یکی از مواردی که خدمات دهی به زوار اربعین را در سال جاری در قیاس با سنوات گذشته متفاوت کرده است، مدت زمان طولانی تر طرح سفرهای اربعین است، طرح سفرهای زیارتی اربعین امسال از یکم ماه صفر آغاز شد و تا 25 صفر، ادامه دارد، این توزیع زمانی سفر زیارتی اربعین موجب شده است خدمات دهی خصوصا در بخش حمل و نقل به زوار مناسب تر و البته متفاوت تر از سال های گذشته باشد.
سال های گذشته و در این ایام، به علت تقاضای زیاد سفرهای زیارتی اربعین، از نظر تأمین ناوگان در مدل های جاده ای، ریلی و هوایی مشکلاتی رخ می داد و اغلب موجب بروز نارضایتی می شد اما امسال با برنامه ریزی مناسب ستاد اربعین، تأمین ناوگان جابه جایی زوار به گونه ای انجام شد که زوار برای رفت و برگشت این سفر زیارتی، با مشکلات کمتری مواجه شدند.
در بخش حمل و نقل هوایی پیش از آغاز سفرهای زیارتی اربعین، قیمت بلیت پروازها مشخص و رسما اعلام شد هیچ شرکت و آژانسی اجازه ندارد از این قیمت ها عدول کند، قیمت بلیت رفت و برگشت پروازهای اربعین از تهران و سایر شهرستان ها به نجف 8 میلیون تومان و از مشهد مقدس 9.5 میلیون تومان (رفت و برگشت) تعیین و با سایت های و آژانس های متخلف هم برخورد شد، نظارت بر عرضه بلیت انصافا نسبت به سنوات گذشته مناسب تر شده بود و با وجود تلاش برخی دلالان برای ایجاد بازارسیاه بلیت، تقریبا تلاش شد رضایت نسبی برای زوار ایجاد شود، حتی در مقاطعی از روزهای طرح سفر زیارتی اربعین، قیمت بلیت تهران-نجف یا نجف-تهران با نرخ 2.5 میلیون تومان به جای 4 میلیون تومان عرضه شد.
از سوی دیگر امسال قطار ترکیبی تهران-کربلا راه اندازی شد که زوار را از تهران تا شلمچه جابه جا می کرد، بین شلمچه تا بصره به دلیل نبود خط ریلی، زوار از طریق اتوبوس تا ایستگاه راه آهن بصره جابه جا شدند و سپس از بصره تا کربلا با ناوکان ریلی عراق اعزام شدند؛ مقرر است پس از طرح سفرهای زیارتی اربعین، قطار ترکیبی تهران-کربلا به صورت 2 روز در هفته فعال باشد.
در مدل حمل و نقل جاده ای هم با وجود اختصاص 7000 دستگاه اتوبوس از سوی شرکت های تعاونی با همکاری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای و 1000 دستگاه ناوگان از طریق وزارت نفت، وزارت صمت و سازمان شهرداری ها و دهیاری ها، ناوگان تاکسی های اینترنتی هم به کار گرفته شد تا بخشی از زوار هم از این طریق اعزام شوند.
همچنین با افزایش ظرفیت پارکینگ های مجاور پایانه های مرزی 6 گانه تا 3 برابر بیشتر از پارسال، از زواری که خودر شخصی داشتند خواسته شد در صورت تمایل از خودرو شخصی استفاده کنند و در طول مسیر هم در صورت داشتن ظرفیت، دیگر زوار را هم جابه جا کنند، چهار بانده شدن محورهای منتهی به مرزها هم یکی دیگر از فعالیت هایی بود که انجام شد تا اعزام و برگشت زوار در ترافیک جاده ای کمتری انجام شود و اتوبوس ها در کوتاه ترین زمان ممکن پس از اعزام زوار به پایانه ها برای جابه جایی زوار بعدی برگردند.
یکی از اصلی ترین خدماتی که به زوار اربعین انجام شد همین تأمین ناوگان حمل و نقل بود که امسال زوار با مشکلات کمتری برای تأمین ناوگان و قیمت، مواجه بودند؛ در راستای بررسی ابعاد بیشتری از شیوه هماهنگی تأمین و سامان دهی ناوگان حمل و نقلِ زوار اربعین به سراغ شهریار افندی زاده، معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی رفتیم و با وی به گفت وگو نشستیم که در ادامه می خوانید.
3.6 میلیون زائر از تا پایان روز اربعین از پایانه های شش گانه عبور کردند
برای شروع صحبت در ابتدا آماری از میزان جابه جایی زوار از طریق پایانه های مرزی 6 گانه بدهید.
ایام اربعین امسال از اول ماه صفر شروع شد و تا 25 ماه صفر ادامه دارد که مطابق 27 مرداد تا 20 شهریور است؛ در این مدت تلاش شده است با توجه به اینکه امسال توزیع زمانی سفرهای اربعین افزایش یافته است، اعزام زوار با توزیع زمانی مناسب و مدیریت تقاضا انجام شود؛ از ابتدای طرح سفرهای زیارتی اربعین تا پایان روز اربعین (15 شهریور) در مدت بیست روز تعداد خروجی زوار از مرزهای شش گانه زمینی کشور 3 میلیون و 617 هزار و 706 نفر بوده است همچنین تعداد ورودی زوار به کشور 2 میلیون و 709 هزار و 936 نفر بود و در واقع 75 درصد از زوار تا پایان روز اربعین به کشور برگشتند.
همچنین 9 درصد زوار خارج شده از مرزهای شش گانه، اتباع خارجی از کشورهای پاکستان و افغانستان بودند ، البته باید به این موضوع هم توجه داشت که برخی زوار ما حتی روز اربعین به سمت عراق عزیمت کردند، مثلا روز 15 شهریور از پایانه های شش گانه حدود 23 هزار و 628 نفر به کشور عراق عزیمت کردند و 321 هزار و 708 زائر نیز از مرزهای شش گانه خارج شدند.
از سه روز پیش از اربعین روند بازگشت زوار به کشور رشد داشت، روز اربعین فقط در پایانه مهران 2 هزار دستگاه اتوبوس زوار را به مقاصد مختلف جابه جا کردند.
امسال ناوگان حمل و نقل عمومی جاده ای در مدت بیست روز از 27 مرداد تا پایان روز اربعین 936 هزار و 80 زائر اعزام کردند که نسبت به سال گذشته 20 درصد رشد زوار در سفرهای رفت اربعین در مرزهای شش گانه داشتیم؛ فقط در بخش زمینی 3.6 میلیون نفر زائر از پایانه های شش گانه عبور کردند.
امسال 8000 دستگاه اتوبوس برای سفرهای زوار اختصاص یافت
امسال چه تعداد اتوبوس برای سفرهای زیارتی اربعین اختصاص یافت؟
امسال تلاش شد از ناوگان حمل و نقل عمومی با مدیریت مناسب برای مکان های مختلف استفاده شود، علاوه بر اتوبوس هایی که در ناوگان حمل و نقل بودند که شامل 7 هزار دستگاه اتوبوس بود، وزارت نفت، وزارت صمت و سازمان شهرداری ها و دهیاری ها، حدود یک هزار دستگاه ناوگان دراختیار ما قرار داد که 800 دستگاه آن اتوبوس برون شهری و 200 دستگاه اتوبوس درون شهری بود، این اتوبوس های درون شهری اغلب برای برگشت زوار تخصیص یافت.
تعیین شهرهای کرمانشاه و اهواز برای دپو اتوبوس ها و اعزام زوار
امسال همانگونه که عنوان شد، تلاش کردیم توزیع زمانی سفرهای اربعین در مدت طولانی تری انجام شود، همچنین برخی پایانه ها برای مدیریت اعزام زوار به صورت هاب انتخاب شد، در پایانه های شلمچه و چذابه، اهواز به عنوان هاب اتوبوس ها درنظر گرفته شد، زوار از شلمچه و چذابه به صورت رایگان با ناوگان عمومی به اهواز اعزام می شدند و توزیع به مقاصد مختلف از طریق پایانه اهواز انجام شد.
همچنین برای مرز خسروی که امسال یکی از مرزهایی بود که رشد قابل توجهی در جذب زوار داشت، شهر کرمانشاه به عنوان هاب درنظر گرفته شد، زوار از خسروی تا کرمانشاه با وسایل نقلیه عمومی به صورت رایگان جابه جا می شدند و از کرمانشاه به مقاصد مختلف اعزام شدند، البته برنامه ریزی شده بود از شلمچه، چذابه و خسروی هم اتوبوس هایی به مقاصد مختلف کشور وجود داشته باشد، در مورد مهران تعیین هاب اتوبوسی انجام نشد و استقرار اتوبوس ها در همان منطقه بود که تا روزانه 2000 دستگاه اتوبوس اختصاص می یافت.
حدود 80 هزار زائر از طریق تاکسی های اینترنتی جابه جا شدند
امسال ظاهرا تاکسی های اینترنتی هم به کمک ناوگان اتوبوسی برای انتقال زوار آ مدند، چه تعداد زوار از طریق این ناوگان جابه جا شد؟
بله، امسال برنامه ریزی شد از ظرفیت تاکسی های اینترنتی نیز برای جابه جایی زوار استفاده شود، با مدیران 4 برند تاکسی اینترنتی جلساتی برگزار کردیم. مقرر شد با کاهش کمیسیون های سفر، هم زوار را به مرزهای شش گانه اعزام کنند و هم برای بازگشت زوار در مرزها حضور داشته باشند، البته از 3 روز پیش از اربعین به مدیران این تاکسی های اینترنتی تأکید شد در روزهایی که بازگشت زوار افزایش می یابد از استان های هم جوار تاکسی های اینترنتی به سمت مرزها حرکت کنند، تا پایان روز اربعین، 79 هزار و 261 نفر از زوار از طریق مرزهای شش گانه با ناوگان تاکسی های اینترنتی سفر داشتند، البته مقرر شده بود این سفرها به صورت گروهی و تکمیل ظرفیت ماشین ها باشد.
ظرفیت پارکینگ خودروهای شخصی در مزهای 6 گانه تا 3 برابر افزایش یافت
یکی دیگر از مواردی که امسال موجب تسهیل سفر زوار اربعین شد، افزایش ظرفیت پارکینگ های خودرو شخصی بود، امسال ظرفیت پارکینگ ها برای ناوگان شخصی نسبت به سال گذشته 3 برابر شد، بسیاری از زوار از وسایل نقلیه شخصی استفاده کردند همچنین از این عزیزان خواسته شد در صورت داشتن ظرفیت، بقیه زوار را در اعزام به مرزها و برگشت به عنوان نذر سفر جابه جا کنند؛ اپلیکیشن هایی نظیر «به همراه» نیز در نظر گرفته شد تا این موضوع تسهیل شود، از سوی دیگر برنامه ریزی شد مسیرهای منتهی به پایانه های مرزی چهار بانده باشد، تا تخلیه بار ترافیکی به سرعت انجام شود و وسایل نقلیه عمومی امکان سفر به مرزها و برگشت را در کوتاه ترین زمان ممکن داشته باشند.
امسال توزیع مکانی سفر زوار از پایانه های مرزی شش گانه بهتر انجام شد
یکی از مشکلاتی که در سنوات گذشته ملموس بود استقبال بیشتر زوار از پایانه مهران به دلیل کوتاهی مسیر و زیرساخت های مناسب تر از دیگر پایانه های مرزی بود، امسال برای جذب زوار در دیگر پایانه های مرزی چه فعالیت هایی انجام شد؟
اربعین امسال تلاش شد توزیع مکانی جابه جایی زوار در پایانه های شش گانه صورت بگیرد و زوار بتوانند از سایر پایانه هایی که سال گذشته کمتر مورد توجه بود، امسال استقبال بیشتری کنند؛ طبق آخرین آمار ما تا پایان روز اربعین، 44 درصد زوار از پایانه مهران، 14 درصد از پایانه چذابه، 14 درصد از پایانه خسروی، 26 درصد از پایانه شلمچه، 2 درصد از پایانه تمرچین و 2 درصد از پایانه باشماق استفاده کرده اند که این استقبال از پایانه خسروی مناسب بود.
از سوی دیگر امسال مقرر شد مدیران کل راهداری در پایانه های مرزی مستقر باشند و بر اختصاص ناوگان و قیمت بلیت ها نظارت دقیق داشته باشند، همچنین درج تابلو قیمت به مقاصد مختلف، در پایانه های مرزی انجام شد، ضمن آنکه با راه اندازی سامانه بازرسی لحظه ای وزارت راه و شهرسازی (بلور) امکان نظارت بر ناوگان جاده ای برای ما و زوار فراهم شد.
البته سیر عاشقان اباعبدالله و خروج از مرزهای کشور در روز اربعین هم کاهش نیافت، حتی ما در روز اربعین بیش از 23 هزار نفر خروجی داشتیم که نشان می دهد روند سفر به سمت کشور عراق ادامه دارد. امسال تلاش شد از سیستم های هوشمند به خوبی استفاده شود. در همه مسیرهایی که ناوگان حمل و نقل عمومی جابه جا می شوند، از طریق سازمان راهداری، ناوگان مورد رصد قرار گرفت. بخش خصوصی و شرکت های حمل و نقلی هم تلاش زیادی انجام دادند.
پیش بینی سفر ۴ میلیون زائر اربعین تا روز ۲۰ صفر
پیش بینی می شود امسال تا پایان 25 صفر که 20 شهریور خواهد بود 4 میلیون زائر از مرزهای کشور عبور کرده باشند، تا پایان روز اربعین در سه مدل حمل و نقلی 3 میلیون و 748 هزار و 611 میلیون نفر زائر از کشور در این مدت بیست روزه خارج شده بودند و پیش بینی می شود تا پایان 25 صفر تا 4 میلیون زائر افزایش یابد که این عدد نسبت به سال گذشته که 3.5 میلیون زائر بود، افزایش داشته است.
جابه جایی 309 زائر از طریق حمل و نقل هوایی
در بخش حمل و نقل هوایی در این مدت چه تعداد زائر جابه جا شد؟
امسال نرخ بلیت به صورت مصوب نظیر سنوات گذشته برای حمل و نقل هوایی مشخص شد که 8 میلیون تومان (رفت و برگشت) بود.
برای اربعین امسال 3 هزار مجوز پرواز دراختیار شرکت های هواپیمایی قرار گرفت، امسال 309 هزار زائر اربعین از طریق ناوگان هوایی جا به جا شده اند، که نزدیک به 60 هزار نفر بیش از سال گذشته بود.
جابه جایی 341 هزار زائر اربعین از طریق حمل و نقل ریلی
امسال قطار ترکیبی کربلا هم با هماهنگی راه آهن راه اندازی شد، البته هفته ای یک قطار بیشتر نبود اما طبق وعده مدیرعامل راه آهن پس از ایام اربعین با هماهنگی دولت عراق به هفته ای دو قطار افزایش می یابد، چه تعداد زائر در این ایام توسط حمل و نقل ریلی جابه جا شدند؟
امسال قطار تهران – کربلا راه اندازی شد، مسافران با قطار تا مرز شلمچه جابه جا می شوند، سپس از مرز شلمچه تا بصره که خط ریلی نبود از طریق اتوبوس، زوار اعزام می شدند و سپس از ایستگاه راه آهن بصره با قطارهایی که طی هماهنگی با راه آهن عراق درنظر گرفته شده بود به کربلا اعزام می شدند. در این مدت بیست روز تا پایان روز اربعین 341 هزار زائر از طریق حمل و نقل ریلی جابه جا شدند که به مقاصد خرمشهر و کرمانشاه بود. مبادی این قطارها از مشهد و تهران همچنین زاهدان بود و قطار ساری – کرمانشاه هم داشتیم، این میزان جابه جایی رشد قابل توجهی نسبت به سال گذشته داشته است.
دستگاه های مختلف را برای خدمات دهی به زوار اربعین پای کار آوردیم
چه اتفاقاتی افتاد امسال خدمات رسانی به زوار اربعین نسبت به سنوات گذشته متفاوت بود؟ به طور مشخص در بخش حمل و نقل چه خدمات متفاوتی به زوار ارائه شد؟
امسال در مباحث مختلف مدل های حمل و نقل، تغذیه، توسعه زیرساخت ها و هماهنگی با دستگاه های مختلف، جلسات زیادی انجام شد. تجهیزات مناسب در پایانه های مرزی قرار گرفت، از سوی دیگر مدت زمان سفرهای اربعین سال گذشته 18 روز درنظر گرفته شد، اما امسال با توزیع زمانی به 25 روز افزایش یافت که این موجب مدیریت مناسب تر شده است. همچنین تلاش شد از تجارب سنوات گذشته را استفاده کنیم. از دستگاه های مختلف همکاری طلبیدیم و آنها را پای کار آوردیم نظیر تدمین ناوگان از وزارتخانه های صمت و نفت. ضمن آنکه ایجاد هاب در توزیع اتوبوس ها به مقاصد مختلف در اهواز و کرمانشاه به ما برای خدمات دهی به زوار و تخلیه سریع پایانه ها کمک کرد، استفاده از سیستم های هوشمند و پشتیبانی در دستورکار قرار گرفت و مدیران در پایانه ها مستقر شدند و تلاش شد در کنار استفاده از تجربیات سال گذشته، امسال خدمات جدید ارائه شود.
فروش اینترنتی در بخش حمل و نقل جاده ای در مدیریت زمان سفر مؤثر بود
از سوی دیگر همان گونه که عنوان کردم امسال ظرفیت پارکینگ خودروهای شخصی در پایانه ها افزایش یافت و موجب شد استقبال مردم از حمل و نقل شخصی افزایش یابد، مسیرها به صورت چهار بانده و ترافیک روان بود، زوار با خیال راحت جابه جا می شدند، از ظرفیت تاکسی های اینترنتی استفاده شد و حدود 80 هزار نفر از این طریق جابه جا شدند و در کنار همه این مسائل، دولت عراق هم کمک بسیار زیادی کرد و همراهی مناسبی داشت و خدمات مناسبی به زوار انجام دادند.
همچنین در بخش حمل و نقل در کشور عراق سعی شد طی تفاهم با کشور عراق، سازمان شهرداری ها بین 20 تا 80 کیلومتر پس از مرزها زوار را جابه جا کند. زوار نیز در موضوع توزیع زمانی سفر و بازگشت از کشور عراق همکاری کردند. از سوی دیگر تأکید شد زوار از ظرفیت خالی ناوگان شخصی خود استفاده کنند و همه این موارد دست به دست هم داد تا خدمات رسانی به زوار اربعین مناسب تر باشد، همچنین از رانندگان اتوبوس ها تشکر می کنیم همکاری بسیار مناسبی انجام دادند.
از سوی دیگر، طبق تجربیات سنوات گذشته فروش اینترنتی در بخش حمل و نقل جاده ای از نکات مثمرثمری بود و تلاش شد با پیش فروش بلیت، مردم زمان سفر خود را در ایام اربعین تعیین کنند و بلافاصله پس از پُر شدن یک اتوبوس، به سرعت اتوبوس بعدی جایگزین می شد، به هر حال در مدت چهار ساعت وقتی 150 تا 200 هزار نفر زائر وارد مرز مهران می شوند حجم بسیار زیادی است که باید اتوبوس ها آماده باشند و به مقاصد مختلف این زوار جابه جا شوند. اما همه دستگاه ها با همکاری زوار تلاش کردند تا خدمات رسانی به بهترین وجه انجام شود.
