معاون اسبق سازمان هواپیمایی کشور کمبود بلیت را ناشی از کمبود ظرفیت هواپیما در کشور دانست و تاکید کرد که تعطیلی ایرلاین‌ها نباید به یک رویه تبدیل شود زیرا که انگیزه افزایش تعداد صندلی‌ها را از بین می‌برد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ترابران، در هفته گذشته مناقشات بین دولت و ایرلاین‌ها افزایش پیدا کرد؛ در حالی که شرکت‌های هواپیمایی با اخذ رأی از دیوان عدالت اداری از چند روز گذشته نسبت به آزادسازی نرخ بلیت هواپیما و در واقع افزایش نرخ بلیت اقدام کرده بودند، اما رئیس کمیسیون عمران مجلس 25 دی‌ماه اعلام کرده بود که اجرای رأی دیوان عدالت اداری متوقف شده است. با این حال، بلیت هواپیما کمیاب شده است و مانند قبل دیگر از عرضه بلیت با قیمت‌های مصوب خبری نیست و معدود بلیت‌های موجود در برخی مسیرهای پروازی نیز با قیمت بالا و به‌صورت بیزینس عرضه می‌شود.
انگیزه افزایش ظرفیت از بین رفته
در همین زمینه، یک کارشناس صنعت هوایی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری ترابران علت محدودیت بلیت هواپیما را در وهله اول به ظرفیت و محدودیت هواپیماهای کشور دانست و گفت: «در بازار باید یک تناسبی میان عرضه و تقاضا برقرار باشد و هر زمان که تقاضا بالا می‌رود، باید به همان نسبت ظرفیت صندلی‌های هواپیما نیز بالا رود تا اگر بتوان به درخواست‌های مسافران پاسخ داد.»
او تاکید کرد: «زمانی که این تناسب وجود نداشته باشد طبیعتاً مشکل کمبود بلیت نمایان می‌شود؛ به‌ویژه آخر هفته‌ها و زمان‌هایی مانند نوروز که تعطیلات زیادی پشت هم وجود دارد، چون تقاضا زیاد می‌شود و میزان عرضه پاسخگو نیست بنابراین با کمبود بلیت مواجه می‌شویم.»
ایرلاین‌ها نمی‌توانند عرضه را با تقاضا متناسب کنند
معاون اسبق سازمان هواپیمایی کشور درباره علل عدم تناسب عرضه و تقاضا گفت: «این عدم تناسب علل گوناگونی دارد. شرکت‌های هواپیمایی نمی‌توانند عرضه را بالا ببرند، زیرا به دلیل نقدینگی اندک نمی‌توانند به سرعت تعداد ظرفیت صندلی‌های خود را افزایش دهند و عرضه را با تقاضا متناسب کنند.»
منظری تصریح کرد: «یکی از راه‌های افزایش نقدینگی شرکت‌های هواپیمایی از مسیر افزایش قیمت بلیت می‌گذرد که طبیعتاً وقتی قیمت همه کالاها بالا می‌رود اما نرخ بلیت ثابت و دستوری نگه داشته می‌شود، بدیهی است که افزایش نقدینگی صورت نمی‌گیرد و به تبع سرمایه‌گذاری برای افزایش تعداد ناوگان و صندلی‌ها کمتر می‌شود؛ حتی انگیزه‌ای برای افزایش ظرفیت نمی‌ماند.»
او درباره علل دیگر این عدم تناسب ادامه داد: «همچنین قیمت بلیت هواپیما با هزینه بلیت مدهای دیگر حملونقل ناهمگن است. این موجب می‌شود تقاضای بیشتری به سمت هوایی بیاید و باعث عدم تناسب عرضه و تقاضا در بخش‌های مختلف حملونقل، اعم از دریایی و جاده‌ای، می‌شود.»
این کارشناس حملونقل هوایی افزود: «این موضوعاتی است که باید با توجه به آنها یک تناسبی بین عرضه و تقاضا ایجاد شود. اگر این تناسب ایجاد نشود همیشه با کمبود بلیت مواجه می‌شویم.»
تعطیلی ایرلاین‌ها نباید یک رویه شود!
این کارشناس صنعت هوانوردی درباره تعطیلی دو ایرلاین در پی گران‌فروشی اظهار کرد: «تعطیلی برخی ایرلاین‌ها به دلیل جلوگیری از گران‌فروشی شاید تاثیر منفی زیادی نگذارد اما اگر این کار یک روند مستمر شود، طبیعی است انگیزه ایرلاین‌ها برای سرمایه‌گذاری کم می‌شود و هرچه جلوتر برویم سرمایه‌گذاری کمتر و کمتر می‌شود.»
منظری خاطرنشان کرد: «در این شرایط، دولت مجبور می‌شود هزینه‌های سنگینی کند و خودش کار یک شرکت هواپیمایی را انجام دهد و به این صورت است که دولت به جای اینکه پول را در بهداشت و بخش عمومی خرج کند، برای گرداندن شرکت‌های هواپیمایی استفاده می‌کند.»
آزادسازی تقاضا را متناسب با عرضه می‌کند
معاون اسبق سازمان هواپیمایی درباره آزادسازی قیمت بلیت بیان کرد: «با آزادسازی قیمت بلیت بخشی از تقاضا کم می‌شود و تناسب عرضه و تقاضا اتفاق می‌افتد. یعنی از طرفی تقاضا پایین می‌آید و از طرفی دیگر چون نقدینگی برای ایرلاین ایجاد می‌شود، می‌تواند ظرفیت و عرضه خود را نیز افزایش دهد.»
منظری اضافه کرد: «قیمت هم اگر آزاد شود فقط در یک پیک زمانی که تقاضاها بالاست، قیمت‌ها بالا می‌رود وگرنه در زمان‌هایی که تقاضا پایین است، قیمت‌ها نیز پایین خواهد بود که در واقع خودش تعادل ایجاد می‌کند؛ مثلاً برای مسافری بین تهران و کیش در صورتی که قیمت بلیت دستوری و ثابت باشد برای هر دو مسیر رفت و برگشت باید یک قیمت پرداخت کند اما اگر قیمت آزاد باشد ممکن است مسیر برگشت از مسیر رفت ارزان‌تر شود و در مجموع قیمتی که می‌پردازد مساوی یا کمتر از حالتی باشد که قیمت بلیت ثابت و دستوری بوده است.»
اعطای سوبسید به اقشار کم‌درآمد، نه همه!
او تاکید کرد که برخی تصور می‌کنند اگر آزادسازی شود قیمت‌ها بسیار بالا می‌رود و دیگر کسی نمی‌تواند از هواپیما استفاده کند در حالی که در صورت آزادسازی، بازار خود را پیدا می‌کند.
این کارشناس صنعت هوایی در پاسخ به اینکه آیا قدرت خرید پایین مردم توان استفاده از هواپیما را باقی می‌گذارد، مطرح کرد: «به هرحال اگر قیمت بلیت هم مانند دیگر کالاها بالا رود، در صورت نیاز دولت می‌تواند به گروه و قشری که به استفاده از هواپیما نیاز دارد اما قدرت خرید آن را ندارد، سوبسید اعطا کند.»
منظری خاطرنشان کرد: «بنابراین ضروری نیست سوبسید را به همه بدهد بلکه به یک گروه خاص بدهد، مثلاً اگر نیاز بود به دانشجویان اعطا کند اما تاجری که قدرت خرید بلیت را دارد، قیمت آزاد آن را خود پرداخت کند.»
کمبود بلیت هواپیما؛ تاوان قیمت‌گذاری دستوری
