به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان بنادر و دریانوردی، علی‌اکبر صفایی در نشست سه جانبه جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و جمهوری هند پیرامون تسهیل ترانزیت در مسیر کریدور شمال-جنوب که با حضور مقامات عالی رتبه کشورهای روسیه و هند، سفرای مختلف کشورهای حوزه خلیج فارس، دریای عمان و کشورهای شرق و غرب دریای خزر و نمایندگان بخش خصوصی برگزار شد، اظهار داشت: حضور موثر مقامات عالی روسیه و هند و نمایندگان سایر کشورها، در این نشست طی یک فضای تعاملی و سازنده، نقطه نظرات ارزشمندی تبادل خواهد شد و در نهایت خروجی این نشست به توسعه همکاری‌های کشورهای عضو کریدور شمال-جنوب منجر خواهد شد.
وی ادامه داد: این نشست با عنوان «هم‌اندیشی ارتقای جایگاه ترانزیتی کریدور شمال-جنوب» در راستای تحقق برنامه‌های دولت مردمی و با هدف اجرایی‌سازی اهداف موافقتنامه ترانزیتی کریدور شمال-جنوب به منظور بررسی راهکارهای عملیاتی شدن ابتکار «ایران-راه» که توسط وزیر محترم راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران مطرح شده، مدنظر قرار گرفته است.
مسائل مهم در راستای عملیاتی شدن ابتکار «ایران-راه»
وی ادامه داد: در این راستا از جمله مسائل مدنظر مدیریت یکپارچه جریان حملونقل ترکیبی کالاهای ترانزیتی، ارتقای گفت‌وگوهای بین شرکتی با هدف رقابتی کردن هزینه و زمان حمل کالای ترانزیتی از مسیر ایران با معرفی شرکت های مالک و بهره بردار مدهای مختلف حمل و نقل، دگرگونی دیجیتالی حمل‌و نقل و بنادر، تغییر بنادر از هاب‌های حملونقل سنتی به مراکز لجستیک دیجیتالی و ارتقای نقش بنادردر اکوسیستم زنجیره تامین با استفاده از ظرفیت بخش غیردولتی است.
معاون وزیر راه با اشاره به اینکه در پی موفقیت سیاست‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در توسعه روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای همسایه و هدف طی یک سال گذشته بسیاری از موانع برطرف شده و ایران بار دیگر در منطقه خاورمیانه و غرب آسیا مورد توجه تجار و سرمایه گذاران کشورهای مختلف قرار گرفته است، عنوان کرد: پیوستن ایران به سازمان شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا فرصت‌های بی نظیری را در اختیار طرف ها قرار خواهد داد و ایران مصمم است تمامی موانع تعرفه ای و غیر تعرفه‌ای خود را در کوتاه ترین زمان ممکن برطرف کند.
صفایی ادامه داد: امروزه دولت‌ها و حاکمیت‌ها تنها در صورت همراه بودن بخش غیردولتی توانایی ایفای نقش در تسهیل و ارتقای تجارت منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را دارند و تنها از طریق توافق‌های کلیدی و همسوسازی سیاست‌ها، راهبردها، برنامه‌ها و اقدامات در چارچوبی مشارکتی منافع حداکثری همه طرف‌ها تامین خواهد شد.
وی بیان کرد: در این میان رابطه متقابل و مکمل تجارت با مقوله زنجیره تامین به ویژه مفهوم امروزی زنجیره تامین جهانی، معادلاتی را در حوزه لجستیک و حمل و نقل بین المللی و به ویژه ترانزیت ایجاد می کند و مسیرهای ترانزیتی به این ترتیب، کشورهای عضو کریدورهای ترانزیتی و سایر کشورهای ذینفع غیرعضو و در یک نگاه همه بازیگران عرصه تجارت، لجستیک و حمل و نقل، تولیدکنندگان کالا در مبدأ و مصرف کنندگان در مقصد نهایی و کسب و کارهایی که در مسیر این مبادلات قرار دارند از مزایای بی شماری در زمینه سرمایه گذاری مشترک در زیرساخت ها، توسعه و بهبود خدمات بازرگانی و حمل و نقل کالا بهره مند خواهد شد که تأثیر نهایی و ملموس خود را در رشد و شکوفایی توسعه همه جانبه کشورها نشان خواهد داد.
میزان حمل کالا در کریدور شمال جنوب تا سال 2030
وی اعلام کرد: این نوع جانمایی کریدورهای ترانزیتی در منطقه ای از اهمیت دوچندان برخوردار است زیرا این منطقه جغرافیایی در مسیر بازارهای بزرگ تولید، مصرف و ایجاد ارزش افزوده کالا در شمال و جنوب، شرق و غرب قرار گرفته است و همچنین مطالعات واقع بینانه انجام شده توسط بانک توسعه اوراسیا نشان می دهد که تقاضای بالقوه برای حمل کالا در کریدور شمال-جنوب تا سال 2030 به 24.7 میلیون تن خواهد رسید که 12.8 میلیون تن آن غیر کانتینری و 11.9 میلیون تن کانتینری است و این ارقام نشان دهنده اهمیت حمل و نقل کانتینری در آینده کریدور شمال-جنوب است.
برنامه توسعه ظرفیت عملیات لجستیکی کانتینری
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به اینکه بنادر ایران علاوه بر سرمایه گذاری و توسعه زیرساخت‌های لجستیکی خود جهت پذیرش 290 میلیون تن کالا، سرمایه گذاری های زیادی در لجستیک کانتینری انجام داده اند، بیان کرد: ماحصل این اتفاق، ایجاد ظرفیت عملیات لجستیکی برای 8.2 میلیون TEU کانتینر در سال است و برنامه توسعه ظرفیت لجستیک کانتینری تا ظرفیت 9.5 میلیون TEU در حال انجام است.
صفایی ادامه داد: به طور کلی توسعه متوازن و هماهنگ زیرساخت های فیزیکی و زیرساخت های نرم، تأثیر بسزایی در تسهیل، تسریع و افزایش حجم تقاضا برای حمل و نقل کالا در کریدور شمال-جنوب خواهد داشت، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران در زمینه توسعه زیرساخت های فیزیکی اقدامات زیادی انجام داده است.
اقدامات صورت گرفته در راستای تسهیل و تسریع حملونقل کالا
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته، گفت: در ماه های آینده پروژه احداث قطعه راه آهن رشت به آستارا با هدف افزایش ظرفیت تردد سالانه به 15 میلیون تن بار در این مسیر انجام می شود و با تامین تجهیزات و روساخت‌های لازم، بهره‌برداری از این قطعه راه آهن فصل جدیدی را در کریدور حمل و نقل بین المللی شمال جنوب باز خواهد کرد به گونه ای که تمامی بازیگران عرصه حمل و نقل، لجستیک و زنجیره تامین منطقه ای و کشورهای عضو این کریدور و سایر کشورها از شرق و جنوب شرق آسیا تا کشورهای حاشیه جنوبی دریای عمان و خلیج فارس و همچنین منطقه قفقاز، روسیه و اروپا از مزیت های رقابتی این مسیر از نظر امنیت، ایمنی، زمان و هزینه حمل و نقل بهره‌مند خواهند شد.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به پروژه عظیم اتصال بندر راهبردی و اقیانوسی چابهار در جنوب شرقی ایران و در ساحل دریای عمان به شبکه راه آهن کشور در شهر زاهدان به طول حدود 630 کیلومتر و با پیشرفت فیزیکی بیش از 65 درصد، اعلام کرد: همچنین در ادامه آن، اتصال ریلی تا شهر مشهد در شمال شرق کشور به طول حدود 910 کیلومتر جهت دسترسی به مرز ریلی سرخس با کشور ترکمنستان و فراتر از آن، در اولویت قرار دارد.
پروژه توسعه زیرساخت فیزیکی در کریدور شمال-جنوب
صفایی با بیان اینکه همچنین چندین پروژه توسعه زیرساخت فیزیکی در کریدور شمال-جنوب علاوه بر ایران توسط کشورهای روسیه، قزاقستان، آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان برای اجرا پیش بینی و برنامه ریزی شده است، گفت: از جمله مهم‌ترین موارد می‌توان به پروژه های نوسازی گذرگاه های مرزی راه آهن در آذربایجان و گذرگاه راه آهن در بندر روسیه، ساخت چندین بخش از بزرگراه سریع باکو-مرز فدراسیون روسیه، ساخت بخش های متعدد کریدور جاده ای شمال-جنوب در ارمنستان، ساخت بزرگراه سیرجان-بندرعباس، ساخت جاده کنارگذر در اطراف شهر ماخاچ کالا در بزرگراه آستاراخان-ماخاچ کالا، بازسازی جاده مرز روسیه و قزاقستان، ساخت جاده مرزی ترکمن باشی-قزاقستان، نوسازی گذرگاه راه آهن اینچه برون در مرز ترکمنستان و ایران و نیز نوسازی خط راه آهن گرمسار – اینچه برون در ایران اشاره کرد.
وی ادامه داد: با تجزیه و تحلیل داده‌های سرمایه‌گذاری‌های مربوط به توسعه زیرساخت‌های فیزیکی کریدور شمال-جنوب، متوجه می‌شویم که کل سرمایه‌گذاری در تمامی پروژه‌های زیربنایی در حال اجرا یا برنامه‌ریزی شده بالغ بر 38.2 میلیارد دلار و 69 درصد از کل اعتبارات مربوط به شاخه غربی خزر است.
به گفته مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی شاخه شرقی و شاخه میانی (ترانس خزر) به ترتیب 11.1 و 19.2 درصد از کل بودجه را به خود اختصاص داده اند و بیشترین میزان سرمایه گذاری مربوط به پروژه های در حال اجرا و برنامه ریزی شده در کریدور شمال-جنوب مربوط به دو کشور روسیه و ایران است که به ترتیب با 13.2 میلیارد دلار و 12.8 میلیارد دلار در توسعه زیرساخت های فیزیکی برنامه ریزی شده و میزان سرمایه گذاری در توسعه زیرساخت های فیزیکی توسط قزاقستان، آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان به ترتیب 6.3، 2.8، 1.8 و 0.6 میلیارد دلار است.
صفایی با بیان اینکه برای رونق کریدور شمال -جنوب، توسعه متوازن و هماهنگ زیرساخت‌های نرم در همراهی با زیرساخت‌های فیزیکی مهم است و بدون توسعه زیرساخت‌های نرم، سرمایه‌گذاری‌های کلان در حوزه زیرساخت‌های فیزیکی اثربخش نخواهد بود، عنوان کرد: تاکید امروز بنده بیشتر مربوط به سیاست های مربوط به توسعه زیرساخت های نرم است که حمایت و همکاری نزدیک سایر اعضای کریدور را می طلبد.
تشریح تمهیدات مهم توسعه زیرساخت های نرم و سخت در کریدور شمال-جنوب
وی با اشاره به تمهیدات مهم مربوط به توسعه زیرساخت های نرم و سخت در کریدور شمال-جنوب کمک می کند، توضیح داد: توسعه و سرمایه گذاری در زمینه ناوگان حمل و نقل دریایی خزر و نیز اعتماد به شرکت های فورواردری که با مالکیت زیربخش های لجستیکی در مدهای مختلف حمل و نقل قادر به ارایه خدمات قابل اعتماد و اقتصادی با هزینه و زمان سیر رقابتی با مسیر سنتی را ارایه می‌کنند از جمله موارد مهم است.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی ادامه داد: همچنین باید بدانیم توسعه یک اکوسیستم اطلاعاتی واحد که شامل تمام داده های موجود در مورد فعالیت های بازار حمل و نقل از جمله داده های ترافیک بار در لحظه، داده های وضعیت بارگیری و تخلیه، داده های درخواست بارگیری و غیره است و اکوسیستم اطلاعاتی INSTC باید از تبادل متقابل داده ها در حمل و نقل محموله هایی که از طریق همه کشورهای متعاهد حمل می شوند، پشتیبانی کند.
صفایی با اشاره به توسعه یک اکوسیستم قانونی واحد برای عملیات حمل و نقل گفت: این اکوسیستم شامل اسناد حمل و نقل استاندارد و قوانین سازگار برای حمل و نقل و اسناد پشتیبان بر اساس بارنامه های SMGS یا CIM برای حمل و نقل ریلی، بارنامه های CMR برای حمل و نقل جاده ای، بارنامه های دریایی برای حمل و نقل دریایی، بارنامه های حل چندوجهی فیاتا، رسید انبار فیاتا، ، گواهینامه های قرنطینه دامی و نباتی و…است.
وی در مورد سایر تمهیدات، اظهار داشت: توسعه پنجره واحد برای خدمات گمرکی، ترویج حمل و نقل چندوجهی و خدمات لجستیکی حمل درب به درب، توانمندسازی شرکت های حمل و نقل و تشویق آنها به ایفای نقش متصدی حمل و نقل چند وجهی و صدور بارنامه واحد، ایجاد شرکتهای کشتیرانی مشترک در دریای خزر و تعهد به برقراری سرویس های منظم کشتیرانی که هم اکنون کشتیرانی ج.ا.ا این سرویس را راه اندازی کرده و اطلاعات سرویس های مربوطه در دسترس تجار است از دیگر مواردی است که باید به آن اشاره داشت.
معاون وزیر راه با اشاره به توسعه مهر و موم های (پلمب) الکترونیکی برای نصب روی کامیون ها، واگن های ریلی و کانتینرها برای اطمینان از قابلیت ردیابی آنها در تمام طول کریدور، عنوان کرد: ایجاد لاین و مسیرهای الکترونیکی عبور کامیون در گذرگاه های مرزی و بنادر تجاری خزر، ایجاد یک پورتال وب جهت کریدور شمال جنوب برای فهرست کردن شرایط حمل و نقل در کشورهای متعاهد، تعرفه ها و شماره تماس های مورد نیاز و نیز توسعه مجوزهای الکترونیکی ترانزیت از دیگر تمهیدات مهم مورد نظر است.
صفایی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران با آگاهی از اهمیت نقش عوامل زیرساختی نرم به ویژه اهمیت سرویس لجستیک درب به درب و تاثیر آن بر کاهش قیمت تمام شده، تحویل سریع کالا و برقراری خدمات حمل و نقل منظم و برنامه ای محمولات، اقدامات مهمی را انجام داده است، خاطرنشان کرد: از جمله این اقدامات و تمهیدات، ساماندهی خدمات لجستیک یکپارچه و تشکیل شبکه همکاری و توسعه دفاتر نمایندگی در هند و روسیه توسط سه شرکت حمل و نقل چندوجهی ایرانی است.
وی افزود: انتظار داریم کشورهای دوست روسیه و هند و همچنین سایر کشورهای عضو کریدور شمال-جنوب حمایت عملی لازم را برای انتقال کالا از طربق خاک ایران انجام دهند و تمهیدات لازم را برای برقراری ارتباط مؤثر بین تجار صادر و واردکننده و شرکت های حمل و نقل و فورواردرها جهت عبور کالا از کشور ایران را پیش بینی و عملی کنند.
توسعه ظرفیت لجستیک کانتینری بنادر ایران تا ظرفیت 9.5 میلیون TEU/ پروژه عظیم اتصال بندر چابهار به شبکه ریلی کشور در دستورکار/ اعلام پروژه‌های توسعه زیرساخت فیزیکی در کریدور شمال-جنوب
