به گزارش تین نیوز به نقل از ایلنا، افزایش ناگهانی هزینه های حمل و نقل دریایی و مشکلات زیرساختی در بنادر، تجارت بین المللی ایران را با چالش های جدی مواجه کرده است. پوریا اورعی، مدیرعامل شرکت کشتیرانی «اتحاد»، از تأثیر تحریم ها، نوسانات ارزی و قوانین گمرکی بر صنعت حمل ونقل دریایی سخن گفت و بر ضرورت اصلاح قوانین و توسعه زیرساخت ها برای رقابت پذیری تأکید کرد.
ایلنا: لطفاً ابتدا خودتان و شرکت تان را معرفی فرمایید.
پوریا اورعی هستم، مدیرعامل شرکت کشتیرانی «اتحاد» با بیش از ۱۱ سال تجربه در این حوزه و ۱۰ سال فعالیت عملی در کشتی، تحصیلاتم را در مقاطع لیسانس و فوق لیسانس از دانشگاه شهید بهشتی و دکتری در مدیریت از دانشگاه تهران به اتمام رسانده ام. حوزه اصلی فعالیت شرکت ما حمل و نقل بین المللی در بخش دریایی است، به ویژه فعالیت هایی که از جنوب شرق آسیا، هند و امارات صورت می گیرد. علاوه بر این، در زمینه صادرات و واردات هم فعالیت می کنیم و عمدتاً خدمات تسهیل امور حمل و نقل را به تجار عزیز ارائه می دهیم.
ایلنا: لطفاً بیشتر در خصوص فعالیت های شرکت و حوزه کاری تان توضیح بفرمائید.
شرکت ما در زمینه حمل و نقل دریایی فعالیت می کند و علاوه بر آن، خدمات مرتبط با ترانزیت داخلی و بین المللی را ارائه می دهد. به عنوان مثال، در مسیرهای کریدور جنوب به شمال کشور، خدماتی برای تسهیل امور حمل و نقل ارائه می دهیم. از سوی دیگر، تجار کشورهای همسایه مانند افغانستان، پاکستان، کشورهای حوزه CIS و عراق نیازمند خدمات حمل و نقل هستند و همچنین روسیه به عنوان یک مقصد مهم، کالاهای خارج از قلمرو ایران را به بنادر ما منتقل کرده و از اینجا به کشورهای مختلف ترانزیت می کند. به طور نمونه، شرکت ما سالانه حدود ۱۰۰۰ دستگاه ماشین را به عراق و حدود ۳۰۰۰ دستگاه را به روسیه ترانزیت می کند.
ایلنا: شرایط سیاسی و تحریم های بین المللی بر اوضاع اقتصادی و حمل و نقل و فعالیت شما چه تاثیری داشته است؟
از زمان آغاز فعالیت مان در این حوزه، شاهد تغییرات قابل توجهی در هزینه های حمل و نقل بوده ایم. به عنوان مثال، در ابتدای ورود به این عرصه، کرایه حمل یک کانتینر از شانگهای چین به بندرعباس حدود ۳۰۰ دلار بود؛ اما در سال های اخیر این مبلغ تا ۸۰۰۰ دلار افزایش یافته است. هرچند تعدیلاتی در قیمت ها صورت گرفته، اما نوسانات نرخ ارز و عدم ثبات قیمت، تأثیر مستقیم بر هزینه های حمل و نقل داشته و وضعیت اقتصادی تولیدکنندگان داخلی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. البته ما افزایش نرخ کرایه جهانی را می توانیم بپذیریم چرا که موضوع مشترکی در کل دنیاست ولی نواسانات ارزی مربوط به خود ماست و این برای حمل و نقل ما قابل پذیرش نیست.
ایلنا: این مشکلات چه تأثیری بر تجارت و حمل ونقل دریایی داشته است؟
تأثیرات بسیار جدی بوده است. به عنوان مثال، شرکت پارس خزر، که روزی یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک در ایران بود، هفته ای ۱۵ تا ۲۰ بارنامه حمل داشت. اما حالا که داریم صحبت می کنیم، این تعداد به زیر ۳ بار در هفته رسیده است. وقتی شرکتی با این سابقه و اعتبار چنین شرایطی دارد، کسب وکارهای کوچک تر طبیعتاً با مشکلات بسیار بیشتری مواجه اند و این نشان دهنده بحرانی است که صنعت حمل ونقل و تجارت ما را تحت تأثیر قرار داده است.
ایلنا: یکی از مشکلات مهمی که به آن اشاره کردید، موضوع تسهیل گری در گمرکات است. این مسئله چگونه بر روند تجارت تأثیر می گذارد؟
در ایران، قوانین گمرکی به گونه ای اجرا می شود که نه تنها به تسهیل تجارت کمک نمی کند، بلکه موانع بیشتری ایجاد می کند. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، فرآیند گمرکی به این شکل است که کالا پس از ورود، بدون معطلی ترخیص می شود و صاحب کالا بعداً هزینه های مربوطه را پرداخت می کند. اگر هم مشکلی وجود داشته باشد، رسیدگی های قانونی بعد از تحویل کالا انجام می شود. اما در ایران برعکس عمل می کنیم؛ ابتدا هزینه های بالا، ازجمله رشوه و پرداخت های غیررسمی، تحمیل می شود، بعد اگر مشکلی پیش بیاید، روند کار پیچیده تر و کندتر می شود.
ایلنا: تغییرات ناگهانی قوانین گمرکی چه مشکلاتی برای تجار ایجاد کرده است؟
این یکی از جدی ترین چالش های فعلی ماست. قوانین گمرکی در ایران به طور مداوم تغییر می کنند، بدون اینکه به تجار و بازرگانان فرصت تطبیق داده شود. برای مثال، ناگهان تصمیم گرفته می شود که ثبت سفارش، حواله و بارنامه باید دارای تاریخ های مشخصی با نسبت معین باشند. تاجری که تا دیروز نیازی به رعایت این موضوع نداشت، امروز با باری مواجه است که نمی تواند ترخیص کند، چون قوانین یک شبه تغییر کرده اند. این عدم ثبات، تجارت را به شدت مختل کرده و صدای همه را در گمرک درآورده است.
ایلنا: آیا از جنبه های دیگر از جمله مسائل بنادر و زیرساخت ها نیز مشکل دارید؟
بله، مشکلات مختلفی در بنادر کشور وجود دارد. به عنوان مثال، در بندر چابهار مشکلاتی در بخش حمل و نقل کامیون ها به دلیل شرایط زیرساختی مشاهده می شود که تأثیر منفی بر سرعت ترانزیت دارد. در بندر خرمشهر نیز با چالش های جدی مرتبط با لایروبی مواجه هستیم، به گونه ای که کشتی های بزرگ قادر به ورود به بندر نمی شوند و این موضوع خسارات جدی به بنادر وارد می کند. همچنین، در راستای رقابت های منطقه ای، انتظار می رود در آینده نزدیک بنادر جدیدی مانند بندر سوهار و بنادر مرتبط با کشورهای همسایه به بازار وارد شده و شرایط رقابتی را تغییر دهند. بنابراین، اصلاح قوانین و بهبود زیرساخت ها امری ضروری برای افزایش کارایی و رقابت پذیری در حوزه حمل و نقل بین المللی محسوب می شود.
ایلنا: در پایان، چه راهکارهایی را برای بهبود وضعیت فعلی پیشنهاد می کنید؟
اولین و مهم ترین گام، اصلاح و اجرای دقیق قوانین گمرکی و حمل و نقل است. ایجاد سیستم های اتوماتیک جهت مدیریت فرآیندها و بهبود زیرساخت های بنادر می تواند نقش مهمی در کاهش زمان و هزینه های اضافی داشته باشد. همچنین، تغییر نگرش نسبت به نقش تسهیل گری در امور حمل و نقل و استفاده از تخصص کارشناسان این حوزه از دیگر موارد ضروری است. با اتخاذ راهکارهای نوین و همکاری جدی میان نهادهای مرتبط، می توان انتظار داشت که سال های آینده – به ویژه سال ۱۴۰۴ – شاهد بهبود قابل توجهی در وضعیت حمل و نقل بین المللی باشیم.
بلاگ خبری مکران آریا دریا
