پنجمین اثر صیاد و نویسنده بوشهری به تازگی روانه بازار کتاب شده است؛ کتاب «فرهنگ واژگان و اصطلاحات دریایی و دریانوردی» که حدود ۲دهه از ناخدا عبدالرسول غریبی برای تحقیق و گردآوری زمان گرفته و در ۳۳۴صفحه توسط انتشارات شروع منتشر شده است.
تین نیوز |
گفت وگو با ناخدا عبدالرسول غریبی، نویسنده و صیاد بوشهری که به تازگی کتاب «فرهنگ واژگان و اصطلاحات دریایی و دریانوردی» او منتشر شده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از همشهری آنلاین، چشمان نافذی دارد؛ با شال رنگی که به سبک خاص دریانوردان و ناخدایان بوشهری دور سر خود می پیچد و این ترکیب به او هیبت یک مرد دریا را بیشتر می دهد. امواج کلامش، شرجی و گرمای وجود دریادلان بوشهری را به مخاطب هدیه می دهد و لولوی سخنانش نه تنها زیور هر مجلس و محفلی است که شهد خاطراتش از دریا و سخاوت بی انتهای پروردگار، کام همنشینانش را شیرین می کند. او از دریچه ذهن خلاقش، سوار بر امواج خلیج فارس آدم را پرت می کند به آن طرف تاریخ؛ آنجا که قرن هاست نام خلیج فارس با دریانوردان پارسی گره خورده. صحبت از ناخدا عبدالرسول غریبی است که صیادی فقط شغل آبا و اجدادی او نیست. هرجا پاتوقی باشد شمع محفل دریانوردان و گرگوربافان است. اگر بساط نیمه خوانی در تالار وحدت تهران باشد او محور این جمع خوانی دریانوردان سن وسال دار بوشهری است که جمع تماشاچیان را به وجد می آورد و اگر هم دورهمی و گعده عصرانه ماهیگیران جفره و چهارمحل لب ساحل و کنار اسکله باشد این ناخدای گرم و صمیمی است که گرداگردش پیر و جوان نشسته تا همچون ناخدایی دنیادیده و مصیبت دریا کشیده، سکان صحبت را به دست گیرد.
حالا پنجمین اثر صیاد و نویسنده بوشهری به تازگی روانه بازار کتاب شده است؛ کتاب «فرهنگ واژگان و اصطلاحات دریایی و دریانوردی» که حدود ۲دهه از ناخدا عبدالرسول غریبی برای تحقیق و گردآوری زمان گرفته و در ۳۳۴صفحه توسط انتشارات شروع منتشر شده است. در همین روزها که کتاب ناخدا عبدالرسول غریبی در راستای حفظ میراث دریا منتشر شده است، از هرمزگان خبر رسیده که نخستین لنج سنتی احیاشده در روستای گوران با نام «آرورا» ساخته و به آب انداخته شد. این لنج با الگوبرداری از مدل بومی، توسط استادکاران محلی و با استفاده از روش های سنتی ساخته شده است. دانش ساخت و دریانوردی با لنج سنتی در خلیج فارس پیش تر به عنوان هشتمین میراث ناملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. با او درباره ویژگی های اثر تازه اش به گفت وگو نشسته ایم که در ادامه می خوانید.
چرا برای اثر جدیدتان در حوزه دریا رفتید سراغ واژگان و اصطلاحات دریایی؟
یکی از دغدغه ها و نگرانی های من این بود که کشورهای همجوار و حوزه خلیج فارس تمام تلاش و سعی شان را می کنند که برای خود تاریخ دست و پا کنند. از سوی دیگر ما هم کم کاری کرده ایم و آنطور که باید و شاید نتوانسته ایم در نگهداری و حفظ فرهنگ غنی دریایی خود بکوشیم. افزون بر این هندی ها معتقدند که ایرانی ها از تاریخ دیرینه ای برخوردار بودند، اما چون ملاح ها و دریانوردان ایرانی، ملا و کاتب نبودند در کتابت و ثبت و ضبط تاریخ دریانوردی و فرهنگ آن غفلت و کوتاهی کردند. برای همین احساس وظیفه کردم تا به گردآوری فرهنگ اصطلاحات و واژگان جاشویی و ملاحی بپردازم.
برای این کتاب چه منابعی در اختیار داشتید و چگونه آن را جمع آوری کردید؟
از اواخر سال ۱۳۷۰شروع به جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از مراجع و منابع شفاهی و چهره به چهره کردم. حتی به مناطق دوردست از ساحل بوشهر یعنی سواحل هرمزگان و سیستان و بلوچستان که دریانوردان و ملاحانش، سفرهای طولانی به دیگر نقاط جهان مثل زنگبار در کارنامه داشتند، سفر کردم. در این مدت تمام لغات، واژه ها و اصطلاحات رایج و تخصصی را که مورد استفاده دریا و دریانوردی از قدیم تا الان بود فهرست برداری کردم. در این مسیر از تجارب و دانش بسیاری از فعالان صنعت دریایی کشور بهره برداری کردم که خیلی از این افراد الان در قید حیات نیستند. امیدوارم این اثر بتواند در حفظ میراث ناملموس منطقه نقش آفرین باشد.
دامنه لغات و اصطلاحاتی که در این کتاب آمده منحصر به دریانوردی کنونی است یا از گذشته هم یادی شده؟
ممکن است اصطلاحاتی که در کتاب آمده الان به واسطه تغییر ساختار شناورها و به کارگیری تجهیزات جدید و نوین دیگر کاربردی نداشته و به نوعی به فراموشی سپرده شده باشند؛ مثل کشتی های بادبانی که نسل آنها دیگر وجود ندارد؛ بنابراین لغتنامه ناشی از آن هم دیگر بین صیادان و دریانوردان فعلی جایگاهی ندارد و شاید اصلا آشنایی با آنها وجود نداشته باشد که فقدان کاربرد این لغات به نوعی در این کتاب جبران شده است.
این کتاب غیراز لغات چه روایتی از زندگی مردم در دریا دارد؟
البته تنها اصطلاحات و واژه ها نیست که در این اثر جدید به آن پرداخته شده، بلکه صحبت از تجربه هایی است که پشت این ابزار و لغات خوابیده و به قیمت عمر انسان هایی تمام شده که روزگار خوشی و ناخوشی آنها را از نوجوانی تا پیری پیوند داده است. این واژه ها و کاربردش تماما ایرانی و فارسی است و اگر نخواهیم این میراث نیاکان و گذشتگان را حفظ کنیم به آنها کم لطفی کرده ایم. افزون بر این کاربرد آنها فقط در فضای دریا و صیادی نیست و رگه های قوی و ملموسی از این لغتنامه در زندگی روزمره ما بوشهری ها مثل بازار، ورزش، فرهنگ و هنر هنوز هم رواج دارد که نشان اصالت، تعمیق و پیوند دیرینه این منظومه با جامعه است.
این کتاب جز نگاه تاریخی و میراثی برای چه افرادی می تواند مفید باشد؟
این کتاب می تواند مرجعی برای علاقه مندان، پژوهشگران، دانشجویان و جویندگان دانش باشد. لذا تقاضا دارم دستگاه هایی مثل بنادر و دریانوردی و سایرسازمان ها در خرید و توزیع این کتاب در کتابخانه های تخصصی و عمومی استان همکاری و همیاری داشته باشند. البته نباید از این موضوع مهم غفلت کنیم میراثی که اکنون به دست ما رسیده تاریخ بسیار طولانی و پر از زجر و زحمتی داشته و به همین راحتی به دست نیامده؛ بنابراین با تمام توان باید در نگهداری و مراقبت از آن بکوشیم. سنت هیچ وقت مانع مدرنیته نبوده است. شناورهای چوبی و یا قایق های بادبانی ریشه در اصالت و هویت ایرانی و ساحل نشینان دارد و نباید از این ظرفیت بی نظیر و انحصاری ایران محروم باشیم. این ظرفیت هم در رونق اقتصادی بندرنشینان نقش دارد هم در توسعه صنعت توریسم و گردشگری. این بخشنامه جدید که از فعالیت شناورهای چوبی در سطح دریا ممانعت می کند باید ابطال شود تا این میراث چندهزارساله نفسی به راحتی بکشد.
کد خبر 948585
آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید
بلاگ خبری مکران آریا دریا
