«رویترز» با انتشار گزارشی اعلام کرده که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا موضعی تهاجمی علیه یک توافقنامه کلیدی سازمان بینالمللی دریانوردی اتخاذ کرده است.
تین نیوز |
ائتلاف رسیدن به صفر یک اتحاد جهانی است که توسط مجمع جهانی دریانوردی و مجمع اقتصادی جهان در سال۲۰۱۹ راهاندازی شد. این ائتلاف بیش از ۲۰۰عضو از جمله شرکتهای کشتیرانی، بنادر، تأمینکنندگان سوخت، مؤسسات مالی و سازمانهای غیردولتی دارد و هدف اصلی آن تجاریسازی کشتیهای بدون انتشار کربن تا سال۲۰۳۰ است.
در حالیکه کشورهای جهان برای مقابله با تغییرات آبوهوایی تلاش میکنند، حالا «رویترز» با انتشار گزارشی اعلام کرده که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا موضعی تهاجمی علیه یک توافقنامه کلیدی سازمان بینالمللی دریانوردی اتخاذ کرده است. براساس این گزارش، دولت ایالات متحده آمریکا با صدور بیانیهای کشورهای جهان را تهدید کرد که در صورت عدمرد توافقنامه کاهش انتشار سوخت دریایی سازمان بینالمللی دریانوردی، با تعرفهها، محدودیتهای ویزا و عوارض بندری سخت مواجه خواهند شد.
به گزارش تین نیوز به نقل از روزنامه اقتصاد سرآمد، کشورهای جهان از طریق سازمان بینالمللی دریانوردی وابسته به سازمان ملل، در ماه آوریل پیشنویس توافقنامهای را امضا کردند که براساس آن، کشتیهایی که استانداردهای جهانی انتشار کربن را نقض کنند، ملزم به پرداخت هزینه خواهند شد. بررسیها نشان میدهد که صنعت کشتیرانی جهانی حدود ۳درصد از انتشار دیاکسیدکربن جهان را تشکیل میدهد و توافق IMO با هدف تسریع در روند کربنزدایی طراحی شده است. در حالیکه حدود ۹۰درصد تجارت جهانی از طریق دریا انجام میشود، انتشار گازهای گلخانهای بدون وجود یک مکانیسم توافقشده بهطور فزایندهای افزایش خواهد یافت. در چنین شرایطی وزارت امور خارجه آمریکا در روزهای اخیر به کشورهای عضوIMO هشدار داده است که چارچوب موسوم به «چارچوب صفر خالص» را نپذیرند. سخنگوی این وزارتخانه اعلام کرده که آمریکا بهطور فعال در حال بررسی و آمادهسازی اقداماتی از جمله اعمال تعرفهها، محدودیتهای ویزا و یا عوارض بندری است.
دولت ترامپ در راستای تقویت قدرت اقتصادی آمریکا و ایفای نقش پررنگتر در کشتیرانی جهانی، از تعرفهها به عنوان ابزاری برای کسب امتیازات بیشتر از شرکای تجاری خود استفاده میکند. واشنگتن با تهیه پیشنویسی که منجربه توافق شد، از مذاکرات مربوط به کاهش کربن خارج شد و در ماه آگوست اعلام کرد علیه کشورهایی که از این توافق حمایت کنند اقدام خواهد کرد؛ چراکه به باور واشنگتن این اقدامات باری غیرضروری بر صنعت کشتیرانی تحمیل میکند و کمک چندانی به کاهش انتشار گازهای گلخانهای نخواهد کرد. این در حالی است که سازمان بینالمللی دریانوردی مستقر در لندن، که شامل ۱۷۶کشور عضو است، مسئولیت تنظیم مقررات ایمنی و امنیت کشتیرانی بینالمللی و جلوگیری از آلودگیهای ناشی از آن را برعهده دارد. به گفته سخنگویIMO، جلسه بعدی این سازمان در ماه اکتبر فرصتی مناسب برای رسیدگی به نگرانیهای کشورهای عضو پیش از آغاز فرایند تصویب خواهد بود.
زمینههای توافق برای به صفر رساندن کربن
توافقنامه موسوم به «چارچوب صفر خالص» یک توافق بین المللی با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانهای از سوختهای دریایی است. اقدام دولت آمریکا پیرامون تهدید کشورهای موافق اجرای این توافقنامه طی روزهای گذشته تنشهای جدیدی در روابط بینالمللی ایجاد کرده است، تنشهایی که میتواند صنعت کشتیرانی را مختل کند. سازمان بینالمللی دریانوردی با ۱۷۶عضو، مسئولیت تنظیم مقررات ایمنی، امنیت و جلوگیری از آلودگی در حملونقل دریایی را برعهده دارد. صنعت کشتیرانی حدود ۳درصد از انتشار جهانیCO۲ را تشکیل میدهد و حدود ۹۰درصد تجارت جهانی از طریق دریا انجام میشود. بدون مکانیسمهای مؤثر، انتشارها افزایش خواهد یافت. در آوریل۲۰۲۵، IMO پیشنویس توافقی را تصویب کرد که از سال۲۰۲۸، کشتیها را ملزم به پرداخت جریمه برای نقض استانداردهای انتشار کربن میکند. این چارچوب شامل عوارض بر سوختهای با انتشار بالا و مکانیسم قیمتگذاری گازهای گلخانهای است. این توافق با رأی ۶۳کشور در مقابل ۱۶مخالف و ۲۴ممتنع تصویب شد، اما برای نهاییشدن نیاز به اکثریت در جلسه اکتبر دارد. این اقدام بخشی از استراتژیIMO برای دستیابی به اهداف صفر خالص تا سال۲۰۵۰ است، اما مخالفانی مانند آمریکا آن را «مالیات جهانی کربن بر آمریکاییها» میدانند.
آمریکا در آوریل۲۰۲۵ از مذاکراتIMO خارج شد و در اوت همان سال، اعلام کرد؛ علیه کشورهایی که از این چارچوب حمایت کنند، تلافی خواهد کرد. وزارت خارجه آمریکا بهطور فعال با کشورهای عضو تماس گرفته و هشدار داده که در صورت تصویب توافق، اقدامات تنبیهی مانند تعرفههای تجاری، محدودیتهای ویزا و عوارض بندری اعمال خواهد شد. سخنگوی وزارت خارجه تأکید کرده که آمریکا بهطور فعال گزینههایی مانند تعرفهها، محدودیتهای ویزا یا عوارض بندری را بررسی و آماده و حتی شرکای خود را به اقدامات مشابه تشویق میکند. به گزارش رسانهها، این تهدیدها بخشی از استراتژی گستردهتر ترامپ برای تقویت اقتصاد آمریکاست. همچنین دولت ترامپ این توافق را «غیرقابل دستیابی» میداند و معتقد است که استانداردهای سوخت و انتشارها، هزینهها را برای شهروندان آمریکایی افزایش خواهد داد.
واکنشهای بینالمللی به تهدید آمریکا
بررسی رسانههای بینالمللی جهان نشان میدهد که واکنشهای صورتگرفته از سوی دولتهای مختلف به این تهدیدهای آمریکا متنوع بوده است. دولت هلند تأیید کرده که از سوی نمایندگان آمریکایی، هشدار شفاهی دریافت کرده مبنی بر اینکه در صورت حمایت از توافق، با تعرفهها یا اقدامات تلافیجویانه مواجه خواهد شد. اتحادیه اروپا، بهویژه بروکسل، با تلاشهای آمریکا برای مختل کردن توافق مخالفت کرده و آن را «تلاش برای غرق کردن توافق جهانی انتشارهای دریایی» توصیف کرده است. در این میان، برخی تحلیلگران هشدار میدهند که مخالفت آمریکا میتواند اتخاذ کلی چارچوب را به خطر بیندازد و اقتدارIMO را تضعیف کند. در عین حال، کشورهایی مانند چین و هند ممکن است از این تنشها برای پیشبرد منافع خود استفاده کنند. در فضای مجازی، مانند پلتفرمX، بحثهایی درباره کمپین آمریکا برایderail مالیات کربنIMO وجود دارد، جایی که ایالات متحده پس از شکست در آوریل، فشارهای پشت صحنه را افزایش داده است.
از منظر زیستمحیطی نیز این تهدیدها میتواند پیشرفت جهانی در کاهش انتشارها را کند نماید. صنعت کشتیرانی بدون مقررات یکپارچه، ممکن است به سمت سوختهای کثیفتر گرایش یابد که با اهداف پاریس همخوانی ندارد. تحلیلگران پیشبینی میکنند که بدون این چارچوب، انتشارها افزایش یابد و اهداف صفر خالص۲۰۵۰ IMO به خطر بیفتد. از دیدگاه اقتصادی، تعرفههای آمریکا میتواند زنجیره تأمین جهانی را مختل کند. ایالات متحده به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان، میتواند با اعمال عوارض بندری، هزینههای حملونقل را افزایش دهد که در نهایت به مصرفکنندگان آمریکایی و جهانی منتقل میشود. این اقدام ممکن است منجربه جنگ تجاری جدید شود؛ بهویژه با متحدانی مثل اروپا و کانادا. بااینحال، حامیان ترامپ استدلال میکنند که این رویکرد، منافع اقتصادی آمریکا را اولویت میدهد و میتواند مذاکرات بهتری برای تجارت عادلانه به ارمغان بیاورد.
این تهدیدهای دولت آمریکا در در روابط بینالملل نشاندهنده بازگشت به سیاستهایی است که میتواند اعتماد به سازمانهای چندجانبه مانندIMO را کاهش دهد. اگر آمریکا موفق به جلوگیری از تصویب شود، ممکن است مدلهای منطقهای جایگزین ظاهر شوند که کارایی کمتری دارند. همچنین این مسئله میتواند تنشها با چین را افزایش دهد، زیرا پکن از توافقIMO حمایت میکند. به باور کارشناسان، تهدیدهای آمریکا علیه کشورهایی که توافقIMO را رد نمیکنند، نقطهای بحرانی در تقابل بین منافع ملی و تعهدات جهانی است. در حالیکه دولت ترامپ بر حفاظت از اقتصاد داخلی تأکید دارد، این رویکرد میتواند تلاشهای جمعی برای مقابله با تغییرات آبوهوایی را تضعیف کند.
بلاگ خبری مکران آریا دریا