به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان بنادر و دریانوردی، محمدحسین علامه در یادداشتی در خصوصتحقق هرچه بهتر و سریع‌تر سیاست‌های کلی توسعه دریامحور چنین آورده است.
فعالیت‌های اصلی در حوزه اقتصاد دریا
فعالیت‌های حوزه بندری شامل حملونقل و انبارداری و همچنین بندرسازی و سازه‌های آبی، فعالیت‌ها در حوزه انرژی شامل انرژی‌های تجدیدپذیر و فعالیت‌ها در حوزه گردشگری دریایی شامل اقامت اعم از هتل‌های دریایی و کروز، فعالیت‌های مرتبط با مارینا و سایر مصارف هزینه‌ای است.
در حوزه ساخت و تعمیر کشتی، ساخت کشتی، تعمیر و اسقاط کشتی و ماشین‌آلات و تجهیزات از جمله فعالیت‌ها در حوزه ساخت و تعمیر کشتی و در بخش حملونقل دریایی نیز، خدمات بندری، خدمات دریایی و لجستیک حملونقل از جمله فعالیت‌های اصلی به منظور تحقق توسعه دریامحور است.
در مورد منابع غیرزنده و منابع زنده در مسیر تحقق توسعه دریامحور، می‌توان به نفت و گاز، مواد معدنی و فعالیت‌های پشتیبان اشاره کرد و در بخش منابع زنده؛ تولیدات اصلی آبزیان، فرآوری تولیدات آبزیان و توزیع فرآورده‌های آبزیان از جمله موارد اصلی به شمار می‌رود.
فعالیت‌های نوظهور در حوزه اقتصاد دریا
بخش دیگر فعالیت‌ها مربوط به فعالیت‌های نوظهور در حوزه اقتصاد دریا است؛ این فعالیت‌ها شامل فعالیت در حوزه زیرساخت شامل اعماق دریا و ربات دریایی، فعالیت در حوزه پژوهش و نوآوری و همچنین فعالیت در حوزه امنیت، نظارت و دفاع دریایی است. همچنین فعالیت در حوزه شیرین‌سازی آب دریا و فعالیت در حوزه فناوری‌‌های دریایی از دیگر فعالیت‌های نوظهور در حوزه اقتصاد دریا محسوب می‌شود.
نسبت اقتصاد سواحل و اقتصاد دریا
شاهد روند رو به رشد توسعه دریامحور در جهان هستیم به گونه‌ای که در سال ۲۰۱۰ اقتصاد دریا معادل ۱.۵ تریلیون دلار بود و در سال ۲۰۳۰ اقتصاد دریامحور در جهان معادل ۳۰ تریلیون دلار برآورد شده است.
در این بین جالب است بدانید پیش بینی شده است سهم گردشگری دریایی و ساحلی معادل ۲۶ درصد، نفت و گاز فراساحل ۲۱ درصد، بنادر ۱۶ درصد، تجهیزات دریایی ۱۰ درصد، صنایع تبدیلی آبزیان ۹ درصد، انرژی‌های فراساحل ۸ درصد، کشتیرانی ۴ درصد، کشتی سازی و تعمیرات ۳ درصد، ماهیگیری ۲ درصد و آبزی‌پروری ۱ درصد پیش بینی شده است.
در این بین باید به یک نکته مهم دیگر مبنی بر سهم اقتصاد سواحل و اقتصاد دریا دقت کرد؛ به طور متوسط حجم اقتصاد سواحل نسبت به اقتصاد دریا، حدود ۳ تا ۴ برابر است که باید به این مسئله توجه ویژه داشته باشیم.
برنامه اقدام برای اجرایی‌سازی سیاست‌های کلی ۹ گانه توسعه دریامحور که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد:
بند ۱
آسیب شناسی قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی، تنقیح قوانین و مقررات حوزه دریایی و پیشنهاد لوایح و همچنین تشکیل شورای عالی توسعه دریامحور با اختیارات لازم تسهیل‌گری
بند ۲
توسعه نظام شهرنشینی با ایجاد شهرهای مولد، تدوین شاخص‌های استاندارد و تعریف حساب‌های اقماری، تعریف فعالیت‌های اقتصادی دریامحور با توجه به ظرفیت‌ها و توسعه زیرساخت‌های لازم برای تحقق و همچنین جانمایی قطب‌های توسعه دریایی و مراکز لجستیک در سواحل و جزایر کشور بر اساس مطالعات مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی، طرح جامع جزایر کشور و مطالعات آمایش سرزمین کشور
بند ۳
تقویت اقتدار و امنیت دریایی، توسعه زیرساخت‌های ساحلی و فراساحلی، حذف مقررات تکلیفی بهای خدمات و محصولات و ایجاد فضای رقابتی، تسهیل به کارگیری ابزارهای نوین مالی و ایجاد تسهیلات لازم برای جذب برای متقاضیان سرمایه‌گذاری در راستای توسعه دریامحور و همچنین اعطاء امتیاز مشارکت عمومی-خصوصی بر پروژه‌های پیشران توسعه دریامحور
بند ۴
تعیین متولی تدوین طرح جامع، توسعه دریامحور و برنامه‌های اقدام، به‌روزرسانی طرح جامع جزایر کشور، تهیه و تدوین سند راهبردی دریایی کشور و همچنین به‌روزرسانی و تدقیق طرح مطالعات مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی و تطبیق طرح‌های کاربری پیشنهادی با طرح آمایش سرزمین و تدوین برنامه‌های عملیاتی در سطح شهرهای ساحلی
بند ۵
تدوین طرح جامع برنامه‌ریزی فضایی دریایی با مشارکت کشورهای همسایه در خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر
بند ۶
پشتیبانی از مراکز تحقیقاتی توسعه دریامحور، بازآرایی فضای آموزش‌های عمومی و مهارتی و عالی در حوزه دریایی، تدوین سند جامع تامین و ارتقا سرمایه انسانی توسعه دریامحور کشور و همچنین شمول ماده ۵ قانون رفع موانع تولید به دستگاه‌های ذیربط توسعه دریامحور
بند ۷
تدوین سند همکاری‌های اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری مشترک با کشورهای هدف، تعریف دیپلماسی توسعه دریامحور با کشورهای هدف (رایزن حملونقل دریایی) و همچنین ایجاد پیوندهای اقتصادی بلندمدت با کشورهای هدف به ویژه اعضای شانگهای، بریکس و اکو
بند ۸
تکمیل کریدورهای حمل و نقل شرق-غرب و شمال-جنوب (پروژه ایران-راه)، نوسازی، تجهیز و توسعه ناوگان تجاری دریایی، ریلی، جاده‌ای و هوایی کشور، ایجاد و توسعه شرکت‌های لجستیک نوع سوم و چهارم و ارایه خدمات دَر به دَر، رقابتی کردن زمان و هزینه عبور کالا از کشور در مقایسه با کریدورهای رقیب، توسعه مراکز لجستیک کشور با تاکید بر شهرها و دهکده‌های لجستیک بندری و همچنین تقویت شراکت و همکاری فعالان حمل و نقل جاده‌ای، ریلی و دریایی به منظور ایجاد و توسعه شرکت‌های حمل و نقل چندوجهی
بند ۹
ایجاد صندوق‌های تعاونی خرد در سطح بومی و محلی، واگذاری یا اجاره ارزان قیمت زمین به صورت بلندمدت، تعریف مراکز جمعیتی مولد ساحلی (تولید، اشتغال و مسکن)، تعریف پروژه‌های صیادی، کشاورزی، صنعتی و گردشگری ساحلی، فعال‌سازی و تقویت بنگاه‌های کوچک و متوسط در استان‌های ساحلی و همچنین ترغیب و حمایت از حضور و مشارکت سرمایه‌گذاران بومی و محلی در پروژه های توسعه دریامحور با ارایه مشوق‌های بانکی، معافیت‌های مالیاتی و اشتغال
برنامه اقدام جدی سازمان بنادر برای اجرای سیاست‌های ۹ گانه توسعه دریامحور/جانمایی قطب‌های توسعه دریایی و مراکز لجستیک در سواحل و جزایر/ ضرورتتکمیل کریدورها در پروژه ایران-راه
