یک کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه خودروهای برقی مدرن هستند و با توجه به قیمت‌های بالایی که دارند، فعلاً مورد استفاده ثروتمندان هستند، گفت: «با توجه به این مشخصات، دلیلی ندارد با فروش سامانه‌ای حول این خودروها رانت شکل بگیرد و بازار باید رقابتی باشد.»
به گزارش خبرنگار ترابران، با روی کار آمدن عباس علی‌آبادی در وزارت صمت، توجه به خودروهای برقی افزایش پیدا کرد و با وجود اینکه کارشناسان چالش‌های متعددی برای این خودروها می‌شمارند، مسئولان مدعی هستند که زیرساخت استفاده از این خودروها را دارند و مدعی هستند که 10 هزار خودروی برقی وارد شده است. تا جایی که روزهای گذشته اعلام شده بود که خریداران می‌توانند با بلوکه کردن 100 میلیون تومان پول، این خودروها را از سامانه یکپارچه خریداری کنند. طبق گزارش‌ها، تاکنون ۱۴.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان برای خرید خودروهای برقی بلوکه شده است.
لازم به ذکر است که از میان ۱۴۰ هزار متقاضی خودروهای برقی تنها به ۱۰ هزار نفر به صورت قرعه کشی خودرو می‌رسد.
قیمت این خودروها همواره یکی از چالش‌های مدنظر کارشناسان بوده و هست. در همین زمینه، 22 اردیبهشت 1403 شورای رقابت رسماً خودروهای برقی را از شمول دستورالعمل بازار خودروهای سواری خارج کرد. حال باید دید چه چالش‌هایی برای این خودروها باقی مانده است.
شورای رقابت باید از قیمت‌گذاری تمام خودروها کنار رود
یک کارشناس صنعت خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار ترابران درباره آزادسازی قیمت خودروهای برقی با بیان اینکه اصولاً باید شورای رقابت از قیمت‌گذاری خودرو کنار گذاشته شود، گفت: «درباره اینکه چرا شورای رقابت از قیمت‌گذاری خودروهای مورد مصرف عموم کنار نمی‌کشد، باید بگویم که مسئولان جسارت و جرأت لازم را ندارد که از قیمت‌گذاری دستوری خودرو کناره‌گیری کنند.»
این کارشناس با تاکید بر اینکه قیمت‌گذاری خودرو باید آزاد شود، تصریح کرد: «خودروهای برقی مدرن هستند و قیمت‌های بالایی دارند و هنوز بازار آن شکل نگرفته و مورد استفاده ثروتمندان است. با توجه به این مشخصات، دلیلی ندارد حول این خودروها رانت شکل بگیرد و بازار باید رقابتی باشد.»
به گفته او، آزادسازی قیمت خودروهای برقی اقدامی منطقی از جانب شورای رقابت بود اما آزادسازی واقعی به این معنی نیست که قیمت‌ها بی‌حدوحساب باشد. در قیمت‌های آزاد گاهی اگر سوءاستفاده‌ای رخ دهد، شورای رقابت می‌تواند دخالت کند و این شیوه با قیمت‌گذاری دستوری متفاوت است.
سامانه، اثرات آزادسازی قیمت را خنثی می‌کند
این تحلیلگر بازار خودرو در پاسخ به اینکه چرا با وجود آزادسازی قیمت، فروش از طریق سامانه انجام می‌گیرد؟، بیان کرد: «شورای رقابت با دولت متفاوت است، سامانه مربوط به شورای رقابت نیست و متعلق به وزارت صمت است.»
او با تاکید بر اینکه وزارتخانه تمایلی برای فاصله گرفتن از شیوه‌های دستوری ندارد و می‌خواهد فروش همه خودروها در سامانه خودش انجام گیرد، ادامه داد: «باید به اصل ۴۴ قانون اساسی رجوع کرد. دولتی‌ها اصل ۴۴ را قبول ندارند و می‌خواهند همه‌چیز دولتی باشد که کنترل کنند. دولت قبول ندارد که بازار باید خودش رقابتی باشد.»
این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه خودرو یک بازار وسوسه برانگیز برای دولتی‌ها است، تصریح کرد: «سامانه وسیله‌ای است برای اعمال دخالت دولتیان در بازار؛ عیب این دخالت‌ها این است که به رانت‌خواری منجر می‌شود و برخلاف آنچه که شورای رقابت مدنظر دارد، در حقیقت با سامانه فضای رقابتی شکل نمی‌گیرد و باید منتظر تبعات آن باشیم.»
خودروی برقی فقط برای ثروتمندان صرفه دارد
او با عنوان اینکه در ایران به دلیل اختلاف طبقاتی زیاد، در کنار وضعیت اقتصادی مردم، به اندازه کافی ثروتمند نیز داریم، مطرح کرد: «فضای کسب‌وکار، فضای خوبی نیست و بازارهای مالی مانند طلا و ارز مسئله‌دار شده است؛ بنابراین ثروتمندان به سمت خودرو و خودروی برقی آمده‌اند و این افراد آن‌قدر پول دارند که ۱۰۰ میلیون تومان برای آنها به مثابه پول خرد و کم است.»
این کارشناس ادامه داد: «همچنین بسیاری از ثروتمندان اهل تفاخر هستند و تمایل شخصی آنهاست که علیرغم اقتصادی نبودن خودروهای برقی، از این خودروها استفاده کنند. همچنین این افراد به اقتصاد فکر نمی‌کنند و اصلاً برایشان مهم نیست چه زمانی خودرو را تحویل می‌گیرند.»
او با بیان اینکه این خرید خودروهای برقی از طریق سامانه مانند لاتاری است و عده‌ای صرفاً برای بازی کردن وارد این خرید می‌شوند، خاطرنشان کرد که تعداد ثبت‌نام کنندگان و مقدار واردات چندان اهمیت ندارد و باید گفت این ۱۰ هزار خودروی برقی هنوز وارد نشده و قرار است که وارد شود.
زیرساخت فقط برای ثروتمندان مهیا است
این تحلیلگر صنعت خودرو در ادامه با اشاره مجدد به اینکه این خودرو فقط برای ثروتمندان صرفه دارد که با آن فخرفروشی کنند، اظهار کرد: «ثروتمندان اکثراً در خانه‌های ویلایی یا برج سکونت دارند و می‌توانند دستگاه شارژ خودروهای برقی را خریداری کنند و مشکلی از لحاظ زیرساخت ندارند.»
او با طرح اینکه ثروتمندان وقتی می‌خواهند با خودروی شخصی مسافرت کنند، از خودروهای بنزینی خود استفاده می‌کنند و مشکل زیرساختی ندارند، تاکید کرد که باید نگران زیرساخت تاکسی‌ها بود چرا که مردم عادی وارد بازی خودروهای برقی نخواهند شد زیرا مردم اقتصادی فکر می‌کنند و تجربه خودروهای گازسوز را دارند.
این کارشناس بازار خودرو با تاکید بر اینکه دولت باید برای زیرساخت این خودروها سرمایه‌گذاری کند، ادامه داد: «هنوز هیچ تاکسیرانی جرأت نکرده وارد این بازی شود و در آنجا هم شرکت‌های بزرگ نقش ایفا می‌کنند. شرکت‌هایی که خود وارد کننده‌اند، می‌خواهند این تکنولوژی توسعه پیدا کند بنابراین سرمایه‌گذاری می‌کنند که شرکت‌های تاکسیرانی افتتاح کنند.»
خرید خودروهای برقی از طریق سامانه مانند لاتاری است و عده‌ای صرفاً برای بازی کردن وارد این خرید می‌شوند، بنابراین تعداد ثبت‌نام کنندگان و مقدار واردات چندان اهمیت ندارد و باید گفت این ۱۰ هزار خودروی برقی هنوز وارد نشده و قرار است که وارد شود.
او با اشاره به اینکه ضمناً دولت به واردکنندگان همین را تکلیف کرده است که واردکنندگان باید در زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری کند که این هزینه تمام شده را بالا می‌برد، اضافه کرد: «زیرساخت شارژ نیازمند تشکیلاتی است که گران است و همچنین به زمین نیاز دارد. شهرداری ادعا کرده است که زمین مورد نیاز احداث ایستگاه شارژ برقی را عرضه می‌کنند. اما باید توجه کرد در چه ساعتی از روز راننده می‌تواند خودروی خود را شارژ کند. یک تاکسی‌ران نمی‌تواند شب خودروی خود را در ایستگاه شارژ بگذارد و صبح زود خودرو را تحویل بگیرد. اگر چنین روندی رخ دهد هزینه‌ها باز بالاتر می‌رود.»
این کارشناس به چالش‌های سیم‌کشی ایستگاه‌های شارژ که حداقل 100 تا 200 آمپر برق لازم دارند، اشاره کرد و یادآور شد: «زمانی که خودروی گازسوز عرضه شد، اوایل چند ایستگاه احداث شد ولی در زمستان فعالیت این ایستگاه‌ها به دلیل ناترازی گاز متوقف شد. اکنون همین چالش برقرار است ولی مسئولان ادعا می‌کنند که مشکلی از لحاظ ناترازی برق برای ایستگاه‌ها رخ نمی‌دهد زیرا در شب قرار است این ایستگاه‌ها فعالیت کنند در حالی که درباره تاکسی‌ها این موضوع به راحتی اجرا نمی‌شود.»
او تصریح کرد که این چالش‌های زیرساخت، در اوایل کار به قیمت تمام شده خودروهای برقی می‌افزاید.
چالش‌های بازار خودرو به مشکلات کلان اقتصاد مربوط است
این تحلیلگر بازار خودرو درباره تاثیر خودروهای برقی بر بازار خودرو اذعان کرد که این خودروها تاثیری در بازار ندارد زیرا بازار خودرو با این بازی‌های مانند لاتاری متحول نمی‌شود و تحولش مرتبط با بحث‌های کلان اقتصادی چون نرخ ارز و هزینه‌های تولید است.
او به تغییر توأمان قیمت دلار و خودرو اشاره کرد و گفت: «دلار تا نزدیک ۷۰ تومان رفت و قیمت‌ها افزایش پیدا کرد و امروزه که قیمت دلار در حال نزول است، قیمت خودرو نیز کاهش پیدا می‌کند. اما بحث اصلی، هزینه‌های تولید است که برخی سیاست‌ها مانند واردات خودروهای برقی تاثیری بر آن ندارند.»
این کارشناس ادامه داد: «یکی از مسئولان گفته بود که باید خودروهای خارجی وارد شوند تا خودروسازان داخلی به مشتریان احترام بگذارند. این جمله درست نیست زیرا این جمله زمانی درست می‌شود که فضای اقتصادی و روابط بین‌المللی، کاملاً رقابتی باشد.»
آزادسازی قیمت خودروهای برقی اقدامی منطقی از جانب شورای رقابت بود اما به این معنی نیست که قیمت‌ها بی‌حدوحساب باشد. در قیمت‌های آزاد اگر سوءاستفاده‌ای رخ دهد، شورای رقابت می‌تواند دخالت کند و این شیوه با قیمت‌گذاری دستوری متفاوت است
او با بیان اینکه اقتصاد در تخصیص ارز و روابط بین‌المللی با قطعه‌سازان خارجی مشکل دارد، تاکید کرد که با واردات فقط فشار به خودروسازان داخلی بیشتر می‌شود و باعث احترام بیشتر خودروساز به مشتری نمی‌شود. این کارشناس بازار خودرو تصریح کرد: «خودروسازان نادان نیستند که به مردم احترام نگذارند و هر خودروسازی می‌داند که باید به مشتری احترام بگذارد اما اکنون می‌بینیم که به مشتری بی‌احترامی می‌شود، نتیجه سیاست‌های کلان اقتصادی است نه نتیجه رفتار بد خودروساز زیرا رفتار بد خودروساز ناشی از کمبودها و فشارهای نادرست بالادستی است.»
او افزود: «برای مثال در تابستان برق کارخانجات قطعه‌سازی قطع می‌شود و در زمستان گازشان. به جای اینکه ۶ روز هفته را کار کنند، به دلیل این قطعی‌ها در شب اضافه کاری می‌کنند. به جای اینکه ورق خودروی خوب از برندهای بین‌المللی بخریم، از قطعه‌ساز داخلی باید گران‌تر خرید.»
این تحلیلگر تاکید کرد که بازار خودرو یک کلاف سردرگم است که مسئولین به وجود آوردند و اکنون می‌خواهند با واردات، که هیچ ربطی به این مشکلات ندارد، این مشکلات را حل کنند.
او با عنوان اینکه با توجه به شرایط کشور، باید به جای خودروهای برقی، به سمت خودروهای هیبرید حرکت می‌کردیم، تاکید کرد که حیف شد این فرصت را از دست دادیم؛ دولت به تبع از چین و بدون در نظر گرفتن سیاست‌ها، فقط به خودروی برقی توجه کرد و از خودروهای هیبریدی غافل شدیم.
این کارشناس در پایان خاطرنشان کرد که فواید خودروهای هیبرید چه در کوتاه‌مدت و چه در بلندمدت، بسیار بیشتر از خودروهای برقی است و زحمت کمتری دارد.
بلاگ خبری مکران آریا دریا
