پس از مدت‌ها کشمکش بر سر تعطیلی روزهای شنبه یا پنجشنبه، کمیسیون اجتماعی مجلس یازدهم که آخرین روزهای فعالیت خود را سپری می‌کند، در لایحه‌ای موافقت خود را با تعطیلی روزهای شنبه اعلام کرد. البته ماجرا در این مرحله ختم نمی‌شود، بلکه باید مهر تایید و تصویب شورای نگهبان هم بر آن بخورد تا اجرا شود. پیش از این، موضوع تعطیلی روزهای پنجشنبه صدای اعتراض بسیاری از فعالان اقتصادی را درآورده بود؛ زیرا دلیل آنها که گویا محکمه‌پسند افتاده است، عدم تطابق تعطیلات آخر هفته با تعطیلات جهانی بود. ترابران به سراغ نمایندگان بخش خصوصی در بخش حملونقل کشور رفت تا تاثیر این تصمیم مجلس را بر ترانزیت و حملونقل بین‌المللی بررسی کند.
رضا رستمی، رئیس کمیسیون حملونقل اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار ماهنامه ترابران موافقت خود را با دو روز تعطیلی جمعه و شنبه اعلام کرد و افزود: «اگر پنجشنبه‌ها تعطیل شود، عملاً مراودات بین‌المللی ما به سه روز تقلیل پیدا می‌کند، اما حالا که قرار است جمعه و شنبه تعطیل شود، روزهای بیشتری می‌توانیم به مراودات بین‌المللی بپردازیم.»
این عضو اتاق بازرگانی به نامه اعضای اتاق اشاره کرد و گفت: «از طرف فعالان اقتصادی، طوماری امضا شده بود و از طرف اتاق بازرگانی (روسای اتاق‌ها و هیئت رئیسه و کمیسیون‌ها) نامه‌ای مکتوب به مجلس و دولت فرستاده شد و جلساتی هم با برخی نمایندگان برگزار کردیم و نظر نهایی بخش اقتصادی را ارائه کردیم.»
خطر حذف ایران از نقشه تجارت جهانی
رستمی به بخش‌هایی از نامه رئیس اتاق بازرگانی ایران به رئیس‌جمهوری و رئیس مجلس اشاره کرد و توضیح داد: «در این نامه، اشاره شده بود که در حال حاضر، سهم اقتصاد ایران از اقتصاد جهانی تنها حدود 0.4 درصد است، بنابراین چنین تصمیماتی می‌تواند خطر حذف تدریجی ایران از نقشه تجارت جهانی را به دنبال داشته باشد و براساس برخی تخمین‌ها به دلیل عدم تطبیق با روزهای تعطیلی سایر کشورها، تنها از کانال کاهش تجارت با ۵ شریک عمده تجاری کشور یعنی چین، عراق، ترکیه، امارات متحده عربی و هند، خسارتی معادل با 8.3 میلیارد دلار به کشور وارد کند.»
رستمی: همچنین مهم‌ترین امر برای حملونقل، تنظیم سند حمل است. برای تنظیم سند حمل فرستنده و گیرنده باید در ارتباط باشند. با تعطیلی پنجشنبه، تنظیم سند حمل برای بخش ترانزیت ما فقط سه روز باقی می‌ماند
رستمی تصریح کرد که دید برخی دولتی‌ها و نمایندگان مجلس با دیدگاه فعالان اقتصادی همسو بودند و اعتقاد داشتند که فرآیند روابط بین‌المللی ما باید منظم‌تر شود. او با تاکید بر اینکه باید بپذیریم که کشور و بخش‌های اقتصادی ما باید روابط بین‌المللی در حوزه واردات و صادرات داشته باشد، بیان کرد: «در حالی که کشورهای دیگر روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل هستند، اگر ما پنجشنبه و جمعه را تعطیل می‌شدیم، عملا سه روز برای روابط بانکی، مکاتباتی و اقتصادی باقی می‌ماند.»
رئیس کمیسیون حملونقل اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد: «کشورهای دیگر فرآیندهای منظمی دارند و کل شرکت‌های تجاری و بانک‌های آنها شنبه و یکشنبه تعطیل هستند و فقط می‌توانیم دوشنبه و سه‌شنبه و چهارشنبه مراودات خود را با آنها انجام بدهیم، به این ترتیب، هم ترافیک کاری این سه روز باقیمانده افزایش پیدا می‌کرد و هم از نظر چشم‌انداز اقتصادی به مشکل می‌خوردیم.»
رستمی درباره تاثیر تعطیلی پنجشنبه‌ها بر حملونقل عنوان کرد: «رانندگان ما روزهای شنبه و یکشنبه نمی‌توانند در کشورهای دیگر تخلیه بار داشته باشد و در داخل کشور هم، روزهای پنجشنبه و جمعه نمی‌توانند بارگیری کنند. علاوه بر این، مهم‌ترین امر برای حملونقل، تنظیم سند حمل است. برای تنظیم سند حمل فرستنده و گیرنده باید در ارتباط باشند. با تعطیلی پنجشنبه، تنظیم سند حمل برای بخش ترانزیت ما فقط سه روز باقی می‌ماند. حالا امیدواریم که با تصویب نهایی تعطیلی شنبه‌ها این مشکل اندکی رفع شود.»
هیچ کشوری پنجشنبه تعطیل نیست
پیمان سنندجی، رئیس کمیسیون حملونقل اتاق بازرگانی تهران نیز در گفت‌وگو با ترابران، موافقت خود را با تعطیلی شنبه اعلام کرد. او ادامه داد: «به هر صورت نیاز به ارتباط بیشتر با دنیا داریم و با تعطیلی پنجشنبه، ساعت کاری و زمانی که وجود دارد، عملاً به دوشنبه تا چهارشنبه محدود می‌شود.»
این عضو اتاق بازرگانی با اشاره به چهار روز عدم فعالیت ایران با کشورهای دیگر، تاکید کرد: «همچنین اختلاف ساعت را باید در نظر گرفت، زیرا در زمانی که ما مشغول فعالیت هستیم، در بقیه نقاط جهان ممکن است زمان استراحت باشد و این اختلاف ساعت، زمان معامله را کم می‌کند و عملاً باعث می‌شود کمتر از سه روز با جهان ارتباط داشته باشیم.»
سنندجی تصریح کرد: «به عنوان رئیس کمیسیون حملونقل اتاق تهران مانند سایر نمایندگان درخواست تغییر تعطیلی از پنجشنبه به شنبه را داشتیم تا از دوشنبه تا روز جمعه بتوانیم با دنیا فعالیت اقتصادی داشته باشیم.»
او به تعطیلی در کشورهای اسلامی اشاره کرد و گفت: «بسیاری از کشورهای اسلامی، روزهای جمعه و شنبه تعطیل هستند. کویت، عراق، قطر، مصر و اردن کشورهایی هستند که جمعه و شنبه تعطیل هستند. ضمن اینکه طبق بررسی‌های اتاق، تقریبا هیچ کشوری پنجشنبه‌ها تعطیل نیست.»
سنندجی درباره تاثیر این تعطیلی بر حوزه حملونقل اظهار کرد: «اگر بخواهیم بعد اقتصادی ترانزیت را در نظر بگیریم، نخستین موضوعی که در دنیا وجود دارد، موضوع صدور ویزا و روابط مالی است، بنابراین اگر پنجشنبه تعطیل می‌شد، عملاً روابطی برای صدور ویزا وجود نداشت.»
سنندجی در پایان خبر داد که در جلسه‌ای که در اتاق تهران با حضور بخش خصوصی و رانندگان برگزار شد، حتی وزارت خارجه هم با تعطیلی شنبه به جای پنجشنبه موافق بود.
بهره‌وری بیشتر با دو روز تعطیلی
مسعود دانشمند، کارشناس و فعال صنعت حملونقل، در گفت‌وگو با ترابران موافقت خود را با دو روز تعطیلی در هفته اعلام کرد و تاکید کرد که این دو روز تعطیلی، طبق مطالعات جهانی، باعث افزایش بهره‌وری نیروی کار می‌شود.
او با اشاره به اینکه حتی برخی کشورهای دنیا مانند ژاپن به سه روز تعطیلی در هفته رسیده‌اند و نتیجه گرفتند اگر چهار روز کار باشد و سه روز تعطیلی باشد، نیروی کار بهتر بازسازی می‌شود، عنوان کرد: «از طرفی برای هر یک روز کار، هزینه‌های بسیاری نظیر هزینه‌های ترافیکی و وقت تلف‌شده داریم، زیرا هرچه روزهای کاری در هفته بیشتر باشد، زمان تلف‌شده هر فرد برای رسیدن به محل کار نیز بیشتر می‌شود.»
رئیس هیئت مدیره کشتیرانی حمل دریایی آریا، به مصرف انرژی بیشتر در روزهای کاری اشاره کرد و گفت: «اگر زمان تلف‌شده و مصرف انرژی را حساب کنیم، اقتصادی‌تر این است که حداقل دو روز تعطیلی در هفته داشته باشیم.»
دانشمند با تصریح اینکه ما تافته جدابافته از دنیا نیستیم که یک روز تعطیلی داشته باشیم و باید حداقل دو روز تعطیلی وجود داشته باشد، یادآور شد: «زمانی انور خوجه در آلبانی کمونیستی تصمیم گرفت به جای تعطیلی‌های آخر هفته، 10 روز را کاری کند و بعد از آن سه روز تعطیل شود که بهره‌وری کار افزایش پیدا کند. مدتی این کار انجام شد و در ابتدا بهره‌وری نیروی کار بالا رفت و به سرعت شروع به نزول کرد. این تجربه ثابت کرد که بعضی چیزها را نمی‌توان بدون مطالعه تغییر داد.»
تاکنون خسارت تعطیلی پنجشنبه را دادیم
دانشمند درباره نظر خود مبنی بر تعطیلی شنبه، گفت: «در حال حاضر هم روزهای پنجشنبه، تمام سازمان‌های دولتی، دانشگاه‌ها و مدارس و برخی کارخانجات تعطیل هستند و فقط تعداد معدودی از شرکت‌های خصوصی و بانک‌ها در حال فعالیت نیم‌بند هستند. پس تعطیلی پنجشنبه‌ها به قانون نیاز نداشت و ما اکنون نیز در حال پرداخت خسارت تعطیلی پنجشنبه‌ها هستیم، زیرا عملاً کار اداری نمی‌توان در این روز انجام داد.»
دانشمند: زمانی انور خوجه در آلبانی کمونیستی تصمیم گرفت به جای تعطیلی‌های آخر هفته، ده روز را کاری کند و بعد از آن سه روز تعطیل شود که بهره‌وری کار افزایش پیدا کند. در ابتدا بهره‌وری نیروی کار بالا رفت و به سرعت شروع به نزول کرد. این تجربه ثابت کرد که بعضی چیزها را نمی‌توان بدون مطالعه تغییر داد
این کارشناس صنعت حملونقل درباره دیگر مضرات تعطیلی پنجشنبه ادامه داد: «از طرفی ارتباطات بین‌المللی ما برای چهار روز قطع است و اگر تفاوت ساعت دوشنبه را حساب کنیم، حتی چهار و نیم روز با دنیا هیچ مراوده‌ای نداریم.، پس با انتقال تعطیلی پنجشنبه به شنبه عملاً 4.5 روز تعطیلی خود را به 3.5 روز کاهش داده‌ایم.» او با اشاره به تعطیلی کشورهای همسایه و اسلامی، بیان کرد: «امارات، عراق، عربستان، قطر، ترکیه شنبه و یکشنبه تعطیل هستند و تنها کسانی که پنجشنبه تعطیل هستند، جیبوتی و سومالی هستند.» دانشمند درباره تاثیر تعطیلی پنجشنبه بر حملونقل دریایی گفت: «در حال حاضر، اگر کشتی‌ها در روز پنجشنبه‌ها ظرف ساعت ۸ صبح تا ۱۲ ظهر وارد بندر شوند، می‌توانند پهلوگیری کنند، وگرنه باید تا شنبه منتظر بمانند. در گمرک هم عملاً کاری انجام نمی‌شود. کامیون اگر بخواهد بار خالی کند مشکل دارد و اگر خواهان بارگیری باشد باز با مشکل مواجه می‌شود.»
این فعال صنعت حملونقل با تاکید بر اینکه باید تکلیف را روشن کرد که چه روزهایی در تعطیلی کامل هستیم، تصریح کرد: «یک ذهنیت نوستالژیک وجود دارد که شنبه برای ما به معنی آغاز فعالیت است. باید این ذهنیت را تغییر داد.»
به نظر می‌رسد ماحصل خواسته بخش خصوصی و فعالان تجارت بین‌الملل را باید در سخنان نایب‌رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران خلاصه کرد: «ما که نمی‌توانیم دنیا را قانع کنیم خود را با تعطیلات ایران وفق دهند پس چاره‌ای نداریم غیر از اینکه با تعطیلی جمعه و شنبه خود را با دنیا همراه سازیم، همان کاری که کشورهای مسلمان دیگر کرده‌اند.»
البته خوشبختانه کمیسیون اجتماعی مجلس یازدهم در واپسین روزهای فعالیت خود، تعطیلی شنبه‌ها را مصوب کرد. به این صورت، لایحه تعطیلی شنبه‌ها و افزایش تعطیلات هفته به دو روز در انتظار تایید شورای نگهبان است و امیدواریم که در آنجا هم مصوب و برای اجرا ابلاغ شود.
بلاگ خبری مکران آریا دریا
