امروزه در صنعت کابینت‌سازی و بسیاری از حوزه‌های صنعتی دیگر، قطعاتی مانند ریل، جک، لولا و انواع یراق آلات کاربرد بسیار گسترده‌ای دارند. با توجه به نیاز بازار داخلی به این محصولات و سودآوری بالایی که واردات آنها دارد، بسیاری از تجار و بازرگانان تمایل دارند این کالاها را وارد کشور کنند. در این مقاله به‌صورت جامع و گام‌به‌گام، تمامی مراحل، قوانین و نکات کلیدی مربوط به واردات و ترخیص ریل، جک، لولا و سایر یراق آلات از گمرک را بررسی می‌کنیم تا با رعایت اصول و قواعد بازرگانی و گمرکی، بتوانید بدون دردسر کالای خود را وارد و ترخیص کرده و در سریع‌ترین زمان ممکن به دست مصرف‌کنندگان برسانید.
فهرست مطالب
- اهمیت واردات ریل، جک، لولا و یراق آلات
- مجوزهای لازم برای واردات یراق آلات
- تعرفه‌های گمرکی برای واردات یراق آلات
- مراحل اصلی واردات و ترخیص یراق آلات از گمرک
- اخذ کارت بازرگانی
- شناسایی تأمین‌کننده و درخواست پیش‌فاکتور
- ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت
- بیمه و حمل و نقل کالا
- صدور بارنامه و قبض انبار
- اظهار کالا در گمرک
- بازرسی کالا و دریافت مجوزهای تکمیلی
- تسویه هزینه‌ها و ترخیص قطعی
- مدارک لازم برای ترخیص ریل، جک، لولا و یراق آلات
- هزینه‌های ترخیص یراق آلات از گمرک
- کشورهای اصلی صادرکننده یراق آلات به ایران
- نکات مهم و راهکارهای بهینه در فرایند ترخیص کالا
- جمع‌بندی
- اهمیت واردات ریل، جک، لولا و یراق آلات
یراق آلات، ریل، جک و لولا از اجزای ضروری در انواع صنایع تولیدی به‌ویژه صنعت کابینت‌سازی، درب و پنجره‌سازی و صنایع مرتبط با تجهیزات ساختمانی محسوب می‌شوند. با افزایش تقاضای داخلی و توسعه پروژه‌های عمرانی، خرید این محصولات از تولیدکنندگان خارجی می‌تواند مزایای زیر را به همراه داشته باشد:
- تنوع و کیفیت بالا: برخی برندهای خارجی به دلیل بهره‌مندی از فناوری پیشرفته و استانداردهای جهانی، محصولات باکیفیت‌تر و متنوع‌تری تولید می‌کنند.
- سودآوری تجاری: قیمت تمام‌شده در برخی کشورها ممکن است کمتر باشد و حاشیه سود مطلوبی برای واردکننده ایجاد کند.
- تأمین نیازهای بازار داخل: کشور ایران در برخی از اقلام یراق آلات و قطعات دارای تولید داخلی است، اما در بسیاری از موارد به دلیل کمبود مواد اولیه یا فناوری‌های خاص، همچنان نیازمند واردات است.
- مجوزهای لازم برای واردات یراق آلات
برای واردات ریل، جک، لولا و سایر یراق آلات، باید پیش از هر چیز مجوزهای لازم را از سازمان‌های ذی‌ربط دریافت کنید. مهم‌ترین مجوزهایی که در این خصوص مورد نیاز هستند عبارت‌اند از:
- مجوز ثبت سفارش کالا از سازمان صنعت، معدن و تجارت
- مجوز استاندارد در صورت مشمول بودن کالا
- کارت بازرگانی (حقیقی یا حقوقی)
- مجوز کار تخصصی ابزار و یراق آلات از نهادهای مربوطه در صورت نیاز (بسته به نوع کالا)
علاوه بر این، برای تخصیص ارز و دریافت کد آماری از بانک مرکزی نیز باید در سامانه‌های مربوطه (مانند نیما یا ارز اشخاص) اقدامات لازم را انجام دهید.
- تعرفه‌های گمرکی برای واردات یراق آلات
تعرفه گمرکی، درصدی از ارزش کالا است که به‌عنوان حقوق ورودی، عوارض و مالیات بر ارزش افزوده توسط گمرک دریافت می‌شود. بر اساس کتاب مقررات صادرات و واردات، اغلب یراق آلات در ردیف تعرفه‌های گروه 10 قرار می‌گیرند که باعث می‌شود سود بازرگانی آنها دو برابر شود. برخی تعرفه‌ها به‌صورت نمونه عبارت‌اند از:
- ریل کابینت: کد تعرفه 83024290 با 20٪ حقوق ورودی + 9٪ مالیات بر ارزش افزوده
- لولای درب و پنجره: کد تعرفه 83021010 با 5٪ حقوق ورودی + 9٪ مالیات بر ارزش افزوده
- فنر گازی (جک): معمولاً در ردیف 20٪ حقوق ورودی + 9٪ مالیات بر ارزش افزوده
- قفل در (ضد سرقت و معمولی): در ردیف تعرفه 8301 قرار می‌گیرد و ممکن است حقوق ورودی آن تا 26٪ نیز باشد.
- پیچ و مهره: حدود 22٪ حقوق ورودی + 9٪ ارزش افزوده
نکته مهم این است که اگر کالای وارداتی در زمره اقلام تولید داخل با حجم کافی باشد، ممکن است تعرفه گمرکی آن بالاتر تعیین شود تا از تولید ملی حمایت شود. بنابراین، پیش از هرگونه اقدام، حتماً آخرین نسخه کتاب مقررات صادرات و واردات را بررسی کرده و یا از مشاوران حقوقی و گمرکی کمک بگیرید.
- مراحل اصلی واردات و ترخیص یراق آلات از گمرک
4.1. اخذ کارت بازرگانی
اولین قدم برای واردکنندگانی که قصد فعالیت رسمی در حوزه تجارت بین‌الملل را دارند، دریافت کارت بازرگانی است. این کارت از طریق اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران صادر می‌شود و اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند با ارائه مدارک لازم، آن را اخذ کنند.
4.2. شناسایی تأمین‌کننده و درخواست پیش‌فاکتور (Proforma Invoice)
پس از اخذ کارت بازرگانی، باید تأمین‌کننده یا تولیدکننده معتبر خارجی را انتخاب کنید. مذاکره با تأمین‌کنندگان بالقوه، استعلام قیمت و شرایط تحویل (Term of Delivery) بسیار حائز اهمیت است. پس از توافق اولیه، از فروشنده درخواست پیش‌فاکتور یا Proforma Invoice کنید که حاوی اطلاعاتی چون قیمت واحد کالا، هزینه حمل، شرایط پرداخت، مدت اعتبار، مشخصات فنی و … است.
4.3. ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت
در مرحله بعد لازم است با مراجعه به سامانه جامع تجارت (یا سامانه جامع انبارها و سایر درگاه‌های دولتی مربوطه) سفارش خود را ثبت کنید. در این مرحله اطلاعات کامل کالا (بر اساس پیش‌فاکتور)، تأمین‌کننده، شیوه حمل و مبلغ کل فاکتور وارد می‌شود. پس از ثبت سفارش، شماره ثبت و مجوز مربوطه را دریافت خواهید کرد.
4.4. بیمه و حمل و نقل کالا
بسته به نوع قرارداد با فروشنده (مانند FOB، CIF، CFR و …)، مسئولیت حمل کالا و هزینه‌های مربوطه می‌تواند بر عهده خریدار یا فروشنده باشد. در هر صورت، بیمه کردن کالا اجباری است تا در صورت بروز خسارت طی فرآیند حمل و نقل، زیان مالی واردکننده به حداقل برسد.
4.5. صدور بارنامه و قبض انبار
پس از رسیدن کالا به گمرک مقصد (زمینی، هوایی یا دریایی)، بارنامه نهایی صادر و کالا در انبار گمرک ذخیره می‌شود. در این مرحله، گمرک یک سند به نام قبض انبار صادر می‌کند که نشان می‌دهد محموله وارداتی به گمرک رسیده و در انبارهای آن قرار داده شده است.
4.6. اظهار کالا در گمرک
در مرحله اظهار کالا، باید اظهارنامه گمرکی را از طریق سامانه EPL یا سایر سامانه‌های الکترونیکی گمرک تکمیل کنید. اطلاعات اظهارنامه شامل مواردی مانند نوع کالا، کد تعرفه گمرکی، ارزش کالا و تمام جزئیات دیگر است. این قسمت بسیار حساس است و وجود هرگونه مغایرت می‌تواند باعث تطویل فرآیند ترخیص و حتی جریمه‌های گمرکی شود.
4.7. بازرسی کالا و دریافت مجوزهای تکمیلی
پس از اظهار کالا، ممکن است مرحله بازرسی کالا یا ارجاع به ارزیاب گمرک انجام شود. در صورت نیاز، مجوزهای تکمیلی مانند استاندارد، بهداشت و … نیز باید ارائه شوند. ارائه تمام مجوزهای ضروری به ارزیاب گمرک، پیش‌نیاز صدور برگه سبز گمرکی است.
4.8. تسویه هزینه‌ها و ترخیص قطعی
در نهایت باید کلیه هزینه‌های گمرکی (عوارض، حقوق ورودی، مالیات بر ارزش افزوده، هزینه انبارداری، بیمه و …) را به حساب گمرک پرداخت کنید. با ارائه مدارک تسویه به ترخیص کار یا گمرک، ترخیص قطعی انجام می‌شود و می‌توانید کالا را از انبار گمرک خارج کرده و وارد بازار داخلی کنید.
- مدارک لازم برای ترخیص ریل، جک، لولا و یراق آلات
برای ترخیص کالا از گمرک، باید مجموعه‌ای از اسناد و مدارک قانونی را ارائه دهید. مهم‌ترین مدارک عبارت‌اند از:
- کارت بازرگانی
- مجوز ثبت سفارش
- پیش‌فاکتور (Proforma Invoice) و فاکتور نهایی
- پکینگ لیست (Packing List)
- بارنامه (زمینی، هوایی یا دریایی)
- بیمه‌نامه حمل کالا
- قبض انبار صادر شده توسط گمرک
- برگ سبز گمرکی و گواهی ترخیصیه
- گواهی مبدا (Certificate of Origin)
- مجوز سازمان استاندارد (در صورت لزوم)
- اظهارنامه گمرکی به همراه اسناد هویتی واردکننده
- هزینه‌های ترخیص یراق آلات از گمرک
هزینه ترخیص شامل موارد گوناگونی می‌شود و بسته به نوع کالا و حجم واردات شما می‌تواند متغیر باشد. برخی هزینه‌های اصلی به شرح زیر است:
- حقوق ورودی: درصدی از ارزش کالا بر اساس کد تعرفه.
- سود بازرگانی: می‌تواند دو برابر حقوق ورودی یا طبق جداول گمرکی باشد.
- مالیات بر ارزش افزوده (VAT): معمولاً 9 درصد بر ارزش کالا + حقوق ورودی.
- عوارض گمرکی دیگر: در صورت اعمال قوانین حمایتی از تولید داخل، ممکن است عوارض جداگانه‌ای اضافه شود.
- هزینه انبارداری، تخلیه و بارگیری: بسته به مدت زمان نگهداری کالا در انبار گمرک تعیین می‌شود.
- بیمه و هزینه‌های حمل و نقل: در صورتی که بر عهده واردکننده باشد.
توصیه می‌شود برای اطلاع دقیق از نرخ‌ها و بهینه‌سازی هزینه ترخیص، با ترخیص کاران حرفه‌ای همکاری کنید.
- کشورهای اصلی صادرکننده یراق آلات به ایران
انواع یراق آلات، ریل، جک و لولا از کشورهای مختلف جهان به ایران وارد می‌شود. چین، ترکیه، ایتالیا، آلمان و امارات از جمله مهم‌ترین صادرکنندگان این اقلام به ایران هستند. عواملی مثل قیمت مناسب، کیفیت مطلوب، دسترسی به انواع برندها و شرایط حملونقل آسان باعث شده‌است بازرگانان ایرانی بیشتر از این کشورها واردات داشته باشند.
- چین: بزرگ‌ترین صادرکننده ریل، جک و لولا به سراسر جهان.
- ترکیه: به دلیل همسایگی و مسافت نزدیک، هزینه حملونقل کمتر و سرعت تحویل بالاتر را فراهم می‌کند.
- ایتالیا و آلمان: کیفیت بالای محصولات و شهرت جهانی در تولید قطعات صنعتی و تجهیزات ساختمانی.
- امارات: به عنوان یک مرکز تجاری در منطقه، بسیاری از کالاها را مجدداً صادر می‌کند.
- نکات مهم و راهکارهای بهینه در فرایند ترخیص کالا
- همکاری با ترخیص کار مجرب:
استفاده از ترخیص کاری که به صورت تخصصی در زمینه یراق آلات و قطعات صنعتی فعالیت می‌کند، سبب تسریع روند ترخیص و کاهش هزینه‌های جانبی می‌شود. - ثبت سفارش به‌موقع:
پیش از هر اقدامی، ثبت سفارش در سامانه‌های مربوطه را انجام دهید. تأخیر در ثبت سفارش یا اصلاح آن، می‌تواند کل فرآیند را به تعویق بیندازد. - بررسی دقیق تعرفه گمرکی:
قبل از عقد قرارداد خرید، مطمئن شوید کد تعرفه‌ی صحیح برای کالای مورد نظر را شناسایی کرده‌اید. در صورت مغایرت بین کالای اظهاری و کالای واقعی، ممکن است با جریمه مواجه شوید. - برآورد هزینه‌ها:
همواره پیش از واردات، برآورد روشنی از هزینه‌های گمرکی، انبارداری، حمل، بیمه و سود بازرگانی داشته باشید تا در میانه راه، غافلگیر نشوید. - رعایت استانداردها:
در صورت نیاز به اخذ مجوز استاندارد و تطابق کالا با شرایط تعیین‌شده توسط سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، از فروشنده بخواهید گواهی‌های لازم را ضمیمه کند. - بیمه مناسب:
برای کاهش ریسک‌های احتمالی در مسیر حمل (دریایی، هوایی یا زمینی)، از بیمه کامل و معتبر استفاده کنید تا در صورت بروز حوادث، خسارت جبران شود. - مذاکره حرفه‌ای با فروشنده:
در قراردادهای خود، شرایط تحویل (اینکوترمز)، شیوه پرداخت و تاریخ تحویل را مشخص کنید و ابهامی در مفاد قرارداد باقی نگذارید.
- جمع‌بندی
واردات و ترخیص ریل، جک، لولا و سایر یراق آلات، به دلیل کاربرد گسترده در صنعت کابینت‌سازی و صنایع ساختمانی، یکی از حوزه‌های پرسود و پرتقاضا در بازار ایران است. با این حال، فرایند ترخیص این کالاها از گمرک، پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد و آگاهی از قوانین، تعرفه‌های گمرکی و مجوزهای لازم، شرط اصلی موفقیت در این زمینه محسوب می‌شود.
برای پیشگیری از هرگونه مشکل در مراحل ترخیص و جلوگیری از پرداخت هزینه‌های مضاعف، توصیه می‌شود:
- از مشاوران و ترخیص کاران متخصص بهره بگیرید.
- اسناد و مدارک مورد نیاز را به‌موقع و به‌درستی تهیه کنید.
- قوانین و مقررات جدید گمرک را همواره رصد کنید.
