موقتاً به رکود ببرد
وعده‌های وزارت صمت در حوزه واردات خودرو و عرضه خودروهای اقتصادی به قدری جدی بیان می‌شد که مصرف کنندگان از بازار خودرو عقب‌نشینی کرده و منتظر ورود خودروهای اقتصادی با کف قیمتی ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان بودند. البته با یک حساب ساده نیز شاید به نظر بیاید قیمت این خودروها به این صورت است؛ اما آیا فقط قیمت تمام شده آنها را باید لحاظ کرد؟ آیا عموم مردم قابلیت استفاده از خودروهای وارداتی را دارند؟
نظام اقتصادی کشور واردات را بی‌تاثیر می‌کند
در همین رابطه، استاد دانشگاه علم و صنعت در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری ترابران اظهار کرد: «مشکل عدم بهره‌مندی مردم از بازار خودرو فقط به موضوع واردات خودرو مربوط نمی‌شود، بلکه دلایل آن را باید در چهارچوب اقتصادی کشور جست.»
امیرحسن کاکایی درباره رفتار و وعده‌های مسئولان نسبت به واردات خودروهای دست دوم گفت: «مسئولان به‌ویژه وکلای مجلس به صورتی رفتار کردند که انگار مشکلات بازار خودرو با واردات حل می‌شود. حتی آنها وعده‌های دروغین نیز دادند و گفتند خودروی ۵ هزار دلاری وارد می‌کنند اما بعد به خودروی ۱۰ هزار دلاری رسید.»
او افزود: «با این مدل واردات به‌ویژه در زمان‌هایی که قیمت دلار افزایش شد، مشکلات قبلی بازار خودرو حل نشد. اکنون نیز صرفاً به دلیل داشتن ذخایر ارزی قیمت خودرو تغییر نمی‌‌کند، اما مسئولان این عدم تغییر قیمت را نتیجه واردات قلمداد می‌کنند، در حالی که وقتی قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند، قیمت خودرو نیز گران می‌شود و اگر قیمت دلار تغییری نکند بازار در آرامش می‌ماند.»
حداقل قیمت خودروهای وارداتی که مناسب استانداردهای ایران باشد، بالای یک میلیارد تومان است که از نظر اقتصاد جهانی ارزان محسوب می‌شود، اما به‌دلیل کاهش سطح درآمد مردم، برای ایرانیان صرفه اقتصادی ندارد
این کارشناس بازار خودرو اظهار کرد: «حداقل قیمت خودروهای وارداتی که مناسب استانداردهای ایران باشد بالای یک میلیارد تومان است. آیا این قیمت صرفه اقتصادی دارد؟ البته این یک میلیارد تومان از نظر اقتصاد جهانی ارزان محسوب می‌شود، اما دلیل اینکه این خودروها برای مردم ایران صرفه اقتصادی ندارد در بازار خودرو نیست، بلکه این است که درآمد عموم مردم افزایش پیدا نکرده است.»
کاکایی با اشاره به افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی در سالیان اخیر درباره تاثیر این عوامل بر قدرت خرید مردم گفت: «در شرایطی که تورم افزایش و ارزش ریال کاهش یابد، درآمدها و قدرت خرید مردم نیز کاهش پیدا می‌کند. پس واردات خودرویی که از منابع موجود ارزی استفاده می‌کند و تقاضای ارز را افزایش می‌دهد، باعث کاهش ارزش ریال می‌شود که نتیجه آن باز هم کاهش قدرت خرید است.»
او افزود: «تا وقتی این خودروی یک میلیارد تومانی وارد بازار شود باز وضعیت اقتصادی مردم بدتر می‌شود و از همین یک میلیارد تومان دورتر می‌شوند. در ضمن تورم نیز قیمت خودرو را دوباره افزایش می‌دهد و از این منظر هم قدرت خرید مردم کاهش پیدا می‌کند.»
این استاد دانشگاه تاکید کرد: «لذا واردات خودرو با سیاست‌های فعلی در رفاه عامه مردم تاثیری ندارد حتی در مجموع رفاه مردم را پایین می‌آورد و ممکن است بازار را موقتاً به رکود ببرد یا شاید قیمت برخی خودروها به صورت موقت کاهش پیدا کند.»
برای واردات خودرو زیرساخت شبکه سراسری خدمات نداریم
کاکایی در ادامه این گفتوگو درباره وضعیت خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی تاکید کرد: «کسی که می‌خواهد خودرو وارد کند باید در سراسر کشور شبکه خدمات پس از فروش داشته باشد. حتی باید در مدت طولانی نیز این شبکه را حفظ کند. از این منظر اکثر شرکت‌های واردکننده خودرو اعتبار کافی ندارند.»
او وضعیت خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی دست دوم را فاجعه‌آمیز قلمداد کرد و افزود: «ممکن است در سالیان آتی با تلی از خودروهای خراب مواجه شویم.»
این کارشناس بازار خودرو بابیان اینکه وضعیت خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی بسیار نگران‌کننده است، تصریح کرد: «زمانی که واردات خودرو انجام می‌شد، ما حدود ۴۰ واردکننده بزرگ داشتیم، اما هنگام ارائه خدمات پس از فروش برای خودروها اکثر آنها از زیربار مسئولیت شانه خالی کردند و ناپدید شدند. شرکت‌هایی که اکنون خدمات پس از فروش ارائه می‌دهند، کاری برای مردم انجام نمی‌دهند، مگر غیر از این است که برای تعویض یک قطعه اورجینال قیمت گزاف می‌گیرند. یعنی حتی اگر خدماتی اعطا می‌شود قیمت بسیار بالایی دارد.»
کاکایی در پایان اشاره به مقاومت فعلی دولت مقابل برخی شرکت‌های واردکننده تاکید کرد: «یکی از علل مقاومت دولت برای واردات توسط اکثر شرکت‌ها همین دلایل فنی است.»
