محققان در صدد معرفی سوخت جایگزین برای ناوگان کشتیرانی ایران به منظور کسب آمادگی برای فاز اجرایی سیاست «کربن صفر دریایی» هستند. در این راستا ایده دوگانه سوز شدن بخشی از ناوگان دریایی ایران مطرح شده است.
تین نیوز |
تحقیقاتی برای استقرار سوخت جایگزین در ناوگان دریایی ایران در حال انجام است و مسیر همکاری ملی برای توسعه این فناوری کلیدی شکل گرفته است.
به گزارش تین نیوز به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، طرحی که می توان از آن به اختصار با عنوان «مالیات کربن در بخش کشتیرانی» یاد کرد، در صورت تصویب در آبان ماه، از سال ۲۰۲۷ میلادی به اجرا گذاشته خواهد شد. این طرح در واقع سیاستی متکی بر جریمه ناوگان دریایی متناسب با میزان آلایندگی است که نظر موافق اکثریت اعضای سازمان بین المللی دریانوردی را جلب کرده و در صورتی که تا اکتبر امسال (میانه پاییز) تصویب شود، از سال ۲۰۲۷ اجرایی خواهد شد.
این طرح شرکت های کشتیرانی را ملزم می کند به استانداردهای مشخصی از انتشار گازهای گلخانه ای دست پیدا کنند یا بابت کاستی عملکرد خود، جریمه بپردازند. به این ترتیب فارغ از مساله مکانیسم ماشه، ایران ناگزیر باید با سرمایه گذاری در حوزه ارتقای کیفی ناوگان دریایی، خود را برای شرایط جدید پس از تصویب این طرح آماده کند. اکنون متخصصان و کارشناسان حوزه دریایی در صدد چاره جویی برای شیفت به سوخت جایگزین در ناوگان دریایی ایران هستند و برای این منظور، شش راهکار کلیدی ارائه دادند.
از جمله استقرار سوخت متیل/اتیل الکل به عنوان سوخت جایگزین در ناوگان دریایی ایران، بررسی سوخت دی متیل اتر (DME) به عنوان سوخت جایگزین، ارزیابی سوخت های زیستی دریایی و تاثیر آنها بر کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، بررسی فیشر دیزل، ارزیابی هیدروژن به عنوان سوخت دریایی و در نهایت استقرار سوخت ترکیبی به عنوان سوخت جایگزین در ناوگان دریایی کشور. این برنامه ها با هدف کاهش انتشار کربن، افزایش کارآیی عملیاتی و بهره برداری از فناوری های نوین در ناوگان دریایی کشور مطرح شده و امکان عملیاتی سازی آنها در مراحل بعدی بررسی خواهد شد.
تشکیل کارگروه ملی برای توسعه سوخت جایگزین
به تازگی کارگروه ملی همکاری برای توسعه و استقرار سوخت جایگزین در ناوگان دریایی کشور نیز تشکیل شده است. این کارگروه با مشارکت فعال کمیته دانشجویی انجمن مهندسی دریایی ایران و همکاری نهادها و شرکت ها شکل گرفته و نقش پیشرو و هماهنگ کننده را ایفا می کند. زیرساخت های لازم برای جمع آوری، تحلیل و مستندسازی دانش مرتبط با سوخت های جایگزین نیز فراهم شده است. این اقدام امکان تصمیم گیری دقیق و عملیاتی در سطح ملی را فراهم می کند و همکاری یکپارچه میان دانشگاه ها، صنایع، سازمان ها و نهادهای دولتی، از جمله نمایندگان مجلس، را ممکن می سازد.
کمیته دانشجویی انجمن مهندسی دریایی ایران هم نقش کلیدی در تولید و انتقال دانش تخصصی داشته و حضور جوانان نخبه، مسیر تربیت نیروی متخصص برای آینده ناوگان کشور را هموار کرده است. با شکل گیری این کارگروه، تمام ذی نفعان امکان بهره برداری یکپارچه از دانش و تجربیات تخصصی را خواهند داشت و این همکاری ملی، به ویژه در زمینه کاهش انتشار کربن و استقرار سوخت های ترکیبی، گامی عملی و بلندمدت برای توسعه پایدار ناوگان دریایی کشور محسوب می شود.
نقش جوانان در پروژه سوخت جایگزین
حسن رضا صفری، رئیس انجمن مهندسی دریایی ایران در این رابطه تاکید کرد که همکاری بین سازمان ها و شرکت های دریایی، از جمله شرکت ملی نفتکش، سازمان بنادر و دریانوردی و سایر کشتیرانی ها، برای پیشبرد این پروژه به صورت متحد و هماهنگ در جریان است. صفری گفت: در انجمن مهندسی دریایی، تمام الزامات و چارچوب های لازم برای اجرای این طرح را آماده کرده ایم تا شرکت های دریایی و تصمیم گیران بتوانند به راحتی این اطلاعات را پردازش و تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.
وی با تقدیر از مشارکت فعال جوانان نخبه دانش آموخته در این پروژه افزود: برای اولین بار جوانان در چنین سطحی اجازه حضور و ایفای نقش پیدا کرده اند و ما به این تلاش ها افتخار می کنیم. هدف ما ایجاد فضایی است که جوانان بیش از پیش احساس غرور، افتخار و اثربخشی کنند و مسیر پیشرفت حرفه ای خود را در حوزه دریایی به شکل عملی و موثر بسازند.
صفری بر اهمیت استمرار این همکاری ها و بهره گیری از ظرفیت جوانان در توسعه فناوری های جایگزین در ناوگان دریایی تاکید کرد و اعلام آمادگی کرد که موسسه رده بندی ایرانیان و انجمن مهندسی دریایی ایران در این مسیر حداکثر حمایت و همکاری را ارائه خواهند داد.
حسین روستا، نماینده سازمان صنایع دریایی و رئیس کارگروه مدیریت دانش انجمن مهندسی دریایی ایران نیز در نشستی که به منظور بحث و تبادل نظر پیرامون تعیین سوخت جایگزین برای ناوگان کشتیرانی ایران برگزار شد، به بررسی اهمیت مدیریت و بهره برداری از دانش در فرآیند توسعه سوخت جایگزین در ناوگان دریایی کشور پرداخت. وی توضیح داد که تولید و به کارگیری سوخت های جایگزین نیازمند همکاری سه گروه اصلی دانشی است؛ دانشگاه ها، صنایع و نهادهای دولتی. روستا تاکید کرد: دانش اولیه و علمی تولید سوخت توسط دانشگاه ها فراهم می شود، اما صنایع و نهادهای اجرایی نیز باید امکان استفاده عملی از این دانش را فراهم کنند تا تولید سوخت با موفقیت انجام شود.
وی افزود: بهره برداری موثر از دانش، مستلزم استفاده از ابزارهای مدیریتی و ارزیابی داده ها است و تجربه شخصی بنده نشان داده که ابزارهای مدرن می توانند شناسایی دانش موجود و پایدارسازی آن را ممکن کنند. روستا در ادامه اظهار کرد: یکی از گام های کلیدی در توسعه فناوری، ثبت و مستندسازی دانش پایدار است. دانش تجربی و علمی باید در چارچوبی منسجم و یکپارچه سازماندهی شود تا قابلیت استفاده عملی داشته باشد. وی همچنین به تجربه یک ساله کار با ابزارهای فناورانه اشاره کرد و بیان کرد که این فرآیند امکان شناسایی کارگروه ها و دانشجویان توانمند را فراهم کرده و منجر به تولید نمونه های آزمایشگاهی و محصولات اولیه شده است.
دکتر روستا تاکید کرد: دانش پایدار و ثبت شده می تواند به عنوان پایه ای برای تصمیم گیری های کلان و توسعه فناوری در سطح ملی مورد استفاده قرار گیرد. رئیس کارگروه مدیریت دانش انجمن مهندسی دریایی ایران در پایان خاطرنشان کرد که استفاده موثر از دانش موجود و ایجاد ساختارهای مدیریتی مناسب، باعث سرعت بخشی به فرآیند تحقیق و توسعه سوخت های جایگزین در ناوگان کشور می شود و همکاری دانشگاه ها، صنایع و نهادهای دولتی در این مسیر امری ضروری است.
انتخاب بهینه؛ سوخت ترکیبی
شیرین جعفری، کارشناس کنوانسیون ها و مقررات دریایی و رئیس کمیته دانشجویی انجمن مهندسی دریایی، گزارشی از چگونگی استقرار سوخت جایگزین در ناوگان حمل ونقل دریایی کشور ارائه کرد. وی توضیح داد که تمرکز تحقیقات، بر استفاده از سوخت ترکیبی با هدف کاهش انتشار کربن است. این سوخت ترکیبی شامل ترکیب سوخت های کربنی موجود با اتانول و متانول است که قادر به کاهش انتشار کربن تا ۶۰ درصد است.
مهندس جعفری تاکید کرد که سایر سوخت ها با کاهش کربن کمتر (۱۰ تا ۳۰ درصد) در مرحله اول کنار گذاشته شده و تمرکز اصلی بر سوخت های دارای بیشترین اثرگذاری است. وی در توضیح شیوه اجرایی استفاده از سوخت ترکیبی گفت: می توانیم این سوخت ها را در کشتی های دوگانه سوز استفاده کنیم یا با سیستم تانک های ترکیبی مخلوط کنیم تا هزینه ها کاهش یابد و تغییرات در موتورهای موجود حداقل باشد.
جعفری به چالش های فنی مرتبط با استفاده از این سوخت ها نیز اشاره کرد، از جمله نیاز به افزایش یا بازنگری مخازن ذخیره و بانکرینگ، بررسی مواد لوله کشی و اتصالات برای مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی، بهبود عملکرد پمپ ها و سیستم فیلتراسیون و اصلاحات در انژکتورها، نازل ها و سیستم کنترل الکتریکی موتور. وی همچنین خاطرنشان کرد: استفاده از سوخت ترکیبی نیازمند سیستم پیش پاشش مرحله ای است تا احتراق پایدار و کیفیت بالای عملکرد موتور تضمین شود.
جعفری تاکید کرد که اولویت تحقیق و اجرا در کوتاه مدت و میان مدت بر سوخت های اتانول و متانول خواهد بود و به صورت موازی، امکان بررسی سایر سوخت ها از جمله آمونیاک و هیدروژن نیز وجود دارد. او همچنین پیشنهاد کرد که استفاده از گاز مایع طبیعی (LNG) به عنوان یک گزینه دوره گذار در فاز اول می تواند بسیار موثر باشد، چرا که به کمترین تغییر در ساختار موتور نیاز دارد و به موازات استفاده از سوخت ترکیبی می تواند به کاهش انتشار کمک کند.
وی افزود: گام مهمی برای تدوین استاندارد ملی سوخت جایگزین دریایی در حال پیمودن است و با همکاری سازمان ملی استاندارد و موسسات رده بندی، می توان راهکاری عملی و قابل اجرا در این بخش پیدا کرد.
بلاگ خبری مکران آریا دریا
