موزه دریانوردی بوشهر و تجربه یک سفر دریایی در خشکی
موزه دریانوردی بوشهر در حال حاضر مهمان عمارت سرکنسولگری انگلیس در بوشهر است و یکی از جاذبه‌‌های پر طرفدار بوشهر به حساب می‌آید. این موزه فضایی عظیم و همین طور گسترده دارد که از دو بخش درونی و بیرونی تشکیل شده. در این عمارت شما با مجموعه بسیار ارزشمندی از ابزار و تجهیزات دریانوردی روبرو هستید. جالب است که بدانید تجهیزات تاریخی و نظامی در این موزه در کنار نقشههای بسیار قدیمی، منبعی مهم و الهام بخش برای عاشقان دریا و دریانوردی هستند.
آدرس: استان بوشهر، یندر بوشهر، محله بهمنی، جاده سبز آباد.
موزه دریانوردی بوشهر
موزه دریانوردی بوشهر در یک بنای کاملاً تاریخی قرار گرفته و در محله سبز آباد این شهر است. محوریت اصلی آن بر اساس دریانوردی، تجهیزات، امکانات و تمام موضوعاتی است که حول محور دریانوردی و دریا قرار دارد. موزه فعلی در مکان قدیمی کنسولگری بریتانیا قرار گرفته و سالانه گردشگران بسیار زیادی برای حضور در این موزه و مشاهده آن عازم بوشهر می‌شوند.
قدمت بنای اصلی موزه متعلق به دوره قاجار است و تقریباً در حدود یک قرن این بنا به طور کامل در اختیار دولت بریتانیا بود. دقیقاً در سال ۱۳۸۰ این ساختمان با تغییر کاربری که برای آن انجام گرفت، تبدیل به یک موزه شد و از ادوات و تجهیزات متعددی حفاظت و نگهداری کرد. کشتی‌های ۱۱۰ ساله تا دستگاه‌ها و ماشینهای متعدد و قدیمی تایپ از جمله مهمانان این بنای قدیمی هستند.
گذری بر تاریخ موزه دریانوردی بوشهر
با توجه به اطلاعات به دست آمده از این موزه، عمارت اصلی سرکنسولگری انگلستان در شهر بوشهر دقیقاً در سال ۱۸۵۸ میلادی یا ۱۲۷۳ شمسی در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار در کشور ایران و شهر بوشهر بنا شد. در ابتدای ساخت این عمارت، انگلیس آن را به عنوان محلی برای اقامت نماینده سیاسی خلیج فارس در نظر گرفت. ضمن اینکه تا سال ۱۳۲۵ شمسی یا ۱۹۴۶ میلادی یعنی به مدت تقریبی ۸۸ سال، این بنا در اختیار دولت انگلستان بود.
بعد از این مدت زمان بنای اصلی به اختیار ایران درآمد و در حال حاضر نیز کاربری آن به عنوان موزه تجهیزات دریایی و دریانوردی شهر بوشهر است. در مورد اینکه طراحان و مجریان این بنا چه افرادی بودند، اطلاعات زیادی در دسترس نیست. اما نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که بانی اصلی برای ساخت این بنا، دولت انگلستان بوده است.
همچنین اطلاعات با ارزشی از بنا و عمارت کنسولگری آلمان در شهر بوشهر در دسترس است که نشان می دهد این بنا توسط “حاجی ناخدا علی بوشهری” که از بزرگان شهر بوشهر بوده، بنا شده. البته اطلاعاتی که ما در مورد بناهای قدیمی بوشهر داریم همگی از بنای تخریب شده سرکنسولگری آلمان به دست آمده‌اند. این اطلاعات نشان می‌دهند که بناهای قدیمی مانند بنای سرکنسولگری آلمان یا بنای سرکنسولگری انگلیس به دست ایرانیان ساخته شده‌اند. همچنین از دیگر دلایل محکم و قطعی که نشان می‌دهند این بناها توسط ایرانیان ساخته شده، شباهت آن‌ها به بناهای هم دوره خودشان است.
معماری بنای موزه
به لحاظ معماری، بنای موزه از ۲ ساختمان کاملاً مجزا تشکیل شده است که در پلان اصلی این دو ساختمان انحرافی تقریباً ۶۰ درجه نسبت به یکدیگر دارند. این دو عمارت دقیقاً در یکی از کنج‌ها با یکدیگر در ارتباط هستند. جالب است که بدانید هر دو بنا به شکل سازه‌های کوشک طراحی شده اند که برونگرا و منفرد هستند و حیات مرکزی ندارند. علت این موضوع هم ییلاقی بودن بنای اصلی و همین طور باز بودن محیط اطراف آن است.
البته با گذشت زمان و به دلیل نیاز به وجود بناهای دیگر در اطراف دو بنای اصلی، عمارت‌ها و فضاهای کوچک‌تری نیز طراحی و ساخته شدند که به دو عمارت اصلی الحاق شده و با آن‌ها متصل هستند. این امر سبب شده که بنای موزه به شدت گسترش پیدا کند و هم در قسمت بیرونی و هم در قسمت اندرونی توسعه یابد. جالب است که بدانید ملحق شدن طاق‌ها و همین طور فضاهای آزاد متنوع و متعدد در اطراف دو بنای اصلی و توسعه دادن هسته اصلی بنا، کاملاً منطبق بر معماری اقلیمی بوشهر است. ضمن اینکه نمونه‌های آن را می‌توانید در دیگر بناهای تاریخی این شهر هم مشاهده کنید.
همچنین باید بدانید که ساختمان سرکنسولگری انگلیس یک بنای ویلایی ۱ طبقه است که سبک آن اروپایی اما منطبق با معماری بومی بوشهر است. در ساخت این بنا از مصالحی مانند ملات گچ، ساروج و همین طور سنگ‌های مرجانی استفاده شده و در قسمت جنوبی نیز ایوان‌های ستون دار متعددی منطبق با معماری بومی و سنتی بوشهر تعبیه و ساخته شده‌اند. از مهم‌ترین نکاتی که در مورد این بنا باید به آن اشاره کرد این است که ستون‌های جلوی ایوان ورودی با گچبری‌‌های جذاب و متنوع یک فضای زیبا و آرامش بخش را در ترکیب با حوضی که در قسمت شرقی قرار دارد، ایجاد کرده‌اند.
گشت و گذاری در موزه دریانوردی بوشهر
همان طور که از نام این موزه مشخص است در فضای داخلی آن شما با مجموعه‌ای از ادوات، تجهیزات و وسایل کشتیرانی و دریانوردی روبرو هستید. همین طور نقشههای قدیمی و ماشینهای مختلف نظامی که مورد استفاده بوده‌اند در کنار تابلو گره‌‌های مختلف دریایی هم در این مجموعه وجود داردد تمامی این تجهیزات در کنار هم شما را به یک سفر دریایی بر روی خشکی خواهند برد. ناگفته نماند که در این موزه ماکت‌های متعددی از لنج‌های دریایی هم قرار دارند که بدون شک مشاهده و بازدید از آن‌ها خالی از لطف نخواهد بود.
همچنین در محوطه و قسمت بیرونی این موزه شناور‌ها و کشتی‌های سطحی و همین طور زیر دریایی‌ها یا زیر سطحی‌هایی هم قرار داده شده اند که همگی متعلق به دوران تاریخی بوده و خصوصاً متعلق به دوره قاجار هستند. تعداد این شناور ها ۴۰ عدد است و در کنار آن‌ها قایق های نظامی و جنگی نیز مشاهده می‌شوند.
یکی از جالب‌ترین قسمت‌‌هایی که در محوطه این موزه می‌توان به آن اشاره کرد وجود قطعات یک کشتی ۱۱۰ ساله است که کشتی پرسپولیس نام دارد. جالب است که بدانید این کشتی یکی از ناوهای مدرن جنگی ایران در خلیج فارس به حساب می آید. ناگفته نماند که این کشتی هدیه ای از دولت آلمان به ناصرالدین شاه قاجار بوده است.
موزه دریانوردی شهر بوشهر و ملاقات با تاریخ دریایی ایران
برای حضور در این موزه و ملاقات با آن چند نکته را باید بدانید. برای مثال اگر تصمیم گرفتید که علاوه بر مشاهده فضای داخلی بنای موزه به سایت و محیط اطراف آن هم سر زده و با این قسمت از فضای موزه ملاقات داشته باشید توصیه می کنیم که روزهای گرم را برای سفر به بوشهر و حضور در سایت موزه انتخاب نکنید. همان طور که می دانید بوشهر به دلیل موقعیت جغرافیایی که دارد در ۶ ماهه نخست سال آب و هوای گرم و طاقت فرسایی داشته که تحمل آن برای همه افراد ممکن نیست.
