زینب نورانیان گزارشگر
فرمانده پیشین پلیس راه کشور با بیان اینکه سوانح جاده‌ای حتی اولویت دهم مسئولان ایران هم نیست، گفت: «در جنگ غزه که در صدر اخبار رسانه‌های جهان قرار دارد و همه دولتمردان ایران را پای کار آورده است، ۱۱ هزار نفر شهید شده‌اند؛ اما در سال گذشته ما ۲۰ هزار نفر را در تصادفات جاده‌ای از دست دادیم.»
سرهنگ علیرضا اسماعیلی، فرمانده پیشین پلیس راه کشور در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری ترابران به مناسبت روز جهانی یادبود قربانیان تصادفات رانندگی گفت: «معضل سوانح ترافیکی اگر نگویم اولویت اول بسیاری از کشورهای دنیا به‌ویژه کشورهای توسعه‌یافته است اما با اطمینان می‌توان گفت که جزء سه اولویت اول آنها قرار دارد؛ زیرا در جوامع توسعه‌یافته انسان به‌عنوان ارزشمندترین ثروت شناخته می‌شود، بنابراین از دست رفتن یک انسان بزرگ‌ترین ضربه اقتصادی را می‌تواند به آن کشور وارد کند.»
اسماعیلی با بیان اینکه سالانه یک میلیارد و ۳۰۰ هزار نفر در سوانح رانندگی در جهان کشته می‌شوند، اظهار کرد: «همچنین در تصادفات بیش از ۵۰ میلیون نفر مصدوم، مجروح و معلول می‌شوند که این عدد واقعاً عدد وحشتناکی است.»
او یادآور شد: «متاسفانه آمار تلفات سوانح جاده‌ای در کشور ما بسیار بالاست و چیزی حدود ۷ تا ۸ درصد تولید ناخالصی کشور را هزینه‌های تصادفات می‌بلعد؛ بنابراین نباید به‌سادگی از کنار این موضوع عبور کرد و آن را ساده انگاشت.»
فرمانده پیشین پلیس راه کشور گفت: «برای درک بهتر خسارات وارده به کشور بر اثر سوانح جاده‌ای، باید آن را با آمار کشته‌شدگان جنگ مقایسه کرد. در جنگ غزه که این روزها در صدر اخبار رسانه‌های جهان قرار دارند و همه مردم و دولتمردان را پای کار آورده است، ۱۱ هزار نفر شهید شده‌اند؛ اما ما در سال گذشته ۲۰ هزار نفر را در تصادفات جاده‌ای در کشور از دست دادیم!»
او تاکید کرد: «متاسفانه هیچ اتفاقی هم نیفتاد و این تعداد جان‌باخته در تصادفات یک سال برای کسی هم مهم نبود. این اتفاق نشان میدهد که کشته‌شده‌های سوانح جاده‌ای برای ما و به‌ویژه برای مسئولان بی‌اهمیت و عادی شده است.»
سرهنگ اسماعیلی با بیان اینکه در دنیا کارهای زیادی از جمله ایجاد زیرساخت‌های درست، برگزاری کنفرانس‌های علمی، ایجاد رشته‌های تخصصی و تجهیز کارشناسان به امکانات روز برای کاهش تلفات جاده‌ای انجام شده است، گفت: «حتی قوانین نیز در این زمینه اصلاح شده است.»
سوانح جاده‌ای اولویت دهم ایران هم نیست
او افزود: «سومین یکشنبه نوامبر هر سال را نیز در جهان به‌عنوان روز جهانی یادبود قربانیان ترافیک جاده‌ای نامگذاری کرده‌اند تا مردم و مسئولان همه توجهشان جلب و حداقل یک روز به این مسئله مهم فکر شود؛ اما متاسفانه در کشور ما چنین خبری نیست. حتی رسانه‌ها هم به آن نمی‌پردازند. این مسئله نشان میدهد که سوانح جاده‌ای در کشور ما جز حتی ۱۰ اولویت اول هم نیست. البته شاید در قالب شعار و تبلیغات صحبت‌هایی بشود اما در عمل هیچ اتفاقی نمی‌افتد.»
فرمانده پیشین پلیس راه کشور تاکید کرد: «اگر به آمارهای ۱۵ ساله اخیر نگاهی کنید خواهید دید که سال ۸۵ تعداد کشته‌های سوانح جاده‌ای در کشور رقمی حدود ۲۷ هزار و ۵۰۰ کشته بود. با تمهیدات و همتی که سازمان‌ها داشتند بعد از سال ۸۵ این رقم ۴ هزار نفر کم شد و سال‌به‌سال هم به‌صورت پلکانی پایین آمد تا به عدد ۱۶ هزار نفر رسید؛ اما متاسفانه این روند ادامه‌دار نبود و با بی‌تفاوتی، بی‌مسئولیتی و بی‌اهمیتی مسئولان تصمیم‌گیر اکنون آمار کشته‌شدگان تصادفات جاده‌ای به مرز ۲۰ هزار نفر رسیده است.»
به گفته سرهنگ اسماعیلی؛ ما به عقب بازگشتیم و رقم تعداد تلفات در حال نزدیک شدن به همان عدد قبل از سال ۸۵ است.
«مقصر دانستن مردم» آدرس اشتباه دادن است
او با اشاره به اینکه تا زمانی که اراده مسئولان بر حل این معضل نباشد از مردم به‌تنهایی کاری برنمی‌آید، خاطرنشان کرد: «اینکه دائم تقصیرها را به گردن مردم بیندازیم و به مردم بگوییم مقصر آنها هستند، نشان‌دهنده ردگم‌کنی و پوشاندن صورت‌مسئله است. مگر مردم می‌توانند به‌تنهایی موثر باشند؟»
سرهنگ اسماعیلی افزود: «وقتی زیرساخت‌های حملونقل و جاده‌ای کشور درست نباشد، وقتی خودروها ایمن نباشد، وقتی آموزش در رسانه ملی صفر باشد، نمی‌توان انتظار داشت که رانندگی مردم خوب باشد.»
مسئولان عالی‌رتبه پای کار آیند
او تصریح کرد: «اگر تجربه کشورهای دنیا را مرور کنیم می‌بینیم که مسئولان عالی‌رتبه برای حل این معضل پای کار آمدند و در رأس ساختار فرمان را در دست گرفتند نه مانند کشور ما که مسئولان درجه چندم وارد میدان شده‌اند و از طرفی اختیاری ندارند و از طرف دیگر دستورات آنها هم الزام‌آور نیست؛ بنابراین قابل پیش‌بینی است که این معضل حل نشود.»
سرهنگ اسماعیلی خاطرنشان کرد: «با این شرایط و تداوم آن طبیعی است که باید این تراژدی غم‌انگیز را هر سال تحمل کنیم و از کسی هم صدایی درنیاید؛ مانند معضل آلودگی هوا که نفس کشیدن برای مردم غیرممکن شده است و کسی پاسخگو نیست.»
او افزود: «تنها کاری که در کشور ما انجام می‌شود، سخنرانی و مصاحبه است و در عمل هیچ اتفاقی نمی‌افتد. با اینکه همه اینها فرمول و راه حل دارد. ما می‌توانیم آمار تلفات تصادفات رانندگی را به زیر ۱۹ هزار نفر برسانیم ولی نه کسی گوش می‌‌کند و نه کسی برایش مهم است وگرنه راهکار وجود دارد.»
فرمانده پیشین پلیس راه کشور تصریح کرد: «برای حل معضل آمار بالای تلفات سوانح جاده‌ای در کشور باید مجموعه عواملی را با هم از قوانین راهنمایی رانندگی گرفته تا خودرو و وضعیت راه‌ها و جاده‌ها اصلاح کرد. نمی‌توان گفت کدام‌یک مهم‌تر است و باید در اولویت قرار گیرد، زیرا مانند گروه ارکستری است که همه با هم می‌نوازند. اگر بگوییم مشکل از راه و جاده است یا مشکل فقط خودروهاست، چشممان را بر معضلات دیگر بسته‌ایم.»
او با بیان اینکه همه اینها دست‌به‌دست هم داده‌اند که وضعیت امروز را ساخته‌‌اند، گفت: «متاسفانه از سیستم آموزشی و ارائه گواهینامه تا خودرو و راه‌های ما به‌شدت مشکل دارد. خودروهای ما به‌دلیل اینکه در انحصار دولت است و هیچ بازار رقابتی شکل نگرفته به‌شدت مشکل دارند و استاندارد نیستند. وضعیت جاده‌ها نیز همین است و جاده استاندارد نداریم. خودروی غیراستاندارد، راه‌های ناایمن در کنار راننده‌هایی با سطح آموزشی پایین وضعیت کنونی را پدید آورده است؛ بنابراین طبیعی است که تلفات سوانح جاده‌ای ما بالاست.»
او خاطرنشان کرد: «در کنار همه اینها باید عوامل محیطی مانند تورم و گرانی و مشکلات اقتصادی را هم اضافه کنیم، زیرا راننده‌ای که در حین رانندگی برای پرداخت اجاره خانه و گوشت و مرغ نگرانی دارد معلوم است که نمی‌تواند تمرکز کند و آمار تصادفات و تلفات بالا می‌رود.»
سرهنگ اسماعیلی افزود: «همچنین باید این نکته را نیز اضافه کرد که در همه دنیا شبکه‌های تلویزیونی و اجتماعی بخش‌های مختلفی برای آموزش قوانین رانندگی و آموزش آن به مردم دارند اما در این زمینه نیز ما از دنیا عقب هستیم. با وجود این همه شبکه تلویزیونی اما برنامه‌ای برای این مهم وجود ندارد و اگر هم برنامه‌ای بگذارند پولی است!»
او در پایان یادآور شد: «مجموعه این ناکارآمدی‌ها باعث می‌شود تلفات و آمار تصادفات در کشور بالا رود و خسارت‌های آن از یک جنگ نیز بیشتر شود.»
