به گزارش مانا، این تحولات شامل قرنطینههای همه گیر COVID-۱۹، گیر افتادن Ever Given در کانال سوئز، خشکسالی در کانال پاناما، محاصره بنادر دریای سیاه اوکراین توسط روسیه و حملات مداوم به کشتیها در دریای سرخ است
بر اساس گزارش سازمان بین المللی دریانوردی، اختلال در مسیرهای تجاری مهم اقیانوسی میتواند به طور قابل توجهی بر اقتصاد جهانی تأثیر بگذارد، زیرا ۹۰ درصد کالاهای مبادلاتی همچنان از طریق دریا حمل میشوند.
پنج آبراه حیاتی برای تجارت جهانی عبارتند از:
کانال انگلیس
کانال انگلیس شلوغترین مسیر کشتیرانی اقیانوسی در جهان است. بیش از ۵۰۰ کشتی هر روز از آن عبور میکنند تا از دریای شمال به اقیانوس اطلس و از انگلستان به قاره اروپا برسند، و بالعکس.
هر ساله بیش از ۱۶ میلیون نفر و پنج میلیون کامیون از حدود ۱۷۰ بندر این کانال عبور میکنند. بنادر مهم آن عبارتند از پورتسموث، لو هاور، شربورگ و برست.
تنگه مالاکا
تنگه مالاکا که بین جزیره سوماترا در اندونزی و شبه جزیره مالایی واقع شده است، اقیانوس هند و اقیانوس آرام را به هم متصل میکند. از دریای آندامان از طریق تنگه سنگاپور تا دریای چین جنوبی امتداد دارد و بسیاری از اقتصادهای بزرگ آسیا از جمله ژاپن، تایوان، کره جنوبی و هند را به هم متصل میکند.
سالانه حدود ۹۴ هزار کشتی از تنگه مالاکا عبور میکنند یا از بیش از ۴۰ بندر آن استفاده میکنند. این کشتیها روی هم حدود ۳۰ درصد از کل کالاهای تجاری جهانی را حمل میکنند.
انتظار میرود این تنگه که در حال حاضر در معرض ازدحام و تصادم است، تا پایان دهه از ظرفیت خود فراتر رود، زیرا ترافیک کشتیرانی همچنان در حال رشد است. تایلند یک “پل زمینی” به طول ۱۰۰ کیلومتر در باریکترین بخش شبه جزیره مالایا پیشنهاد کرده است که در آن کالاها میتوانند از طریق راه آهن و جاده حملونقل شوند.
تنگه هرمز
تنگه هرمز بین ایران و عمان قرار دارد و خلیج فارس را به دریای عمان و آبهای آزاد متصل میکند. این تنگه بهعنوان اصلیترین مسیر حملونقل نفت از خاورمیانه است و روزانه یک پنجم مصرف نفت جهان (حدود ۲۱ میلیون بشکه) از این آبراه عبور میکند. همچنین سالانه ۲۰ درصد از گاز طبیعی مایع جهان از آن حمل میشود.
برای کمک به مدیریت ظرفیت و جلوگیری از برخورد، این تنگه دارای یک سیستم ترافیکی دو خطه است که در آن کشتیهای ورودی از یک خط و کشتیهای خروجی از مسیر دیگر استفاده میکنند.
مانند کشتیرانی در دریای سرخ مجاور، تنشهای امنیتی و ژئوپلیتیکی یکی از نگرانیهای شرکتهای کشتیرانی فعال در تنگه هرمز بوده است.
کانال سوئز
کانال سوئز در مصر دریای مدیترانه را به دریای سرخ متصل میکند و خط جدایی بین آفریقا و آسیا است. این کانال که در انتهای مخالف دریای سرخ و تنگه باب المندب خلیج عدن است، کوتاهترین مسیر دریایی از اروپا به آسیا است و به کشتیها اجازه میدهد از سفر طولانی اطراف دماغه گودهوپ آفریقای جنوبی اجتناب کنند.
کانال مدرن سوئز در سال ۱۸۶۹ زمانی که مصر تحت اشغال فرانسه بود تکمیل شد. پس از چندین بار توسعه، این کانال اکنون نزدیک به ۲۰۰ کیلومتر طول دارد و به طور متوسط سالانه بیش از ۲۰۰۰۰ کشتی از آن عبور میکنند.
کانال سوئز برای مدت طولانی نقشی استراتژیک در تجارت و ژئوپلیتیک ایفا کرده است. در ماههای اخیر، این کانال تحت تأثیر حملات به کشتیهای تجاری در دریای سرخ قرار گرفته است که باعث کاهش شدید درآمد کانال شده است.
کانال پاناما
کانال پاناما اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام را به هم متصل میکند و از زمان تکمیل آن در سال ۱۹۱۴ یک آبراه مهم برای تجارت جهانی بوده است.
جغرافیا و ساخت کانال پاناما به سایتهایی برای بلند کردن و پایین آوردن کشتیها در مسیر عبور از تنگه پاناما نیاز دارد. این سایتها به مرور زمان گسترش یافته است تا به کشتیهای حتی بزرگتر کمک کند تا از سفر طولانی در اطراف کیپ هورن در نوک آمریکای جنوبی جلوگیری کنند. این کانال نزدیک به ۲۰۰۰ بندر در ۱۷۰ کشور را به هم متصل میکند.
با این حال، خشکسالی طولانی مدت تأثیر زیادی بر کانال پاناما گذاشته است. آب بسیار کمی از دریاچههایی که سایتهای کانال را تغذیه میکنند، در دسترس بوده و به بیش از ۱۰۰ هزار متر مکعب آب نیاز دارد. این به نوبه خود تعداد بسیار کمتری از کشتیها را قادر به عبور کرده و زمان انتظار را از چند ساعت تا چند هفته افزایش داده است.
کانال پاناما در حال سازگاری برای مقابله با اثرات خشکسالی و بحران آب و هوا است.
افزایش انعطاف پذیری زنجیرۀ تامین
آبراههای کلیدی کشتیرانی جهان تنها بخشی از چالشهای حملونقل گستردهتر زنجیرۀ تامین هستند. بحران آب و هوا، بیثباتی ژئوپلیتیک و ازدحام، همگی تأثیرگذار هستند، در حالی که عوامل اجتماعی مانند اختلافات کارگری و افزایش هزینههای زندگی نیز این وضعیت را بدتر میکند.
برای رسیدگی به این پیچیدگیها و توسعه انعطافپذیری عرضه جهانی، ابتکار تابآوری عرضه جهانی مجمع جهانی اقتصاد به دنبال ایجاد سیستمهای داده زنجیرۀ تامین مشترک است تا بتوان مسائلی شامل ازدحام بندر و فرودگاه، تأخیر در حملونقل، بلایای طبیعی و اختلالات اقتصادی-اجتماعی را بهبود بخشید و از تنگناها جلوگیری کرد.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد
بلاگ خبری مکران آریا دریا