اختصاصی مانا – بررسیهای تحلیلگران مؤسسه Container xChange مستقر در سنگاپور نشان میدهد وضعیت حملونقل دریایی در یک ماه گذشته دستخوش حوادث متعددی شده که روزبهروز بر شدت آن افزوده میشود. نرخهای معاملاتی حمل کانتینر از چین به اروپا به ۵۴۰۰ دلار رسیده یعنی سه برابر هفته قبل و در شرق آمریکای لاتین در مدت ۳۰ روز ۴۸ درصد بالا رفته است.براساس این گزارش آمریکای لاتین، ژاپن، کره جنوبی، اروپا و مدیترانه بیشترین افزایش نرخها و معاملات کانتینری را در یک ماه گذشته داشتهاند. در این ارتباط پیشبینی میشود با بالا رفتن شدت بحران، نرخها در میان مدت و کوتاه مدت روند صعودی داشته باشد. تقاضای فزاینده برای حملونقل کانتینری با توجه به اینکه سال ۲۰۲۳ میلادی برای حملونقل کانتینری شگون خوبی نداشت، اما در حال حاضر تقاضای فزایندهای برای کانتینر در آسیا پدید آمده و مشتریان کالا به دنبال جعبههای کانتینر هستند تا سفارشهای خود را از سال نوی چینی تکمیل کنند. یک تولید کنندۀ کانتینر در چین در گفتگو با تحلیلگر Container xChange گفت: شرکتهای کشتیرانی در حال حاضر تقاضای کانتینرهای بیشتری دارند، زیرا دوری از دریای سرخ برای تردد باعث طولانی شدن مسیرها و تأخیر در بازگشت کانتینرهای خالی میشود، به همین جهت این شرکت بیش از ۷۵۰ هزار teu کانتینر در یک ماه گذشته به خارج از چین ارسال کرده است.از سوی دیگر نرخهای معاملاتی کانتینر به طور سرسام آوری در حال افزایش است و نرخهای نقطهای در شانگهای، هامبورگ و بوستون با افزایش شدید تقاضا به شدت بالا رفته است و بازار آن داغ است.موضوعی که مالکان و اپراتورها را از زمان شروع جنگ اسرائیل و فلسطین و دخالت شبه نظامیان حوثی یمن با آن مواجه ساخته، انحراف مسیر کشتیها از دریای سرخ و کانال سوئز است که به بار مالی هزینه سوخت میافزاید و در نهایت به مصرف کننده نهایی منتقل میشود. بدین ترتیب حملونقل و تجارت دریایی در برابر شوکهای وارده بر زنجیرۀ تأمین انعطاف پذیر شده و کم کم به آن عادت میکنند، زیرا در حال حاضر زنجیرۀ تأمین بدون اختلال وجود ندارد. به همین جهت مالکان و اپراتورها از یک سو و مشتریان از سوی دیگر خود را به این موضوع عادت دادهاند، اما به یک اجماع جهانی نرسیدهاند تا بتوانند با رایزنیهای دیپلماتیک اقدامات اساسی برای پایان جنگ انجام دهند.آسیبدیدگی بیش از حد بخش کانتینری در این میان بیشترین ضرر و زیان متوجه کشتیهای کانتینری است و بخش حمل فله، نفت و گاز کمتر آسیب دیده و در این میان افزایش نرخها کمتر شامل این قبیل حاملها شده است، البته بالا رفتن قیمت نفت را نباید نادیده گرفت.براساس بررسی مؤسسه اکسنتا ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ فروند کشتی که اکثر آنها کشتیهای کانتینری است، تاکنون از دریای سرخ منحرف شده و به سمت دماغه امید نیک حرکت کردهاند. بدین ترتیب یک چرخش نگران کننده در دریای سرخ که شریان حیاتی برای تجارت دریایی است اختلالات حملونقلی بیسابقهای را موجب شده است که عمده مشکلات نیز از جنگ اسرائیل و فلسطین و حمایت شبه نظامیان حوثی از مردم غزه نشأت میگیرد.در این میان جامعۀ جهانی نیز که نسبت به حملات اسرائیل به مردم بیدفاع فلسطین نظارهگر بوده به همین جهت باید عواقب آن را هم پذیرا باشد. دریای سرخ با اهمیت استراتژیکی که دارد توسط کانال سوئز در بین جامعۀ دریایی به صورت برجسته نمود پیدا میکند و در واقع به عنوان یک بزرگراه مهم برای اتصال اروپا، آسیا و آفریقا به شمار میرود. اما در حال حاضر دریای سرخ به منطقۀ کانونی آسیب پذیر و یک نقطه انسداد حیاتی ترافیک دریایی تبدیل شده است که همه مردم جهان به نوعی با این موضوع درگیر شدهاند.ضرر و زیان مصرف کنندگان کالااین اختلال نه تنها بر جریان کالا تأثیر میگذارد بلکه تمامی هزینههای وارده بر حملونقل دریایی را افزایش میدهد که این هزینه همانند جنگ روسیه و اوکراین که بر قیمت غلات و سایر اقلام تاثیر گذاشت، به مالکان کشتی، تولید کنندگان، صاحبان کالا و بالاخره مصرف کنندگان تسری پیدا میکند و در نهایت مصرف کنندگان متحمل هزینه سنگینی میشوند.بدین ترتیب براساس پیشبینی کارشناسان و تحلیلگران بحران در دریای سرخ هزینه حملونقل را تا ۶۰ درصد افزایش میدهد، البته به این ارقام بالا رفتن ۲۰ درصدی حق بیمه را هم باید اضافه کرد، زیرا بیمهگران دریایی با سوء استفاده از شرایط پدید آمده به بهانه مسیرهای جایگزین نرخها را به طور سرسام آوری بالا بردهاند. در پایان باید گفت که بحران در دریای سرخ مشکلات و چالشهای گستردهای در زمینۀ زنجیرۀ تأمین به وجود آورده از سوی مسئولان کمتر مورد توجه قرار گرفته و تاکنون خطوط کشتیرانی نسبت به برنامه ریزی استراتژیک برای گذر از این بحران به جز تشکیل یک کمیته نیروهای چند ملیّتی پیش قدم نشدهاند.فراموش نکنیم با آشکار شدن بحران در دریای سرخ صنعت کشتیرانی روزبهروز با چالشهای بیسابقهای مواجه میشود که نیازمند تلاش مشترک، راه حل استراتژیک و انعطاف پذیری است، در غیر اینصورت تأثیرات گستردهای در تجارت دریایی جهانی خواهد گذاشت که آثار وعواقب آن به این زودیها حل شدنی نیست.منبع:Container xChange
نویسنده: Christian Roeloffs
