چهاردهمین نمایشگاه صنایع دریایی و دریانوردی ایران در حالی با حضور ۸۰ شرکت داخلی و ۱۲ شرکت خارجی در جزیره کیش برگزار شد که این رویداد به جای یک نمایشگاه صرف، به آزمونی برای سنجش جدیت سیاست «توسعه دریامحور» و ارزیابی توان و چالش های صنعت دریایی کشور تبدیل شد.
تین نیوز |
چهاردهمین نمایشگاه صنایع دریایی و دریانوردی ایران (IRANIMEX 2025) در حالی با حضور ۸۰ شرکت داخلی و ۱۲ شرکت خارجی در جزیره کیش از روز سه شنبه تا پنج شنبه 4تا 7 آذرماه 1404برگزار شد. این رویداد بیش از آن که صرفاً یک نمایشگاه تخصصی باشد، به صحنه ای برای سنجش جدیت ایران در اجرای سیاست «توسعه دریامحور» و جذب سرمایه گذاری در اقتصاد دریا تبدیل شد؛ از سواحل مکران تا بنادر جنوبی و کشتیرانی، همه زیر ذره بین فعالان و سیاست گذاران قرار گرفت.
جایگاه نمایشگاه در نقشه اقتصاد دریا
به گزارش خبرنگار تین نیوز، این دوره از نمایشگاه صنایع دریایی و دریانوردی ایران با شعار «جزیره کیش، دروازه تجارت دریایی ایران با جهان» برگزار شد؛ شعاری که نشان می دهد برگزارکنندگان تلاش دارند کیش را از یک مقصد صرفاً گردشگری، به هاب نمایشگاهی و دیپلماتیک اقتصاد دریا تبدیل کنند. هم زمان با برجسته شدن مفهوم «توسعه دریامحور» در اسناد بالادستی و تأکید سیاست گذاران بر بهره گیری از ۵۸۰۰ کیلومتر ساحل، این نمایشگاه عملاً به ویترین رسمی توانمندی ها، خلأها و شکاف های صنعت دریایی ایران تبدیل شده است.
ترکیب شرکت کنندگان؛ از توان بومی تا پنجره ای به بیرون
بر اساس اطلاعات منتشرشده، در چهاردهمین دوره نمایشگاه، ۸۰ شرکت داخلی و ۱۲ شرکت خارجی حضور دارند. این ترکیب از یک سو نشان دهنده عمق نسبی زنجیره داخلی در حوزه هایی مانند: کشتیرانی و ناوگان، طراحی و ساخت شناور و تجهیزات بندری و فراساحلی و نیز خدمات فنی و مهندسی، شیلات و گردشگری دریایی است و از سوی دیگر، محدود بودن تعداد شرکت های خارجی، تصویری واقع بینانه از محدودیت های ناشی از تحریم، ریسک های سرمایه گذاری و دشواری اتصال صنعت دریایی ایران به زنجیره جهانی را یادآوری می کند. به همین دلیل، نمایشگاه کیش علاوه بر کارکرد نمایش توان داخلی، نقش «آزمون اعتماد» برای شرکای خارجی بالقوه را هم بر عهده داشت
تمرکز محتوایی؛ از مکران تا فراساحل
محورهای اعلام شده برای این دوره، گستره ای از حلقه های اصلی اقتصاد دریا را پوشش می دهد: از کشتیرانی، طراحی و کشتی سازی، بنادر و لجستیک گرفته تا شیلات، محیط زیست دریایی، گردشگری، فراساحل و توسعه سواحل مکران. این تنوع موضوعی نشان می دهد که نگاه سیاست گذار دیگر صرفاً به «حمل ونقل دریایی» محدود نیست، بلکه: دریا به عنوان پیشران توسعه منطقه ای (مکران و بنادر جنوبی)، ابزار تنوع بخشی به اقتصاد ملی در برابر شوک های نفتی، و راه حلی برای تعدیل عدم توازن جغرافیایی توسعه، در حال بازتعریف شدن است. با این حال، پرسش کلیدی این است که چه نسبتی میان بحث های تئوریک «اقتصاد دریا» و پروژه های عملی در سواحل مکران، بنادر تجاری و گردشگری دریایی برقرار شده و این نمایشگاه چقدر توانسته است از سطح شعار عبور کند.
بیشتر بخوانید:
IRANIMEX 2025 میزبان نخستین رویداد سرمایه‌گذاری و تأمین مالی صنایع دریایی
بعد مالی و سرمایه گذاری؛ نشست های تخصصی زیر ذره بین
یکی از بخش های مهم این دوره، برگزاری نشست تخصصی «تأمین مالی، سرمایه گذاری و فرصت های اقتصاد دریامحور» در حاشیه نمایشگاه است. در شرایطی که مسئولان از جریان بیش از ۱۷۰ همت سرمایه گذاری داخلی و خارجی در پروژه های بندری و دریایی خبر می دهند و وعده ۱۷ همت دیگر تا پایان سال را می دهند، این نشست ها عملاً به محلی برای سنجش چند نکته تبدیل می شود:
آیا سازوکارهای تأمین مالی، فراتر از منابع دولتی و بودجه ای، طراحی شده اند؟
نقش بانک ها، صندوق ها و سرمایه گذاران خصوصی در پروژه های دریایی چقدر جدی است؟
در شرایط تحریم، چه مدل هایی برای مشارکت خارجی و فاینانس در پروژه های بندری و فراساحل قابل اجراست؟
اگر خروجی این نشست ها از سطح تفاهم نامه و عکس یادگاری عبور کند و به قراردادها و برنامه های زمان بندی شده تبدیل شود، می توان گفت نمایشگاه کیش از یک رویداد تبلیغاتی به یک «پلتفرم واقعی سیاست گذاری و سرمایه گذاری» ارتقا یافته است.
کیش به عنوان ویترین سیاست «توسعه دریامحور»
جزیره کیش، به واسطه موقعیت جغرافیایی، زیرساخت های نمایشگاهی و تجربه میزبانی از رویدادهای ملی، به تدریج به ویترین رسمی صنعت دریایی ایران تبدیل شده است. شعار «کیش، دروازه تجارت دریایی ایران با جهان» اگرچه در نگاه اول تبلیغاتی به نظر می رسد، اما در صورت هم افزایی با سایر برنامه ها از توسعه خطوط کشتیرانی مسافری و تجاری تا تقویت گردشگری دریایی و خدمات لجستیکی می تواند بخشی از راه حل برای ارتقای نقش ایران در کریدورهای منطقه ای باشد. با این حال، منتقدان معتقدند تا زمانی که اتصال ساختاری نمایشگاه با پروژه های مشخص در بنادر اصلی (مانند شهید رجایی، چابهار، بوشهر و بنادر کیش و قشم) شفاف نشود، خطر باقی ماندن رویداد در سطح یک «نمایش سالانه» جدی است.
چالش های صنعت دریایی از تکنولوژی تا تنظیم گری
نمایشگاه چهاردهم صنایع دریایی در کنار نمایش توان داخلی، آینه ای از چالش های جدی این صنعت نیز هست؛ از شکاف تکنولوژیک در حوزه هایی مانند تجهیزات فراساحل پیشرفته، فناوری های سبز دریانوردی و استانداردهای نوین ایمنی و محیط زیست گرفته تا فشار تحریم ها که دسترسی به دانش فنی روز، خدمات کلاس بندی و بیمه بین المللی را دشوار کرده است. در کنار این محدودیت ها، نیاز به روزآمدسازی مقررات و سازوکارهای تنظیم گری برای کاهش ریسک و تسهیل سرمایه گذاری احساس می شود و در نهایت، کمبود مشوق های پایدار برای جذب شرکت های دانش بنیان و استارتاپ های فعال در حوزه هایی چون ناوبری هوشمند و پایش محیط زیست دریایی، به عنوان مانعی مهم در مسیر توسعه دریامحور خودنمایی می کند.
از این منظر، یکی از معیارهای موفقیت نمایشگاه، میزان جدی گرفته شدن مطالبه گری بخش خصوصی و تبدیل شدن این رویداد به «اتاق شیشه ای» برای بررسی عملکرد نهادهای متولی دریا و بنادر است.
پیوند با سیاست های کلان و آیمو
زمان بندی نمایشگاه با دور تازه ای از تحرک دیپلماسی دریایی ایران از حضور فعال در مجمع آیمو تا تأکید بر «فصل جدید همکاری با سازمان بین المللی دریانوردی» هم زمان شده است. بنابراین، نمایشگاه کیش می تواند:در سطح داخلی، هم راستایی سیاست توسعه دریامحور با برنامه هفتم و سیاست های کلی ابلاغی را ملموس تر کند و در سطح خارجی، پیام توانمندی و آمادگی ایران برای همکاری در حوزه های آموزشی، تحقیقاتی، ایمنی و محیط زیست دریایی را تقویت کند.
اگر این پیوند به شکل برنامه های مشترک آموزش دریانورد، پروژه های تحقیقاتی، یا ارتقای ایمنی و استانداردهای بندری در قالب همکاری با آیمو بازتاب پیدا کند، نمایشگاه عملاً نقش «بازوی اجرایی» بخشی از این دیپلماسی دریایی را ایفا خواهد کرد.
چهاردهمین نمایشگاه صنایع دریایی و دریانوردی ایران در کیش را می توان یکی از مهم ترین آزمون های عملی برای سیاست «توسعه دریامحور» در سال های اخیر دانست؛ رویدادی که در آن، چند محور به طور هم زمان مورد ارزیابی قرار می گیرند: عمق واقعی زنجیره ارزش صنعت دریایی، توان جذب سرمایه داخلی و خارجی، میزان جدیت در اجرای پروژه های مکران و بنادر جنوبی، و قدرت دیپلماسی دریایی ایران در اتصال به اقتصاد و حکمرانی دریایی جهان. پاسخ به این سؤال که آیا کیش صرفاً یک ویترین تبلیغاتی برای اقتصاد دریاست یا در حال تبدیل شدن به یک پلتفرم اجرایی برای پروژه های واقعی و سرمایه گذاری های بلندمدت، به خروجی قراردادها، تفاهم نامه های عملیاتی و تصمیم های مشخص پس از پایان نمایشگاه گره خورده است.
بلاگ خبری مکران آریا دریا
