دبیر علمی پنجمین همایش توسعه دریامحور می گوید: پنجمین همایش بین المللی توسعه دریامحور با تمرکز بر نتیجه محوری و مشارکت واقعی، تلاش دارد تا زمینهساز ارتباط واقعی میان همه ذی نفعان دریایی کشور باشد.
تین نیوز |
نخستین پیش رویداد «پنجمین همایش بین المللی توسعه دریامحور؛ حکمرانی و سرمایه گذاری» که قرار است در تاریخ ۲۷ و ۲۸ بهمن ماه ۱۴۰۴ در مرکز همایش های بین المللی ایران و به میزبانی انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران برگزار شود، هفته گذشته دهم آذر ماه برگزار شد.
به گفته دبیر علمی پنجمین همایش بین المللی توسعه دریامحور، برگزاری این پیش رویدادها پاسخی است به تنوع بالای موضوعات و محدودیت زمانی همایش اصلی؛ به همین دلیل بخشی از مباحث تخصصی در قالب پیش رویدادها ارائه می شود تا موضوعات هم در عمق بررسی شوند و هم فرصت کافی برای مشارکت و تبادل نظر فراهم باشد. برخی از این نشست ها به صورت پنل تخصصی و برخی در قالب کارگاه های آموزشی برنامه ریزی شده اند.
با توجه به اهمیت این گام علمی که با رویکرد نتیجه محوری پنجمین همایش توسعه دریامحور پیش بینی و طرح ریزی شده است، پای صحبت های دکتر معصومه صداقی، دبیر علمی پنجمین همایش توسعه دریامحور نشستیم تا در جریان اقدامات دبیرخانه علمی و چگونگی پیشبرد روند ارزیابی و سازماندهی مقالات و رویکرد ارتقای کیفیت علمی این رویداد قرار بگیریم. حاصل گفتگو را در ادامه می خوانید:
نقطه تمایز پنجمین همایش توسعه دریا محور از منظر علمی چیست؟
واقعیت این است که امسال تعداد همایش ها به طور کم سابقه ای افزایش یافته و ارزیابی کیفیت و تمایز آن ها تنها پس از برگزاری و بر پایه خروجی ها امکان پذیر است. با این حال، اگر بخواهم از زاویه حجم کار، میزان درگیری و نوع نگاه در دبیرخانه علمی پنجمین همایش توسعه دریامحور صحبت کنم، باید بگویم از هیچ تلاشی برای ارتقای سطح علمی همایش فرو گذار نشده است.. تقریباً هر هفته جلسات منظم برگزار شده؛ گاهی با محوریت مباحث دانش بنیان، گاهی بررسی مقالات و گاهی هماهنگی های اجرایی. مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی نیز از ریاست مرکز تا تمام همکاران مرتبط به طور کامل پای کار بوده و انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران نیز به عنوان برگزارکننده، همراهی جدی داشته است.
البته شرایط بیرونی مانند تعطیلی های پیش بینی نشده و حتی برخی ریسک های اقتصادی، سیاسی و امنیتی، عواملی هستند که از کنترل ما خارج اند. اما مهم ترین نکته این است که با وجود همه محدودیت ها، تمام توان خود را به کار گرفتیم تا این همایش از سطح یک گردهمایی معمولی فراتر رود و اثرگذاری واقعی داشته باشد.
ساختار دبیرخانه علمی چگونه شکل گرفت و چه ملاحظاتی داشتید؟
در اولین گام تلاش کردیم یک «چارت» روشن و یک نگاه کلان داشته باشیم. ابتدا پرسیدیم: خروجی علمی مطلوب ما چیست؟ چه می خواهیم از دبیرخانه علمی بیرون بیاید؟
بر اساس بررسی های انجام شده، علاوه بر پنل های تخصصی، سه کمیته با عناوین کمیته داوری مقالات، کمیته کارگاه های تخصصی و کمیته دانش بنیان تشکیل شد. پیش از شروع همکاری مرکز تحقیقات با این همایش، انجمن کشتیرانی شش محور اصلی را برای همایش مشخص کرده بود. با توجه به گستردگی عنوان همایش توسعه دریا محور، چند محور جدید پیشنهاد شد تا موضوعات مغفول پوشش داده شود. در نهایت محور «توسعه زیربنایی سواحل و بنادر» به عنوان محور جدید افزوده شد. برای سایر موضوعاتی که اهمیت داشتند اما در دو روز همایش نمی گنجیدند، مدل «پیش رویداد» را طراحی کردیم. اولین پیش رویداد هم امروز در قالب یک کارگاه آموزشی برگزار شد؛ برای پنل ها و نشست های تخصصی نیز پیش رویدادهایی پیش بینی کرده ایم تا با توجه به محدودیت زمانی همایش بتوانیم عمق مباحث را حفظ کنیم.
مهم ترین اقدام های علمی کمیته داوری مقالات از نگاه شما چه بوده؟
دو اقدام مهم داشتیم: اول اینکه برای دریافت، داوری و سامان دهی علمی مقالات یک پلتفرم اختصاصی طراحی شد. فرمتی استاندارد برای مقالات تنظیم کردیم، از اساتید و اعضای هیات علمی، محققان حوزه دریایی و لجستیک و متخصصان عملیاتی بنادر و کشتیرانی برای داوری استفاده کردیم.
یک ابتکار جدید هم داشتیم: فقط دنبال مقاله علمی-پژوهشی نبودیم. تجربه های عملیاتی موفق و حتی شکست ها بسیار ارزشمندند، اما لزوماً در قالب مقالات علمی-پژوهشی نمی گنجند. بنابراین یک «فرمت ویژه تجربه های عملیاتی» طراحی کردیم تا فعالان میدانی بتوانند درس آموخته های واقعی خود را ارائه دهند.
دوم، جلب حمایت نشریات معتبر. هماهنگی اولیه با برخی نشریات علمی حوزه دریا و حمل ونقل انجام شد تا مقالات برتر در صورت داشتن اعتبار علمی کافی امکان چاپ در نشریات علمی- پژوهشی داشته باشند. این کمک می کند سطح علمی همایش فراتر از یک کنفرانس معمولی دیده شود.
چرا کمیته دانش بنیان در دبیرخانه علمی همایش ایجاد شد و کدام خلأها ضرورت شکل گیری آن را در پنجمین همایش توسعه دریامحور نشان داد؟
ایجاد «کمیته دانش بنیان» در دبیرخانه علمی همایش با این نگاه بود که ارتباط کافی بین اجزای اکوسیستم دریایی کشور شامل دانشگاه ها، شرکت های عملیاتی و شرکت های دانش بنیان وجود ندارد. در سال های اخیر تعداد قابل توجهی از شرکت های دانش بنیان با رویکرد ارائه فناوری های نو در کشور شکل گرفته اند، اما ارتباط آن ها با نیازهای واقعی میدان و صنعت دریایی محدود بوده است. در مقابل، شرکت های عملیاتی این حوزه با مسائل و چالش های روزمره فراوانی مواجه اند. کمیته دانش بنیان با هدف تقویت ارتباط بین این اجزا و ایجاد یک بستر تعامل مؤثر میان این حلقه ها شکل گرفت تا بتواند نیازها، توانمندی ها و فرصت های فناورانه را به صورت هم گرا و عملیاتی در کنار هم قرار دهد.
در جلسات کمیته دانش بنیان با شرکت های کشتیرانی چه نیازهایی شناسایی شد؟
فعلا در مرحله احصای نیازها هستیم. اما بر اساس جلساتی که تا کنون داشته ایم، یک موضوع تقریبا در همه شرکت ها مشترک است: نبود «سامانه های جامع و استاندارد» برای مدیریت عملیات دریایی. پر واضح است که عملیات دریایی پیچیده است، اجزای متعدد دارد و در بسیاری شرکت ها هنوز تجربی پیش می رود. تحریم ها هم باعث شده حضور شرکت های جهانی که می توانستند استانداردسازی کنند از بین برود و سطح استانداردها کاهش یابد. از این رو نیاز به سامانه های شفاف، دقیق و بهره ور بسیار جدی است. علاوه بر این، مشکلات عملیاتی خاص نیز مطرح شده؛ مثلا برخی شرکت های مالک کشتی درباره تأمین سوخت، برنامه ریزی سفر یا مدیریت هزینه ها دغدغه هایی داشتند.
مرحله بعدی پس از احصا این است که نیازهای شناسایی شده را با شرکت های دانش بنیان فعال در حوزه دریا مطرح کنیم و امیدواریم تا زمان همایش حداقل یک یا دو پروژه پایلوت برای رفع این نیازها معرفی شود.
سطح همکاری شرکت های دانش بنیان را تاکنون چگونه ارزیابی می کنید؟
برای ارزیابی قطعی زود است. فعلا در مرحله جمع آوری نیازها و ایجاد کانال ارتباطی هستیم. اما اگر بتوانیم حتی یک یا دو مسئله واقعی را از بخش عملیاتی احصا کنیم و شرکت های دانش بنیان بتوانند برای آن راه حل ارائه دهند، موفق عمل کرده ایم. نگاه ما ایده آل گرایانه نیست؛ هدف، تقویت ارتباط موثر بین متقاضیان و ارائه کنندگان فناوری است، نه حل همه مشکلات.
درباره پیوند دانشگاه، صنعت و نهادهای اجرایی چه برنامه ای دارید؟
اولین قدم این است که «حرف هم را بشنویم». این پایه هر همکاری علمی و عملیاتی است. اگر دانشگاه و پژوهشگر بدون شناخت مسائل واقعی میدانی تحقیق بنویسد، خروجی می شود یک سند کتابخانه ای که حتی ممکن است قابلیت اجرا نداشته باشد. در این همایش سعی کردیم وقت بگذاریم تا مشکلات و نیازهای واقعی بخش عملیاتی شنیده شود و در مقابل، ایده های جوان و فناور نیز دیده شود. اینکه چقدر به نتیجه برسیم، بستگی به مسیر ادامه دار پس از همایش دارد.
آیا پروژه های کمیته دانش بنیان در همایش ارائه می شود؟
قطعا. ما برنامه داریم جایگاهی رسمی برای ارائه نتایج کمیته در همایش در نظر بگیریم و پس از همایش هم در سایت رسمی گزارش دهیم. نگاه ما محدود به این دوره نیست؛ این فقط نقطه آغاز مسیر است.
مقالات در این دوره از همایش چگونه بررسی و داوری می شوند؟
پلتفرم رسمی همایش راه اندازی شده و فرمت استاندارد مقالات نیز اعلام گردیده است. تاکنون حدود ۴۰ مقاله دریافت شده که در فرایند انجام داوری قرار دارند.
در بخش داوری، ترکیبی متنوع از متخصصان انتخاب شده اند؛ از اساتید دانشگاه و مراکز علمی تا کارشناسان و فعالان تجربی از بخش اجرایی. مقالات پس از ارزیابی اولیه به داوران ارجاع می شوند و آثار برتر ضمن معرفی در همایش، برای چاپ در نشریات معتبر پژوهشی نیز ارسال خواهند شد.
سخن پایانی؟
مسئله اصلی برای ما «جلب مشارکت واقعی» است. امروز یا بسیاری از افراد از ضرورت حضور و نقش آفرینی خود آگاه نیستند، یا به دلیل تجربه های گذشته، انگیزه ای برای ورود ندارند و تصور می کنند خروجی ملموسی از همایش ها شکل نخواهد گرفت. ما باید هر دو چالش را برطرف کنیم.
با اطلاع رسانی گسترده، ایجاد امید به نتیجه محوری و جلب اعتماد با نتایجی فراتر از ارائه چند سخنرانی و بیان آرزوها، می توان این مسیر را اصلاح کرد.
هر فرد می تواند سهمی در این حرکت داشته باشد؛ از فعالان باسابقه گرفته تا جوانان خلاق و ایده پرداز. دبیرخانه علمی کوشیده است زمینه مشارکت را فراهم کند، اما دستیابی به نتایج واقعی بدون همراهی و همکاری همه ذی نفعان ممکن نخواهد بود.
بلاگ خبری مکران آریا دریا
